Zadatek

W transakcjach handlowych często możemy spotkać się z wpłatami poprzedzającymi wykonanie usługi lub dostawę towarów. Wynika to z potrzeby zabezpieczenia wykonania umowy wiążącej dwie strony transakcji. W związku z tym pojawia się pytanie- jak otrzymanie przedpłaty, zaliczki bądź zadatku powinno być rozliczone na gruncie podatku dochodowego?

Kodeks cywilny nie reguluje w żaden sposób instytucji zaliczki. Robi to natomiast w stosunku do zadatku. Wbrew pozorom, ma to kolosalne znaczenie, gdyż jak się okazuje jako modelową instytucję do stosowania, Kodeks przewiduje zadatek. W sytuacji niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. A jak jest w przypadku zaliczki?

Sposobami zabezpieczenia przyszłej umowy są zadatek oraz zaliczka. Mają one za zadanie zwiększenie prawdopodobieństwa, że wynegocjowana umowa dojdzie do skutku. Jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z tymi rodzajami zabezpieczenia?

Zawarliśmy w formie aktu notarialnego przedwstępną warunkową umowę sprzedaży nieruchomości zabudowanych. Zgodnie z umową, nabywca wpłacił na nasz rachunek uzgodnioną kwotę zadatku, co zostało udokumentowane fakturą. Jednak umowa sprzedaży nie doszła do skutku z przyczyn leżących po naszej stronie, dlatego jesteśmy zobowiązani zwrócić niedoszłemu nabywcy nieruchomości zadatek w podwójnej wysokości. Uważamy, że zwrot zadatku w podwójnej wysokości pełni funkcję odszkodowawczą dla nabywcy, dlatego nie podlega VAT. Czy jednak mamy prawo skorygować pierwotną fakturę, którą wystawiliśmy w związku z przyjęciem zadatku?