REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja i wycena na dzień nabycia materiałów i towarów

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jak ustalić cenę nabycia materiałów? Jak ewidencjonować koszty transportu, gdy dotyczą one różnorodnych materiałów? Czym jest normalny poziom produkcji? W jaki sposób ewidencjonować odchylenia od cen ewidencyjnych?
Podstawową kategorią wyceny materiałów w polskim prawie bilansowym jest cena historyczna, przy uwzględnieniu cen bieżących na dzień bilansowy.
W ciągu roku obrotowego materiały i towary wycenia się według cen ewidencyjnych. Ceny te mogą być zmienne:
• cena nabycia,
• cena zakupu,
• koszt wytworzenia w przypadku wyprodukowania materiału we własnym zakresie przez jednostkę,
lub stałe (ceny ewidencyjne).

Cena nabycia

Cenę nabycia należy ustalić sumując cenę zakupu materiału, obejmującą kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu – powiększoną o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększoną o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski.

PRZYKŁAD 1
„Alfa” spółka z o.o. kupiła materiały do produkcji swoich produktów od kontrahenta hiszpańskiego za 2000 euro i otrzymała fakturę wewnątrzwspólnotową. Średni kurs NBP z dnia wystawienia faktury wyniósł 4,30 zł, a przychód jest wyceniany w cenie nabycia.
Ewidencja w księgach rachunkowych firmy „Alfa” jest następująca:
1. Wartość faktury według ceny zakupu – 8600 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”.
2. VAT należny w wysokości 22 proc. – 1892 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „VAT należny”.
3. Podatek od towarów i usług podlegający odliczeniu – 1892 zł: Wn „VAT naliczony”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.
4. Gdy podatek od towarów i usług nie podlega odliczeniu, wówczas zwiększa cenę zakupu o 1892 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.
5. Przyjęcie materiałów do magazynu w cenie zakupu – 8600 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.
6. Otrzymano fakturę od polskiej firmy spedycyjnej w wysokości 400 zł (netto) + + 88 zł (VAT):
– kwota brutto – 488 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”, Ma „Rozrachunki z dostawcami”
– rozliczenie VAT w wysokości 88 zł: Wn „VAT naliczony”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”
– wartość netto – 400 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”, lub: Wn „Usługi obce”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów (usług)”.

Cena ewidencyjna

W wielu firmach służby finansowo-księgowe – ułatwiając sobie pracę – wprowadzają stałe ceny ewidencyjne.
Te stałe ceny ustala się na poziomie przeciętnych cen zakupu lub nabycia, a następnie koryguje się je o tzw. odchylenia od cen ewidencyjnych, tak by doprowadzić do rzeczywistej ceny nabycia lub zakupu danego materiału.
Stałe ceny ewidencyjne ułatwią późniejszą wycenę rozchodu materiałów oraz zapewniają uproszczenie ewidencji. Jednak stosowanie cen ewidencyjnych wymaga dokładnego rozliczenia odchyleń na rozchód materiałów w danym okresie i zapas na koniec okresu.
Odchylenia od cen ewidencyjnych mogą być:
• debetowe – stała cena ewidencyjna jest wówczas niższa od ceny zakupu,
• kredytowe – występują, gdy cena rzeczywista materiału jest niższa od ceny ewidencyjnej
Stałe ceny ewidencyjne stosuje się tylko w trakcie roku obrotowego, a na dzień bilansowy posiadane materiały trzeba wyceniać w cenach nabycia lub koszcie wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy.

PRZYKŁAD 2
Spółka XYZ ewidencjonuje zakup materiałów w cenach ewidencyjnych. Stały dostawca przywiózł firmie 500 szt. materiału A, który ewidencjonowany jest w cenie 1,50 zł za sztukę. Dostarczona później faktura zakupu opiewała na kwotę netto 600 zł (1,20 zł za sztukę) plus 132 zł VAT. Ewidencja księgowa przebiegać będzie następująco:
1) przyjęto materiał do magazynu – 750 zł: Wn „Materiały”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”,
2) faktura brutto – 732 zł: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „Rozrachunki z dostawcami”,
3) VAT naliczony – 132 zł: Wn „VAT naliczony”, Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”,
4) ustalenia odchyleń (750–600) = 150: Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, Ma „Odchylenia od cen ewidencyjnych”.

Koszt wytworzenia materiałów (produktów)

Ustalając koszt, należy przyjąć do kosztorysu koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego materiału (produktu).
Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny.
Najtrudniejszy moment to ustalenie zmiennych kosztów produkcji. Koszty te także wpływają na wielkość kosztu wytworzenia. Dodatkowo na koszt wytworzenia wpływa także ta część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.
W tym przypadku najlepiej skorzystać z wiedzy siły fachowej, np. kierownika produkcji i stworzyć dodatkowy dokument, w którym należałoby wyliczyć te koszty.
Trzeba pamiętać, że ten dodatkowy dokument powinien być podpisany nie tylko przez osobę z działu księgowości, ale także przez osobę z działu produkcji, która uczestniczyła w jego tworzeniu.
Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:
1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,
2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,
3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,
4) kosztów sprzedaży produktów.
Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.
W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, cenę nabycia lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.

PRZYKŁAD 3
W firmie produkcyjno-handlowej ustalono, że rzeczywisty koszt wytworzenia produktu gotowego A wyniósł 55 zł.
1. Rozliczenie kosztów produkcji:
– koszty proste przypadające na działalność podstawową–produkcyjną dotyczące bieżącego okresu 2500 zł: Wn „Koszty działalności produkcyjnej”, Ma „Rozliczenie kosztów”,
– koszty rozliczane w czasie przypadające na dany okres sprawozdawczy – 520 zł: Wn „Koszty działalności produkcyjnej”, Ma „Rozliczenie międzyokresowe kosztów”,
– koszty działalności pomocniczej – 150 zł: Wn „Koszty działalności produkcyjnej”,
Ma „Koszty działalności pomocniczej”.
2. Do magazynu przyjęto 50 sztuk wyrobu A w cenie kosztu rzeczywistego, czyli po 55 zł za sztukę, łącznie 2750 zł: Wn „Produkty gotowe”, Ma „Koszty działalności produkcyjnej”.
Saldo konta „Koszty działalności produkcyjnej” w wysokości 420 zł stanowi produkcję w toku.

Podstawa prawna:
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.).

Michał Banaś
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

REKLAMA

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

ZUS wdraża nowe funkcje aplikacji mobilnej mZUS. Zaświadczenia dot. emerytur, rent i zasiłków. Odwołania, wycofania, załączniki i inne możliwości

Ponad 800 tys. osób ma już aplikację mobilną mZUS. To bardzo prosty i wygodny sposób kontaktu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Można w niej sprawdzić stan swojego konta w ZUS, wysłać wnioski o świadczenia dla rodzin i wyliczyć prognozowaną emeryturę. Aplikacja wciąż jest wzbogacana o nowe funkcje i ma coraz więcej użytkowników.

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w sierpniu 2025 r. niższe oprocentowanie. Do końca lipca można kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju i czerwcu 2025 r. - w sierpniu kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

REKLAMA

43% podatków – tyle naprawdę oddajesz państwu. Nowy raport WEI ujawnia prawdziwe koszty systemu podatkowego w Polsce

Nowy raport Warsaw Enterprise Institute ujawnia, że realne obciążenie podatkowe przeciętnego Polaka wynosi aż 43% dochodu brutto. Choć nominalne stawki wydają się umiarkowane, ukryte składki i daniny skutecznie pomniejszają wypłaty. System jest skomplikowany i kosztowny – również pod względem czasu i wysiłku.

Pełny kontakt z fiskusem przez aplikację e-Urząd Skarbowy (e-US) w smartfonie. Nie tylko dla osób fizycznych. Jak to działa?

W styczniu 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępnił aplikację mobilną e-Urząd Skarbowy (e-US), która zapewnia łatwy, szybki i bezpieczny dostęp do usług e-Urzędu Skarbowego przez smartfona. Dotychczas z aplikacji mobilnej e-US mogły korzystać tylko osoby fizyczne. Od 25 lipca 2025 r. aplikacja umożliwia również dostęp do konta organizacji w e-US. Dzięki temu organizacje mogą już korzystać z pełnego zakresu usług e-Urzędu Skarbowego w aplikacji mobilnej.

REKLAMA