Opakowania w księdze przychodów i rozchodów

Zgodnie z § 3 rozporządzenia w sprawie prowadzenia księgi opakowania kwalifikowane są jako towary, do których zaliczamy towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpady oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki. Towarami będą jednak tylko te opakowania, które nie są środkami trwałymi.

Powszechną formą obrotu opakowaniami zwrotnymi jest ich wydawanie za pobraniem kaucji. Kaucja według słownikowej definicji oznacza zwykle sumę pieniężną złożoną jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiącą odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. Nie jest to więc forma płatności, pomimo tego, że pieniądze rzeczywiście wpłynęły do kasy lub na konto podatnika. Najistotniejszą cechą kaucji jest jej zwrotny charakter, tym samym jest ona neutralna podatkowo. Jeśli kaucja straci zwrotny charakter, stanie się świadczeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

W takim przypadku u sprzedawcy otrzymującego kaucję będzie ona stanowić przychód, a u nabywcy wpłacającego kaucję będzie ona stanowić koszt uzyskania przychodu. W związku z tym, że kaucja zasadniczo jest obojętna podatkowo, obrót opakowaniami kaucjonowanymi należy prowadzić poza obrotem podlegającym opodatkowaniu. Służy do tego kolumna 17 księgi podatkowej.

Podatnicy stosujący kasy rejestrujące powinni ewidencjonować obrót tymi opakowaniami poza fiskalnymi funkcjami kasy, tj. wpłata i wypłata gotówki. W takim przypadku nie będzie to miało wpływu na wysokość obrotu, a w konsekwencji nie będzie rodziło obowiązku podatkowego w podatku dochodowym.

PRZYKŁAD

Warto podkreślić, że bardziej szczegółowe uregulowania dotyczące obrotu opakowaniami zwrotnymi zawierają przepisy VAT. Jeśli podatnik sprzedał towar w opakowaniu zwrotnym, pobierając lub określając w umowie za to opakowanie kaucję, wartości opakowania nie uwzględnia się w treści faktury dokumentującej tę sprzedaż. Należy pamiętać, że przepisy o VAT przewidują również okres, po upływie którego powstaje obowiązek podatkowy w VAT. Nie później niż siódmego dnia po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowań, należy wystawić fakturę VAT dokumentującą kwotę należności z tytułu niezwrócenia przez odbiorcę opakowań. Jeżeli w umowie nie określono daty zwrotu opakowań, fakturę wystawia się nie później niż 60 dnia od dnia wydania opakowań. W przypadku gdy transakcja nie jest udokumentowana fakturą VAT (np. sprzedaż dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), podatnik powinien wystawić fakturę wewnętrzną. Stawka VAT dla opakowań wynosi 22 proc. Z pisma Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej z 16 listopada 2005 r. (nr PP/443-181/05/AZ-68175):