Tematy - Umowa dożywocia

Umowa dożywocia to specyficzna forma umowy, w której jedna strona (zwykle osoba starsza) przenosi własność nieruchomości na drugą stronę (często młodsze pokolenie) w zamian za zapewnienie opieki do końca życia. Jednakże, jakie są skutki podatkowe takiej umowy, zwłaszcza w kontekście ulg podatkowych związanych z nieruchomościami? Niniejszy artykuł analizuje interpretację indywidualną dotyczącą skutków podatkowych umowy dożywocia w kontekście ulgi mieszkaniowej.

Umowa dożywocia dot. mieszkania spółdzielczego a PCC. Czy umowa podobna do umowy dożywocia, polegająca na przeniesieniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na inną osobę, w zamian za zobowiązanie się do dożywotniej opieki i pomocy finansowej, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Rozwiązanie umowy o dożywocie skutkuje przeniesieniem własności nieruchomości na dożywotnika, co należy potraktować jako nabycie przez niego nieruchomości. Aby nabywca mógł sprzedać tą nieruchomość (jej część lub udział w tej nieruchomości) i nie płacić podatku dochodowego od przychodu z tej sprzedaży musi poczekać ze sprzedażą 5 lat od końca roku w którym nastąpiło rozwiązanie umowy o dożywocie.

Problem opodatkowania podatkiem dochodowym umów dożywocia zaprzątał głowy specjalistów prawa podatkowego od wielu lat. Skupiano się jednak przede wszystkim na sytuacji dożywotnika, który oddając nieruchomość otrzymywał przecież świadczenia wzajemne, wynikające z umowy dożywocia. Potencjalnie więc otrzymywał przychód. Kwestie te rozwiązał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 17 listopada 2014 r., sygn. akt II FPS 4/14. Nie analizowano jednak sytuacji drugiej strony, którą co raz częściej, wobec rozwoju życia gospodarczego, są nie tylko najbliższe osoby fizyczne, ale także przedsiębiorcy, w tym spółki. Po ich stronie umowa dożywocia rodzi szereg praktycznych problemów podatkowych.

Czynność prawna polegająca na rozwiązaniu umowy dożywocia oraz zwrotnym przeniesieniu własności nieruchomości na dożywotnika, jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Natomiast opodatkowane PCC jest zawarcie umowy dożywocia. Taką wykładnię zaprezentował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 13 lipca 2017 r.

Ministerstwo Finansów zmienia interpretacje podatkowe w zakresie konsekwencji podatkowych zawarcia umowy o dożywocie w zamian za przekazanie mieszkania. Zgodnie z nowym stanowiskiem, w przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, nie można więc określić wysokości należnego podatku.

W przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. A jeżeli nie można określić przychodu, to i nie można ustalić zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym. Taka konkluzja wynika z uchwały NSA podjętej 17 listopada 2014 r. w składzie siedmiu sędziów.

Umowa dożywocia

Jakie są skutki podatkowe umowy dożywocia? Na co uważać?

Przeniesienie własności mieszkania spółdzielczego w zamian za dożywotnią opiekę i pomoc finansową a PCC

Sprzedaż nieruchomości po rozwiązaniu umowy o dożywocie a opodatkowanie PIT

Opodatkowanie CIT umowy dożywocia po stronie obdarowanego – osoby prawnej

Rozwiązanie umowy dożywocia bez podatku od czynności cywilnoprawnych

Zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie bez podatku

Umowa dożywocia bez podatku dochodowego – uchwała NSA