REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zaliczka czy zadatek - co wybrać. Skutki podatkowe w PIT, CIT i VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wojciech Kliś
Doradca podatkowy
Zaliczka czy zadatek - co wybrać. Skutki podatkowe w PIT, CIT i VAT
Zaliczka czy zadatek - co wybrać. Skutki podatkowe w PIT, CIT i VAT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wcześniejsza zapłata za świadczenie kontrahenta (w formie zadatku lub zaliczki) może mieć wpływ zarówno na podatki dochodowe (PIT, CIT) jak i podatek od towarów i usług (VAT). Różnice w cywilistycznym rozumieniu zaliczki i zadatku będą miały spore znaczenie dla rozliczeń podatkowych stron.

Zaliczka czy zadatek – definicje i różnice

W cywilistycznym sensie zadatek jest to zapłata części wynagrodzenia przed faktyczną jej realizacją - w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Reguła ta została wyrażona w art. 394 Kodeksu Cywilnego.

Sama zaliczka nie została zdefiniowania w ustawie. Zaliczka nie jest również pojęciem, z którym ustawodawca cywilistycznie wiąże szczególne konsekwencje. Jest to termin potoczny, którego znaczenie utrwaliło się w praktyce. W szczególności nie należy wiązać konsekwencji określonych w art. 394 Kodeksu Cywilnego. Zarówno ustawy o podatkach dochodowych jak i ustawa o podatku od towarów i usług nie definiują zaliczki i zadatku. Dlatego w rozumieniu ich charakteru należy odnieść się do ich znaczenia zarówno w języku potocznym jak i ustawach poza podatkowych. Słownik języka polskiego PWN definiuje zaliczkę jako „część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności”.

REKLAMA

Zwrot zadatku i zaliczki – skutki w podatku dochodowym i podatku VAT

REKLAMA

W zakresie podatku dochodowego (PIT lub CIT), zwrot zaliczki i zadatku oznacza, że faktyczna usługa lub dostawa towarów nie została wykonana. Zaliczka co do zasady nie stanowi przychodu, gdyż nie jest ona świadczeniem ostatecznym. Staje się ona przychodem – w uproszczeniu – z chwilą przekształcenia w świadczenie ostateczne, czyli zazwyczaj z chwilą wykonania usługi lub dostawy towaru. Z perspektywy podatku dochodowego zwrot zaliczki nie będzie skutkował ani obowiązkami korekty przychodów ani kosztów. Podobnie należy traktować zadatek. Będzie to świadczenie nieostateczne, zatem w kontekście podatku dochodowego nie powinno być traktowane jako przychód. Zwrot zadatku i zaliczki w istocie nie generuje obowiązków korekty w zakresie podatku dochodowego.

W zakresie VAT, wpłata zaliczki oraz zadatku ma jednakowy charakter. Co do zasady, zgodnie z art. 19 ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, lub m.in. zaliczkę lub zadatek obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. W tym kontekście zwrot zaliczki lub zadatku (np. z powodu niewykonania usługi z winy usługodawcy), będzie generował obowiązek korekty u obu podatników. Nie każda wpłata ma charakter zaliczkowy lub charakter zadatku. Na podobne rozumowanie wskazują m.in. Interpretacja Indywidualna z dnia 4 lutego 2020 r., Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.720.2019.2.KOM:

Tak więc w dacie otrzymania przez Wnioskodawcę opłaty rezerwacyjnej, wpłacanej na podstawie umowy rezerwacyjnej, opłata ta nie stanowi/nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług, a jedynie będzie potwierdzać rzeczywiste zainteresowanie klienta ofertą Wnioskodawcy i wolę nabycia danego lokalu. Opłata rezerwacyjna w dacie jej otrzymania przez Wnioskodawcę nie wiąże się zatem z wykonaniem przez Wnioskodawcę świadczenia i tym samym w dacie jej otrzymania nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Pogląd ten wspiera również orzecznictwo, m.in. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 24 marca 2021 r., sygn. I SA/Łd 516/20:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Z powołanych wcześniej wyroków NSA płynie wniosek, że aby powstał obowiązek podatkowy na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT (art. 19a ust. 8) konieczne jest zawsze ustalenie, iż wpłaty stanowią część konkretnej, oznaczonej co do podmiotu i przedmiotu, należności podatnika od jego kontrahenta. Wpłata określonej kwoty na rzecz podatnika nie może być uznana za objętą obowiązkiem podatkowym przedpłatę, zadatek, zaliczkę lub ratę, jeśli nie łączy się z konkretnymi dostawami (usługami) i jeśli nie stanowią cząstkowej zapłaty za indywidualnie, nieodwracalnie umówioną transakcję. Wszelkie okoliczności istotne dla zaistnienia zdarzenia podatkowego (przyszłej dostawy lub usługi) muszą być więc jednoznacznie i niezmiennie określone pod względem podmiotowym oraz przedmiotowym, i nie mogą mieć funkcji jedynie zabezpieczenia wykonania nie do końca jeszcze sprecyzowanej czynności opodatkowanej.

Z podatkowego punktu widzenia zwrot takiej zaliczki lub zadatku będzie generował obowiązek korekty w zakresie podatku należnego i naliczonego. Zasady korekty zostały wyrażone zarówno w art. 29a ust. 10 oraz 13 ustawy o VAT oraz art. 89 ust. 19a ustawy o VAT.

Zatrzymanie zadatku lub zaliczki – skutki w podatku dochodowym i VAT

W zakresie podatku dochodowego (PIT lub CIT), zatrzymanie zadatku lub zaliczki wiąże się z rozpoznaniem przychodu podatkowego. Otrzymujący uzyskał środki finansowe które w momencie potwierdzenia, że usługa nie zostanie wykonana pozostanie bezzwrotna.

Wskazać należy, że zarówno zadatek jak i zaliczka „utracone” nie będą kosztem uzyskania przychodu. Wyłączenie wprost zostało wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 56 ustawy o CIT  i art. 23 ust. 1 pkt 54 ustawy o PIT). Zgodnie z tymi przepisami za koszty uzyskania przychodów nie uważa się strat (kosztów) powstałych w wyniku utraty dokonanych przedpłat (zaliczek, zadatków) w związku z niewykonaniem umowy.

W zakresie VAT – wskazać należy, że zadatek i zaliczka nie są związane z wykonaniem usługi lub dostawy towarów. Najczęściej zaliczka i zadatek zostają zatrzymane ze względu na rezygnację kontrahenta. W takim wypadku należy wskazać, że zadatek i zaliczka jako niezwiązane z usługą/dostawą – nie powinny być opodatkowane (mają one charakter quasi odszkodowawczy). W tym wypadku również należy rozliczyć korektę VAT zarówno w podatku należnym jak i naliczonym.

Wojciech Kliś, doradca podatkowy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firma w Szwajcarii - przewidywalne, korzystne podatki i dobry klimat ... do prowadzenia biznesu

Kiedy myślimy o Szwajcarii w kontekście prowadzenia firmy, często pojawiają się utarte skojarzenia: kraj zarezerwowany dla globalnych korporacji, potentatów finansowych, wielkich struktur holdingowych. Tymczasem rzeczywistość wygląda inaczej. Szwajcaria jest przede wszystkim przestrzenią dla tych, którzy potrafią działać mądrze, przejrzyście i z wizją. To kraj, który działa w oparciu o pragmatyzm, dzięki czemu potrafi stworzyć szanse również dla debiutantów na arenie międzynarodowej.

Fundacje rodzinne w Polsce: Rewolucja w sukcesji czy podatkowa pułapka? 2500 zarejestrowanych, ale grozi im wielka zmiana!

Fundacji rodzinnych w Polsce już ponad 2500! To narzędzie chroni majątek i ułatwia przekazanie firm kolejnym pokoleniom. Ale uwaga — nadciągają rządowe zmiany, które mogą zakończyć okres ulg podatkowych i wywołać prawdziwą burzę w środowisku przedsiębiorców. Czy warto się jeszcze spieszyć? Sprawdź, co może oznaczać nowelizacja i jak uniknąć pułapek!

Cypryjskie spółki znikają z rejestru. Polscy przedsiębiorcy tracą milionowe aktywa

Cypr przez lata były synonimem niskich podatków i minimum formalności. Dziś staje się prawną bombą zegarową. Właściciele cypryjskich spółek – często nieświadomie – tracą nieruchomości, udziały i pieniądze. Wystarczy 350 euro zaległości, by stracić majątek wart miliony.

Zwolnienie SD-Z2 przy darowiźnie. Czy zawsze trzeba składać formularz?

Zwolnienie z obowiązku składania formularza SD-Z2 przy darowiźnie budzi wiele pytań. Czy zawsze trzeba zgłaszać darowiznę urzędowi skarbowemu? Wyjaśniamy, kiedy zgłoszenie jest wymagane, a kiedy obowiązek ten jest wyłączony, zwłaszcza w przypadku najbliższej rodziny i darowizny w formie aktu notarialnego.

REKLAMA

KSeF od 1 lutego 2026: firmy bez przygotowania czeka paraliż. Ekspertka ostrzega przed pułapką „dwóch obiegów”

Już od 1 lutego 2026 wszystkie duże firmy w Polsce będą musiały wystawiać faktury w KSeF, a każdy ich kontrahent – także z sektora MŚP – odbierać je przez system. To oznacza, że nawet najmniejsze przedsiębiorstwa mają tylko pół roku, by przygotować się do cyfrowej rewolucji. Brak planu grozi chaosem, błędami i kosztownymi opóźnieniami.

Leasing samochodów - niekorzystne zmiany w rozliczeniach podatkowych od 2026 roku. Kup auto w 2025 r. i wprowadź do ewidencji środków trwałych a zostaniesz przy obecnych zasadach

Wchodzące w styczniu 2026 roku zmiany w zasadach odliczeń podatkowych za leasing samochodów mogą zwiększyć zainteresowanie przedsiębiorców autami o napędzie elektrycznym - przewidują autorzy raportu Superauto. pl. Na początku 2026 r. zmieni się m.in. limit określający maksymalną cenę pojazdu umożliwiającą pełne odliczenie wydatków na zakup, leasing lub wynajem aut spalinowych. Wysokość odliczeń uzależniona będzie od ilości emitowanego przez samochód dwutlenku węgla.

Idą zmiany w fundacjach rodzinnych. Rząd przeciw agresywnym praktykom podatkowym

Fundacje rodzinne w Polsce cieszą się rosnącą popularnością, jednak Ministerstwo Finansów zapowiada zmiany legislacyjne, które mają uszczelnić system podatkowy i zabezpieczyć to narzędzie przed nadużyciami. Chodzi o ochronę uczciwych firm rodzinnych i eliminację prób agresywnej optymalizacji podatkowej.

Zerowy PIT dla rodzin, które mają dwoje lub więcej dzieci. Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice

Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice z "Planu 21". W Kolbuszowej podpisał projekt ustawy o zerowym PIT dla rodzin z co najmniej dwojgiem dzieci. „Polskie rodziny mogą liczyć na swojego prezydenta” – podkreślił. To odpowiedź na kryzys demograficzny i pierwszy krok w stronę realnego wsparcia klasy średniej.

REKLAMA

Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

W Polsce obecnie mieszka wielu cudzoziemców, przeważają obywatele Ukrainy, tutaj pracują, kształcą się, a także nabywają rzeczy m.in. w drodze darowizn otrzymywanych od swoich rodzin czy w drodze dziedziczenia. Warto zatem przybliżyć im zasady opodatkowania obowiązujące na terytorium RP, a przede wszystkim wyjaśnić w jakich sytuacjach ciąży na nich w naszym kraju obowiązek podatkowy.

KSeF zrewolucjonizuje pracę biur rachunkowych. Nadchodzi największa zmiana od lat

Już od kwietnia 2026 każdy przedsiębiorca będzie musiał korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur. To ogromne wyzwanie – ale też szansa – zwłaszcza dla biur rachunkowych. Dowiedz się, jak KSeF zmieni obieg dokumentów, rolę księgowych i co zrobić, by nie zostać w tyle w erze cyfrowej rewolucji.

REKLAMA