REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja i wycena na dzień nabycia materiałów i towarów

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jak ustalić cenę nabycia materiałów? Jak ewidencjonować koszty transportu, gdy dotyczą one różnorodnych materiałów? Czym jest normalny poziom produkcji? W jaki sposób ewidencjonować odchylenia od cen ewidencyjnych?
Podstawową kategorią wyceny materiałów w polskim prawie bilansowym jest cena historyczna, przy uwzględnieniu cen bieżących na dzień bilansowy.
W ciągu roku obrotowego materiały i towary wycenia się według cen ewidencyjnych. Ceny te mogą być zmienne:
• cena nabycia,
• cena zakupu,
• koszt wytworzenia w przypadku wyprodukowania materiału we własnym zakresie przez jednostkę,
lub stałe (ceny ewidencyjne).

Cena nabycia

Cenę nabycia należy ustalić sumując cenę zakupu materiału, obejmującą kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu – powiększoną o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększoną o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski.

PRZYKŁAD 1
„Alfa” spółka z o.o. kupiła materiały do produkcji swoich produktów od kontrahenta hiszpańskiego za 2000 euro i otrzymała fakturę wewnątrzwspólnotową. Średni kurs NBP z dnia wystawienia faktury wyniósł 4,30 zł, a przychód jest wyceniany w cenie nabycia.
Ewidencja w księgach rachunkowych firmy „Alfa” jest następująca:
1. Wartość faktury według ceny zakupu – 8600 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”.
2. VAT należny w wysokości 22 proc. – 1892 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „VAT należny”.
3. Podatek od towarów i usług podlegający odliczeniu – 1892 zł: Wn „VAT naliczony”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.
4. Gdy podatek od towarów i usług nie podlega odliczeniu, wówczas zwiększa cenę zakupu o 1892 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.
5. Przyjęcie materiałów do magazynu w cenie zakupu – 8600 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.
6. Otrzymano fakturę od polskiej firmy spedycyjnej w wysokości 400 zł (netto) + + 88 zł (VAT):
– kwota brutto – 488 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”, Ma „Rozrachunki z dostawcami”
– rozliczenie VAT w wysokości 88 zł: Wn „VAT naliczony”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”
– wartość netto – 400 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”, lub: Wn „Usługi obce”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”.

Cena ewidencyjna

W wielu firmach służby finansowo-księgowe – ułatwiając sobie pracę – wprowadzają stałe ceny ewidencyjne.
Te stałe ceny ustala się na poziomie przeciętnych cen zakupu lub nabycia, a następnie koryguje się je o tzw. odchylenia od cen ewidencyjnych, tak by doprowadzić do rzeczywistej ceny nabycia lub zakupu danego materiału.
Stałe ceny ewidencyjne ułatwią późniejszą wycenę rozchodu materiałów oraz zapewniają uproszczenie ewidencji. Jednak stosowanie cen ewidencyjnych wymaga dokładnego rozliczenia odchyleń na rozchód materiałów w danym okresie i zapas na koniec okresu.
Odchylenia od cen ewidencyjnych mogą być:
• debetowe – stała cena ewidencyjna jest wówczas niższa od ceny zakupu,
• kredytowe – występują, gdy cena rzeczywista materiału jest niższa od ceny ewidencyjnej
Stałe ceny ewidencyjne stosuje się tylko w trakcie roku obrotowego, a na dzień bilansowy posiadane materiały trzeba wyceniać w cenach nabycia lub koszcie wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy.

PRZYKŁAD 2
Spółka XYZ ewidencjonuje zakup materiałów w cenach ewidencyjnych. Stały dostawca przywiózł firmie 500 szt. materiału A, który ewidencjonowany jest w cenie 1,50 zł za sztukę. Dostarczona później faktura zakupu opiewała na kwotę netto 600 zł (1,20 zł za sztukę) plus 132 zł VAT. Ewidencja księgowa przebiegać będzie następująco:
1) przyjęto materiał do magazynu – 750 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”,
2) faktura brutto – 732 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „Rozrachunki z dostawcami”,
3) VAT naliczony – 132 zł: Wn „VAT naliczony”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”,
4) ustalenia odchyleń (750–600) = 150: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „Odchylenia od cen ewidencyjnych”.

Koszt wytworzenia materiałów (produktów)

Ustalając koszt, należy przyjąć do kosztorysu koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego materiału (produktu).
Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny.
Najtrudniejszy moment to ustalenie zmiennych kosztów produkcji. Koszty te także wpływają na wielkość kosztu wytworzenia. Dodatkowo na koszt wytworzenia wpływa także ta część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.
W tym przypadku najlepiej skorzystać z wiedzy siły fachowej, np. kierownika produkcji i stworzyć dodatkowy dokument, w którym należałoby wyliczyć te koszty.
Trzeba pamiętać, że ten dodatkowy dokument powinien być podpisany nie tylko przez osobę z działu księgowości, ale także przez osobę z działu produkcji, która uczestniczyła w jego tworzeniu.
Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:
1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,
2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,
3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,
4) kosztów sprzedaży produktów.
Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.
W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, cenę nabycia lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.

PRZYKŁAD 3
W firmie produkcyjno-handlowej ustalono, że rzeczywisty koszt wytworzenia produktu gotowego A wyniósł 55 zł.
1. Rozliczenie kosztów produkcji:
– koszty proste przypadające na działalność podstawową–produkcyjną dotyczące bieżącego okresu 2500 zł: Wn „Koszty działalności produkcyjnej”, Ma „Rozliczenie kosztów”,
– koszty rozliczane w czasie przypadające na dany okres sprawozdawczy – 520 zł: Wn „Koszty działalności produkcyjnej”, Ma „Rozliczenie międzyokresowe kosztów”,
– koszty działalności pomocniczej – 150 zł: Wn „Koszty działalności produkcyjnej”,
Ma „Koszty działalności pomocniczej”.
2. Do magazynu przyjęto 50 sztuk wyrobu A w cenie kosztu rzeczywistego, czyli po 55 zł za sztukę, łącznie 2750 zł: Wn „Produkty gotowe”, Ma „Koszty działalności produkcyjnej”.
Saldo konta „Koszty działalności produkcyjnej” w wysokości 420 zł stanowi produkcję w toku.

Podstawa prawna:
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.).

Michał Banaś
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA