REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Centralizacja rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego już od marca 2016 r.

Centralizacja rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego już od marca 2016 r. /Fotolia
Centralizacja rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego już od marca 2016 r. /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

18 stycznia 2016 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zasadach rozliczeń w podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków europejskich przez jednostki samorządu terytorialnego oraz o zmianie ustawy o finansach publicznych. Zakłada on centralizację rozliczeń VAT samorządów z podległymi im jednostkami, co w uproszczeniu oznacza, że dany samorząd oraz wszystkie podległe mu jednostki zobowiązane będą do składania jednej deklaracji VAT-7.

Skutki orzeczenia TSUE

Zaproponowany projekt jest konsekwencją wyroku TSUE z dnia 25 września 2015 r. w sprawie gminy Wrocław, w którym Sąd uznał że samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o VAT, zatem wszelkie czynności przez nie dokonywane na rzecz osób trzecich powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła, a czynności dokonywane w ramach samorządu (pomiędzy samą gminą i jej jednostkami budżetowymi) mają charakter wewnętrzny – niepodlegający VAT.

REKLAMA

Autopromocja

Warto zauważyć, że przed ostatnim rozstrzygnięciem TSUE, rozliczenia pomiędzy jednostką budżetową a jej gminą (i na odwrót) były opodatkowane VAT według ogólnych zasad. Pomimo iż sądownictwo administracyjne zajmowało odmienne stanowisko, organy podatkowe konsekwentnie uznawały transakcje jednostek za opodatkowane jak pomiędzy dwoma niezależnymi podmiotami, rejestrując jednostki jako odrębnych podatników VAT. Warto nadmienić, że obowiązek odrębnego rozliczania VAT w scentralizowanym modelu rozliczeń powinien powstać jedynie wówczas, gdy stroną czynności będzie podmiot utworzony wprawdzie przez samorząd, ale będący oddzielnym bytem prawnym (np. dom kultury mający osobowość prawną).

Centralizacja rozliczeń VAT w samorządach - projekt ustawy

Jakkolwiek wyrok TSUE nie dotyczył samorządowych zakładów budżetowych, to tezy w nim zawarte znajdują odpowiednie zastosowanie również do tych podmiotów.  Kwestia ta została rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale w składzie 7 sędziów z dnia 26 października 2015 r. (sygn. I FPS 4/15).

Centralizacja po 1 marca 2016 r.

Zgodnie z projektem 1 marca 2016 r. nastąpi sukcesja - samorządy wstąpią we wszystkie prawa i obowiązki swoich jednostek budżetowych i zakładów budżetowych, przy czym jeszcze w okresie do 31 grudnia 2016 r. będą mogły być utrzymane odrębne rozliczenia w zakresie podatku VAT. Warunkiem utrzymania stanu przejściowego jest złożenie do właściwego urzędu skarbowego, w terminie dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy dotyczącej centralizacji, informacji o wyborze okresu rozliczeniowego, do którego rozliczenie VAT będzie utrzymane.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obligatoryjna centralizacja nastąpi od 1 stycznia 2017 r. W praktyce będzie to wymagało od samorządów wdrożenia odpowiednich procedur, pozwalających na właściwe zarządzenie wspólnym rozliczeniem VAT. Przykładowa procedura powinna wskazywać osoby odpowiedzialne za wdrożenie w poszczególnych jednostkach zasad centralizacji rozliczeń VAT, proces prowadzenia i przekazywania przez podległe jednostki rejestrów sprzedaży i ewentualnie rejestrów zakupów (jeśli jednostki te korzystają z prawa do odliczeń), składania cząstkowych deklaracji VAT-7.

Jeżeli chodzi o dokumentowanie transakcji dla celów VAT po procesie centralizacji, to faktury powinny być wystawiane przez wszystkie podległe jednostki w imieniu samorządu. Oznacza to, iż faktury powinny określać właściwe dane identyfikacyjne sprzedawcy czyli nazwę, adres i NIP jednostki samorządu terytorialnego. Dopuszczalne jest także umieszczanie na tych fakturach dodatkowo danych jednostki budżetowej (jej nazwy i adresu, lecz bez NIP).

REKLAMA

Zgodnie z uzasadnieniem projektu wyrejestrowanie jednostek podległych samorządom nastąpi automatycznie, zatem nie będzie potrzeby składanie formularza VAT-Z. W przypadku, gdy jednostka budżetowa i zakład budżetowy rozliczały się w innych urzędach skarbowych, to urzędy przekażą stosowną dokumentację podatkową w zakresie VAT (lub informację w tym zakresie, jeśli będą prowadzone jeszcze postępowania podatkowe) do właściwego dla samorządu urzędu skarbowego. Po wyrejestrowaniu jednostek jako podatników VAT samorządy będą obowiązane w odpowiednim terminie złożyć zgłoszenie aktualizacyjne na druku NIP-2 do naczelnika właściwego urzędu skarbowego (w pozycji miejsce prowadzenia działalności należy wykazać nazwy i adresy podległych jednostek).

Należy zwrócić uwagę, że centralizacja obejmie również inne podmioty samorządu terytorialnego t.j. powiaty. Potwierdza to wydana przez Ministra Finansów dnia 20 października 2015 r. interpretacja indywidualna (sygn. ILPP2/4512-1-558/15-2/AK). Wynika z niej, że rozstrzygnięcie TSUE ma zastosowanie także do powiatowych jednostek budżetowych ze względu na praktycznie podobne  uwarunkowania faktyczne i prawne.

Ustawa o zasadach rozliczeń w podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków europejskich przez jednostki samorządu terytorialnego oraz o zmianie ustawy o finansach publicznych - projekt

Korekty wsteczne

Należy podkreślić, że jednostki samorządu terytorialnego będą mogły korygować wcześniejsze rozliczenia VAT, o ile nie będą one wynikały z wyroku TSUE. Przykładowo, korekty takie mogą dotyczyć błędnych obliczeń w deklaracji. Jednakże jednostka będzie obowiązana w tej sytuacji złożyć pisemne uzasadnienie przyczyn korekty i specjalne oświadczenie, że korekta nie jest związana z wyrokiem TSUE.

Wyrok TSUE w sprawie rozliczeń VAT gmin i ich jednostek budżetowych - wyjaśnienia MF


Gminy dokonają odliczenia…

Jednostki samorządu terytorialnego, które rozważają odzyskanie VAT szczególnie w zakresie inwestycji finansowanych ze środków UE będą miały utrudnione zadanie. Chodzi o przypadki, gdy UE sfinansowała VAT związany z danym projektem unijnym (było to możliwe, gdy gminie lub jej jednostce nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT – VAT kwalifikowalny), a po wyroku TSUE okazało się, że gmina jest jednak uprawniona do odliczenia tego podatku. Projekt zakłada, że samorząd w takiej sytuacji będzie mógł odliczyć VAT, ale pod warunkiem, że przed 1 marca 2016 r. zwróci środki unijne w tej części wraz z należnymi odsetkami.

Dokonywane w następnej kolejności korekty będą obejmować okres nieobjęty przedawnieniem (5 lat). W tym celu jednostki będą musiały złożyć specjalne oświadczenie oraz wykaz wszystkich jednostek organizacyjnych, z podaniem ich nazwy i NIP. Będą musiały także uwzględnić w korektach tzw. pre-współczynnik, obowiązujący od 1 stycznia 2016 r., który dotyczy działalności objętej i nieobjętej VAT. Dana jednostka będzie miała również obowiązek dokonania wstecznych rozliczeń przy zastosowaniu współczynnika (określający proporcję działalności zwolnionej i opodatkowanej VAT). Zarówno pre-współczynnik, jak i współczynnik trzeba będzie obliczyć odrębnie dla każdej jednostki budżetowej i zakładu. Praktycy zwracają jednak uwagę, że obecnie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, regulujący tę kwestię, nie przewiduje obliczania proporcji w podziale na jednostki organizacyjne.

Dostosowanie rozliczeń VAT do nowych zasad odliczenia przy pomocy pre-współczynnika

Zmiany w odliczaniu VAT w 2016 r. – jak stosować preproporcję?

Obowiązek bezpośredniego zwrotu dotacji ma jednak nie dotyczyć tych jednostek, które zrezygnują z korekt wstecznych, a w konsekwencji ubiegania się o zwrot nadpłaty. W tym przypadku koszty zwrotu środków do UE weźmie na siebie budżet państwa.

Co z jednostkami, które dokonały już odliczenia?

Duże kontrowersje powstają wokół podmiotów, które już dokonały obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z inwestycji unijnych. Zgodnie bowiem z art. 15 projektu ustawy jeżeli jednostka samorządu terytorialnego przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy dokonała obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z tytułu nabycia towarów i usług, finansowanej ze środków europejskich, jest ona obowiązana do zwrotu tych środków w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Jakkolwiek projekt ustawy w sprawie centralizacji jest obecnie na etapie opiniowania, nie można mieć pewności, że zostanie w takiej postaci ostatecznie uchwalony. Z drugiej strony biorąc pod uwagę determinację fiskusa, aby uporządkować kwestie rozliczeń VAT samorządów, można się spodziewać jedynie kosmetycznych zmian.

Autor: Katarzyna Klimczyk, doradca podatkowy, konsultant w Accreo sp. z o.o.

Autopromocja
Accreo
Accreo to firma doradcza, oferująca usługi dedykowane przedsiębiorstwom i klientom indywidualnym w zakresie doradztwa podatkowego i prawnego, business restructuringu oraz doradztwa europejskiego przede wszystkim w obszarze pozyskiwania dotacji i funduszy unijnych.

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz podjazd (pochylnię) dla osoby niepełnosprawnej? Sprawdź możliwość odliczenia podatkowego

Budowa pochylni (rampy) dla osoby niepełnosprawnej a kwestia podatków. Czy możliwe jest odliczenie w ramach ulgi rehabilitacyjnej kosztów poniesionych na budowę pochylni (rampy) dla osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności? Co mówią przepisy ustawy o PIT?

Problem z fikcyjnymi fakturami wciąż jest poważny. Wartość lewych faktur w pierwszym półroczu br. wyniosła 4,25 mld zł i była o 23,5% większa niż rok wcześniej

Fikcyjne faktury są nadal poważnym problemem dla obrotu gospodarczego. Mimo że skarbówka coraz sprawniej walczy z lewymi fakturami i tylko w I półroczu tego roku wykryła ich ponad 140 tys. Okazuje się, że wartość lewych faktur w pierwszym półroczu br. wyniosła 4,25 mld zł i była o 23,5% większa niż rok wcześniej.

Przedsiębiorcy mają dość łamania prawa przez urzędników skarbowych i ZUS. Czas skończyć z bezprawiem urzędniczym

Przedsiębiorcy są zdania, że bezprawie urzędnicze to problem, który trzeba szybko rozwiązać. Należy skończyć z łamaniem prawa urzędników skarbowych, organów ścigania i ZUS, czego nagminnie dopuszczają się wobec nich. To mocne postulaty „Nowej Polityki Gospodarczej” jakie wysunęły Rada Przedsiębiorców i Rada Naukowa przy Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Ile wynosi składka KRUS na IV kwartał 2024 r.?

Składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w IV kwartale 2024 roku. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) uchwaliła wysokość składek dla rolnika, małżonka, domownika i pomocnika rolnika. Podała również wysokość składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

REKLAMA

Dokument urzędowy dla podatnika może potwierdzać wyprowadzenie towaru z UE w świetle wydanej interpretacji podatkowej

Należy zwrócić szczególną uwagę  na propozycję firm kurierskich co do wywozu towaru poza UE po wejściu w życie przepisów likwidujących procedurę uproszczoną w wywozie. Procedura uproszczona w wywozie działa tylko do końca października 2024. Jest to niewątpliwie wezwanie dla wszystkich obsługujących łańcuch dostaw. Beż wątpienia spowoduje to trudności w procedowaniu zgłoszeń celnych na oddziałach celnych z powodu obsługi ich przez funkcjonariuszy celno – skarbowych. Dlatego też część firm kurierskich próbowało wyjść naprzeciw i proponowała tzw. odprawy kurierskie dla przesyłek do 1000 EUR i tu zaczyna się problem.

Niewykorzystany urlop wypoczynkowy - kary, przedawnienie. Co, gdy pracownik nie chce wykorzystać zaległego urlopu?

Urlop wypoczynkowy jest jednym z fundamentalnych praw pracowniczych, które ma na celu zapewnienie pracownikom odpowiedniego odpoczynku oraz regeneracji sił. W Polsce prawo do urlopu jest uregulowane w Kodeksie pracy, a pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi przysługującego mu urlopu w ustalonym terminie. W praktyce jednak, nie zawsze udaje się wykorzystać wszystkie dni urlopowe w danym roku kalendarzowym. Z tego powodu warto zwrócić uwagę na przepisy dotyczące terminu wykorzystania zaległych dni urlopowych, a także na konsekwencje niewykorzystania urlopu.

Nowy podatek! Lewica ma plan na pustostany, który ma być remedium na 2 mln niewykorzystywanych nieruchomości

Pojawi się projekt ustawy dotyczący wykorzystania 2 mln pustostanów - zapowiedział lider Lewicy Włodzimierz Czarzasty. Lewica chce rozpoczęcia dyskusji z samorządami na temat wprowadzenia podatku od pustostanów. Podatek taki samorządy mogłyby wprowadzać na obszarach, gdzie występują największe trudności na rynku mieszkaniowym.

Przedłużenie orzeczenia o niepełnosprawności 2024: 3 kluczowe przepisy [komunikat PFRON]. Co z dofinansowaniem do wynagrodzeń lub refundacją składek ZUS i KRUS?

W komunikacie z 5 września 2024 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wyjaśnił, jak stosować w praktyce przepisy dot. przedłużania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności - w kontekście dofinansowania do wynagrodzeń lub refundacji składek ZUS lub KRUS.

REKLAMA

Interpretacje dotyczące podatku o nieruchomości nie są publikowane przez Dyrektora KIS. Dlaczego?

Podatnicy potrzebują dostępu do interpretacji indywidualnych dotyczących podatku od nieruchomości. Niestety dziś nie ma jednolitej bazy interpretacji w tym zakresie. Można by wprowadzić te rozwiązanie przy okazji prac nad procedowanymi obecnie zmianami do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. 

Urzędy skarbowe zaglądają na rachunki bankowe obywateli i firm. Nadmiernie. UODO do MF: przepisy niezgodne z Konstytucją i prawem unijnym

Obowiązujące obecnie przepisy dają organom podatkowym niemal nieograniczony dostęp do rachunków bankowych oraz informacji kredytowych podatników. Otrzymaliśmy już kilka sygnałów od naszych Klientów, którzy zostali zapytani przez organy skarbowe o operacje na ich kontach bankowych, głównie dotyczące dużych przelewów, takich jak darowizny między ojcem a synem.

REKLAMA