Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa dożywocia bez podatku dochodowego – uchwała NSA

Umowa dożywocia bez podatku dochodowego – uchwała NSA
Umowa dożywocia bez podatku dochodowego – uchwała NSA
Fotolia
W przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. A jeżeli nie można określić przychodu, to i nie można ustalić zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym. Taka konkluzja wynika z uchwały NSA podjętej 17 listopada 2014 r. w składzie siedmiu sędziów.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrywał przekazane przez inny skład NSA zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy przy umowie o dożywocie możliwe jest określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy?"

NSA podjął następującą uchwałę (sygn. II FPS 4/14): W przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy.

Podstawowym problemem do rozstrzygnięcia było to, czy przy umowie o dożywocie przychodem jest wartość nieruchomości. Przepisy nie określają bowiem wprost zasad ustalenia wartości wynikającej z umowy o dożywocie. Wskazują jedynie regułę określania wartości przychodu (art. 19 ust. 1 i 3 ustawy o PIT) oraz przewidują przypadek szczególny w przypadku umowy zamiany (art. 19 ust. 2 ustawy o PIT).

Poszukując określenia podstawy opodatkowania przy innych zobowiązaniach podatkowych wskazywano na regulację odnoszącą się do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają umowy dożywocia. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC podstawę opodatkowania stanowi przy umowie dożywocia – wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego. Ale w ustawie o PIT nie ma regulacji dotyczącej określenia podstawy opodatkowania w przypadku umowy dożywocia.

Jednak sprawa ta była niejednolicie interpretowana w orzecznictwie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego dominował dotąd pogląd, zgodnie z którym umowa dożywocia jest umową odpłatną z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) oraz art. 19 ust. 1 ustawy o PIT (por. wyroki NSA: z 7 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 406/12; z 14 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 471/12; z 28 listopada 2013 r., sygn. akt II FSK 96/12; z 15 października 2013 r., sygn. akt II FSK 2882/11; z 6 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 1967/11; z 3 lipca 2013 r., sygn. akt II FSK 2267/11; z 15 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1467/11; z 14 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1398/11, z 8 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1101/10, z 10 lipca 2012 r., sygn. akt II FSK 2625/10).

Odmienne stanowisko prezentowały często wojewódzkie sądy administracyjne a także NSA w wyroku z 25 lutego 2014 r., II FSK 211/12. NSA w tym wyroku podzielając pogląd o odpłatnym charakterze umowy o dożywocie, uznał, że choć umowa ta prowadzi do odpłatnego zbycia nieruchomości, to nie jest to wystarczającą przesłanką do przyjęcia, iż przychód uzyskany w wyniku tego zbycia podlegałby opodatkowaniu.

Dożywotnik nie płaci PIT

W uzasadnieniu cytowanego wyroku podkreślono, że ustawodawca nie mówi, że uprawnienia, świadczenia dożywocia z tej umowy są ceną za przeniesienie własności nieruchomości. Jest to oczywiste bo mimo tego, że zarówno umowa sprzedaży, jak i umowa dożywocia są umowami wzajemnymi, w których świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej i subiektywnie biorąc mają one charakter ekwiwalentny, to czas trwania świadczeń w umowie dożywocia może być różny, a to oznacza, że nie sposób choćby z tego powodu ich utożsamiać z ceną. Już tylko z tego powodu do świadczeń z umowy dożywocia nie można było zastosować reguł określenia wartości rynkowej z art. 19 ust. 1 - 4 ustawy o PIT.

Organy podatkowe oczywiście jednolicie żądały podatku w takich przypadkach. Dobrze więc, że NSA rozstrzygnął w omawianej uchwale, że dożywotnicy nie muszą płacić podatku od zbytej w ramach umowy dożywocia nieruchomości, nawet jeżeli od jej nabycia minęło mniej niż 5 lat.

Aktywne druki i formularze

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Umowa dożywocia

Przypomnijmy, że umowa dożywocia jest umową wzajemną i odpłatną. Wynika to z analizy unormowania tej umowy w kodeksie cywilnym w art. 908 – 916.

Istotą umowy dożywocia jest bowiem przeniesienie własności nieruchomości na nabywcę, który w zamian za to zobowiązuje się zapewnić zbywcy ( dożywotnikowi) dożywotnie utrzymanie.

Zbywca nabywa w wyniku takiej umowy prawo dożywocia, którego treść określa umowa stron, a w jej braku przepisy art. 908 § 1 i 2 kodeksu cywilnego.


Na treść prawa dożywocia składają się różnorakie świadczenia nabywcy na rzecz zbywcy, zarówno o charakterze osobistym, jak i majątkowym, których celem jest zapewnienie zbywcy dożywotniego, szeroko rozumianego utrzymania (wyżywienie, opieka, mieszkanie, ubranie, opał ,światło, pomoc i pielęgnacja w chorobie, pochówek).

Cel ten to zatem zapewnienie zbywcy świadczeń, które zdolne są do zaopatrzenia go we wszystkie potrzeby życia tak dalece, aby zbywca, oddając na ten cel nieruchomość, nie potrzebował już przyczyniać się do zdobycia środków na zaspokojenie niezbędnych wymagań życiowych.

Wskaźniki i stawki

Kalkulatory

Prawo cywilne nie określa przy tym maksymalnego rozmiaru świadczeń przypadających dożywotnikowi. Umowa dożywocia kreuje zobowiązanie o charakterze trwałym, obejmującym m.in. obowiązek świadczeń periodycznych i stanowi causam dla całego szeregu umów przenoszących własność rzeczy ruchomych dostarczanych dożywotnikowi przez nabywcę nieruchomości.

Czasu trwania oraz rodzaju i rozmiaru świadczeń nie da się z góry globalnie określić, gdyż zależy to od elementu losowego jakim jest długość życia dożywotnika.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Podwyżka wynagrodzeń pracowników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wstecznie od 1 stycznia 2023 r. Ile zarabia się w KPRM?

    Wstecznie – od 1 stycznia 2023 r. - wzrosną „widełki” (czyli minimalne i maksymalne stawki) wynagrodzeń zasadniczych pracowników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów na poszczególnych stanowiskach. Tak wynika z opublikowanego 30 marca 2023 r. projektu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Projekt ten już został skierowany do podpisu premiera Morawieckiego.

    Kredyt z WIBOR-em. Czy można go podważyć, tak jak kredyt frankowy? KNF: zarzuty wobec WIBOR są instrumentalne

    "Przy kredytach opartych o wskaźnik WIBOR wszyscy powinniśmy wyciągnąć wnioski ze sprawy frankowej, że jeśli nie będzie odpowiednio wczesnej i stanowczej reakcji instytucji, które mają stać na straży stabilności sektora finansowego, sytuacja może się wymknąć spod kontroli” – powiedział PAP Biznes Jacek Jastrzębski, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego. 

    Bezrobocie w Polsce 2023. Ile wynosi? Będzie spadać, czy rosnąć?

    Z danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że stopa bezrobocia w Polsce w styczniu 2023 roku wyniosła 5,5%. Oznacza to, że na 1,2 mln osób w wieku produkcyjnym, 64,1 tysiące było bezrobotnych. Każdego miesiąca sytuacja się poprawia.

    Zmiana sposobu wykorzystania leasingowanego samochodu. Czy trzeba korygować odliczony VAT?

    Zmiana przeznaczenia pojazdu samochodowego na wykorzystywany również do celów innych niż działalność gospodarcza wymaga korekty podatku naliczonego odliczonego przy jego nabyciu. Obniżenia kwoty podatku naliczonego dokonuje się wówczas w wartości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Podatnicy mają jednak wątpliwości, czy zasady te znajdują również odpowiednie zastosowanie do pojazdów użytkowanych na podstawie umów leasingu.

    Opłata za wcześniejsze rozwiązanie umowy a VAT

    Uiszczana przez abonenta kwota pieniężna, określana jako roszczenie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczenie usług. Dlatego jej zapłata powinna być rozliczona w VAT. Takie stanowisko zajął w styczniu 2023 r. Szef KAS, zmieniając kilka interpretacji na ten temat uznających to dotychczas świadczenie za odszkodowanie niepodlegające VAT.

    ZUS zwróci nadpłatę składki zdrowotnej. Warunek to wypełnienie wniosku

    Po dokonaniu rocznego rozliczenia składki zdrowotnej przedsiębiorca może dodatkowo złożyć wniosek o zwrot nadpłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Uwaga: może być na to tylko kilka dni, w zależności od dnia złożenia rozliczenia rocznego.

    Emerytury 2023 - od 1 kwietnia emerytury obliczane przez ZUS będą niższe

    Jak informuje prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - od 1 kwietnia 2023 roku ZUS będzie korzystał z nowej tablicy średniego dalszego trwania życia opublikowanej przez Główny Urząd Statystyczny. wskutek tego emerytury obliczane po 1 kwietnia 2023 roku będą niższe o ponad 6 proc. Zmiana nie dotyczy osób, które już przeszły na emeryturę.

    2 mld zł z na inwestycje w produkcję amunicji w Polsce. Narodowy Program Amunicyjny

    Zobowiązaliśmy się w najbliższym czasie przeznaczyć do 2 mld zł ze środków publicznych na Narodowy Program Amunicyjny; to zobowiązanie, które zwiększy potencjał do pozyskania arsenału amunicyjnego i jego produkcji w Polsce - zapowiedział premier Mateusz Morawiecki 29 marca 2023 r..

    Ulga CSR (sponsoringowa) - kryterium niezarobkowej działalności

    Niezarobkowa działalność podmiotu sponsorowanego jest głównym kryterium dla zastosowania ulgi dla wspierających sport, kulturę i edukację (ulga sponsoringowa, ulga CSR). Jak trzeba oceniać charakter działalności podmiotu sponsorowanego?

    Wydatki promocyjne a odliczenie VAT. Jak to jest w gminie?

    Gmina nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki z tytułu zakupu materiałów reklamowych i informacyjnych oraz prezentów małej wartości, a także wydatki poniesione w związku z organizacją jarmarku i zamieszczeniem życzeń świątecznych w gazecie lokalnej.

    Wynagrodzenia kadry kierowniczej mogą stanowić koszt kwalifikowany w uldze B+R

    Spółki chcące w pełni wykorzystać potencjał ulgi B+R często spotykają się z nieuzasadnionym oporem ze strony organów podatkowych wydających interpretacje indywidualne. Przykładem takiej postawy może być kwestionowanie przez Dyrektora KIS możliwości uwzględnienia w kosztach kwalifikowanych wynagrodzeń kadry kierowniczej nadzorującej prace B+R. Przynajmniej w teorii wątpliwości te powinien rozwiać wyrok NSA z 23 marca 2023 r. (sygn. II FSK 2217/20), w którym potwierdzono pozytywne dla podatników stanowisko.

    Stopy procentowe NBP 2023/2024. Kiedy zaczną spadać?

    Rada Polityki Pieniężnej obniży stopę referencyjną o 50 pb. w listopadzie 2023 r. i będzie to początek cyklu redukcji stóp procentowych w Polsce - prognozują ekonomiści Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Ich zdaniem, w 2024 r. Rada zetnie stopy o kolejne 150 pb., w efekcie czego na koniec przyszłego roku stopa referencyjna wyniesie 4,75 proc.

    Których ulg podatkowych nie uwzględnia automatycznie Twój e-PIT? Rozliczenie PIT za 2022 rok w 2023 roku.

    Sezon PIT-owy 2023 mija półmetek. Zostało już niewiele ponad miesiąc do 2 maja, który to dzień jest ostatecznym terminem złożenia PIT-a za 2022 rok. Ministerstwo Finansów radzi, by sprawdzić swoje dane i rozliczenie dostępne w usłudze Twój e-PIT. Warto też wiedzieć, których ulg podatkowych Twój e-PIT automatycznie nie uzupełnia oraz na jakie pułapki uważać, żeby nie stracić zmianach podatkowych, które zaszły w zeszłym roku.

    e-Doręczenia - od kiedy? Usługi zaufania najpóźniej od 1 stycznia 2024 r.

    W lutym 2023 roku rząd podjął decyzję o przesunięciu terminu wejścia w życie przepisów zobowiązujących firmy do wdrożenia usługi e-Doręczeń. Zresztą nie pierwszy raz. Według aktualnych informacji elektroniczna komunikacja z urzędami ruszy nie później niż z początkiem stycznia 2024 r. Ponadto komunikat wskazujący konkretną datę implementacji odpowiednich systemów zostanie opublikowany w dzienniku ustaw z przynajmniej 90-dniowym wyprzedzeniem, a organizacje figurujące w KRS będą zmuszone dostosować się do zmian legislacyjnych w ciągu 30 dni. 

    Dwie duże nowelizacje kodeksu pracy w 2023 roku. Kiedy liczne zmiany w prawie pracy wejdą w życie? Najważniejsze zmiany dla pracowników i pracodawców (lista)

    Na wejście w życie oczekują dwie duże nowelizacje kodeksu pracy – jedna dotyczy pracy zdalnej i badania trzeźwości pracowników a druga wdraża do kodeksu pracy dwie unijne dyrektywy (m.in. zmiany w umowie na okres próbny, umowach na czas określony, nowy urlop opiekuńczy, dłuższe przerwy w pracy, zmiany dot. zasiłku macierzyńskiego i wiele innych). Od kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy kodeksu pracy? Które z tych zmian są najważniejsze dla pracowników i pracodawców?

    Będzie ustawa dla frankowiczów? Ministerstwo Finansów pracuje nad "prawnym uregulowaniem kwestii kredytów w CHF"

    Ministerstwo Finansów pracuje nad prawnym uregulowaniem kwestii walutowych kredytów hipotecznych w CHF - powiedziała 27 marca 2023 r. minister finansów Magdalena Rzeczkowska, cytowana przez agencję Bloomberg. Ostateczny kształt rozwiązania będzie zależeć od wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przedmiotowej sprawie.

    Efektywne stawki PIT, CIT, VAT w Polsce w 2023 roku. Ile wynoszą?

    Po zmianach podatkowych w 2022 roku efektywna stawka PIT wynosi w Polsce 8,47 proc. – powiedział 28 marca 2023 r. na konferencji prasowej wiceminister finansów Artur Soboń.

    Pismo urzędowe z Niemiec. Co trzeba zrobić?

    Dostałeś pismo urzędowe z Niemiec na polski adres? Nie wyrzucaj go do kosza! Poważnie potraktuj takie pismo, tak jakby pochodziło z polskiego urzędu. Co trzeba zrobić w takim przypadku?

    Wiceminister rolnictwa: dopłaty do sprzedaży zbóż wyniosą 150-250 zł za tonę

    Jak poinformował 28 marca 2023 r. wiceminister rolnictwa Krzysztof Ciecióra, dopłaty do sprzedaży zbóż będą wynosić od 150 zł do 250 zł za tonę zboża - zależnie od regionu. Z uwagi na aktualną sytuację na rynku zbóż w Polsce (nadmiar zbóż z Ukrainy i spory spadek cen) na dopłaty dla rolników sprzedających zboże zostanie przeznaczonych w sumie 600 mln złotych.

    Podatkowe obowiązki sprawozdawcze spółek nieruchomościowych 2023. Co wynika z najnowszej interpretacji ogólnej Ministra Finansów?

    Na czym polegają obowiązki sprawozdawcze spółek nieruchomościowych w podatku dochodowym i jak te obowiązki powinny być realizowane? Jak interpretuje przepisy w tym zakresie Minister Finansów?

    Jak rozliczyć PIT od kryptowalut? Poznaj zasady!

    Przepisy podatkowe dotyczące rozliczania kryptowalut w Polsce mamy bardzo przyjazne . Rozliczenie należy przeprowadzić w ramach rocznej deklaracji PIT-38.

    Zmiany w świadectwie pracy 2023 - okazjonalna praca zdalna, urlop opiekuńczy, zwolnienie z powodu siły wyższej. Nowy wzór świadectwa pracy

    W świadectwie pracy trzeba będzie zamieszczać informacje odnośnie wykorzystania przez pracownika dni okazjonalnej pracy zdalnej, zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, urlopu opiekuńczego. Minister Rodziny i Polityki Społecznej przygotował projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadectwa pracy. Projekt ten zawiera także nowy wzór świadectwa pracy. Zmiany wejdą w życie po upływie 7 dni od publikacji rozporządzenia w Dzienniku Ustaw - najprawdopodobniej w pierwszej połowie kwietnia 2023 r.

    Bezpieczny kredyt 2 proc. a zdolność kredytowa

    Bezpieczny kredyt o stałej stopie procentowej (2%) z dopłatą państwa zwiększy o 50 proc. zdolność kredytową kupujących mieszkanie - wynika z wyliczeń ekspertów portalu RynekPierwotny.pl. 

    Amortyzacji w spółkach nieruchomościowych. Sądy po stronie podatników

    Amortyzacji w spółkach nieruchomościowych. Od 1 stycznia 2023 roku w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być wyższe w roku podatkowym niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki. Wskazane ograniczenie przekłada się na bardzo negatywne konsekwencje finansowe dla przedsiębiorstw, w szczególności traktujących nieruchomości jako inwestycje i niedokonujących do nich odpisów amortyzacyjnych na potrzeby rachunkowe.

    Czy konieczna jest zgoda pracodawcy na wykonywanie okazjonalnej pracy zdalnej?

    Okazjonalna praca zdalna, to praca na wniosek pracownika składany teoretycznie w każdej możliwej sytuacji, nie więcej niż 24 razy w roku. Czy pracodawca może nie wyrazić zgody? Wyjaśniamy jak legalnie może się zachować pracodawca. Ostatnio bowiem, zaroiło się wręcz od publikacji, propagujących tezę o możliwości odmowy przez pracodawcę. Tezę dodajmy, bardzo niebezpieczną dla pracodawców.