Czy drobny producent wina ma obowiązek stosowania e-SAD?

Czym jest e-SAD?

e-SAD to elektroniczny uproszczony dokument administracyjny, na podstawie którego od 13 lutego 2023 r. odbywa się przemieszczanie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia akcyzy oraz alkohol etylowy całkowicie skażony -  na potrzeby działalności gospodarczej. 

Brak podstaw do zwolnienia drobnego producenta wina z obowiązku stosowania e-SAD

Służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że brak jest podstaw do zwolnienia drobnych producentów wina z wymogów określonych w art. 33-43 dyrektywy 2020/262 (1), w tym z obowiązku stosowania e-SAD przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowanego przez nich wina oraz posiadania numeru akcyzowego uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego.

Jeżeli jesteś drobnym producentem wina i zamierzasz dostarczać wewnątrzwspólnotowo poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowane przez siebie wino to  powinieneś najpierw uzyskać numer akcyzowy uprawnionego wysyłającego, a następnie przemieścić wino do innego państwa członkowskiego z użyciem Systemu EMCS PL2 na podstawie elektronicznego dokumentu e-SAD albo, w przypadku niedostępności Systemu EMCS PL2, na podstawie dokumentu zastępującego e-SAD.

Ministerstwo Finansów wskazuje, że jeżeli przedsiębiorca zamierza nabyć wewnątrzwspólnotowo - poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy - wino od drobnego producenta wina z innego państwa członkowskiego, to powinien uzyskać numer akcyzowy uprawnionego odbiorcy, a wino powinno zostać do nabywcy przemieszczone przez drobnego producenta z innego państwa członkowskiego, posiadającego numer akcyzowy uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego, przy użyciu elektronicznego dokumentu e-SAD albo dokumentu zastępującego e-SAD.

Co zrobić, gdy wino nabyte wewnątrzwspólnotowo odebrano  od drobnego producenta wina bez e-SAD?

Przepisy dyrektywy 2020/262 oraz rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2018/273 (2) mogą powodować wątpliwości co do tego jakie dokumenty mają być stosowane przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym wyrobów winiarskich od drobnych producentów wina. 
Ministerstwo Finansów radzi, że gdy w wyniku tych wątpliwości drobny producent wina z innego państwa członkowskiego, po 12 lutego 2023 r., uważając, że jest  zwolniony z obowiązku stosowania e-SAD, przemieścił do polskiego przedsiębiorcy wino na podstawie dokumentu z numerem MVV, a nie na podstawie e-SAD - nie będą miały zastosowania regulacje z art. 78 ustawy o podatku akcyzowym (3). W  konsekwencji nie będzie zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym, zabezpieczenia akcyzowego, deklaracji uproszczonej oraz skróconego terminu zapłaty akcyzy (10 dni).

W takim przypadku, zgodnie z art. 47 ust. 6 ustawy o podatku akcyzowym,  polski podatnik powinien poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego o odbiorze nabytego wewnątrzwspólnotowo  wina  oraz przedstawić temu naczelnikowi dokument z numerem MVV, na podstawie którego dokonano przemieszczenia wina na terytorium Polski.

Do nabycia wewnątrzwspólnotowego wina należy zastosować przepisy ogólne ustawy o podatku akcyzowym. Przedmiotem opodatkowania wina w takim przypadku jest jego nabycie wewnątrzwspólnotowe, czyli przemieszczenie z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju (art. 8 ust. 1 pkt 4). Obowiązek podatkowy w akcyzie powstanie wówczas z dniem przemieszczenia wina na terytorium kraju (art. 10 ust. 1).

Podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonała czynności nabycia wewnątrzwspólnotowego wina (art. 13 ust. 1). 

Właściwość miejscowa organu podatkowego - naczelnika urzędu skarbowego,  powinna  zostać ustalona ze względu na miejsce dokonania nabycia wewnątrzwspólnotowego (art. 14 ust. 3). 
Natomiast jeżeli czynność nabycia wewnątrzwspólnotowego została dokonana na obszarze właściwości miejscowej dwóch lub większej liczby organów podatkowych, właściwość miejscową należy ustalić zgodnie z  art. 14 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym, tj. dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej - ze względu na adres ich siedziby, dla osób fizycznych - ze względu na adres ich zamieszkania. 

Podatnik ma również możliwość wyboru właściwego organu podatkowego, zgodnie z art. 14 ust. 4a ustawy o podatku akcyzowym.

Ponadto Ministerstwo Finansów informuje, że podmiot, który nabył wewnątrzwspólnotowo wino (podatnik) ma obowiązek bez wezwania organu podatkowego:
- złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklarację podatkową według ustalonego wzoru oraz
-  obliczyć i wpłacić akcyzę na właściwy rachunek urzędu skarbowego za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (art. 21 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym).

Podstawa prawna:

(1) dyrektywa Rady (UE) 2020/262 z dnia 19 grudnia 2019 r. ustanawiająca ogólne zasady dotyczące podatku akcyzowego (przekształcenie), opublikowana w Dz. Urz. L z 2020 r. Nr 58, str. 4;

(2) rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/273 z dnia 11 grudnia 2017 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do systemu zezwoleń na nasadzenia winorośli, rejestru winnic, dokumentów towarzyszących i świadectw (…), opublikowane w Dz. Urz. L z 2018 r. Nr 58, str. 1;

(3) ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 143, z późn. zm.)