Jak zmieni się rachunkowość? Jaka będzie rola księgowego w biznesie?

II Kongres Polskiej Rachunkowości, zorganizowany pod hasłem „Rachunkowość – wizja przyszłości”, odbył się w dniach 5-6 czerwca 2017 r. w Warszawie w Teatrze Polskim. Wydarzenie zorganizowano dla uczczenia 110-lecia działalności organizacji księgowych na ziemiach polskich. Pierwszy taki kongres odbył się 10 lat temu, czyli w 100-lecie działalności organizacji księgowych na ziemiach polskich.

Otwierając II Kongres Polskiej Rachunkowości Franciszek Wala, prezes Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, przypomniał, że „w dniu 9 czerwca mija 110 lat od dnia, w którym w 1907 r. nieliczne grono naszych poprzedników utworzyło Związek Buchalterów w Warszawie. W ostatnich dniach maja minęło dziesięć lat od pamiętnego, I Kongresu Polskiej Rachunkowości. Zwołując II Kongres, władzom naczelnym Stowarzyszenie Księgowych w Polsce przyświecała myśl, że troszcząc się dziś o rozwój polskiej rachunkowości i wysoki poziom kompetencji zawodowych księgowych, jesteśmy winni pamięć naszym poprzednikom, tym, którzy w czas zaborów założyli Związek Buchalterów, tym, którzy w okresie międzywojennym dążyli do zjednoczenia organizacji księgowych i w 1926 roku powołali Związek Księgowych w Polsce, którzy w latach II wojny światowej prowadzili działalność pod pozorem kursów handlowych, tym, którzy uczestniczyli w odradzaniu i odbudowie organizacji zawodowej w latach 1944-49 i którzy powołali dzisiejsze Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, przed 60-ciu laty, w 1957 roku. Ten Kongres jest też hołdem dla dzieła naszych poprzedników. Ale pamiętając o przeszłości chcemy dobrze wypełniać nasze bieżące powinności zawodowe i społeczne oraz patrzeć w przyszłość, myśleć o niech konstruktywnie. I takie jest przesłanie Kongresu”.

Od I Kongresu minęło 10 lat, to okres właściwy, jak podkreślał Franciszek Wala, „do syntezy istotnych dokonań, wspólnej zbiorowej refleksji oraz podjęcia próby sformułowania wniosków, co do projekcji rozwoju rachunkowości jako nauki, w obszarze regulacji prawnych, a zwłaszcza praktyki, w tym sylwetki zawodowej księgowego. A troską Stowarzyszenia jest, aby nowoczesny księgowy wyróżniał się dużą wiedzą, umiejętnościami praktycznymi i etyką zawodową”.

„Badający rozwój gospodarki oraz rachunkowość podkreślają olbrzymie przemiany w zawodzie księgowego, jak przesuwa się funkcja rachunkowości z ewidencyjnej i kontrolnej na informacyjną. Jak na przestrzeni kilkudziesięciu lat nastąpił proces intelektualizacji zawodu księgowego, od rachmistrza do analityka i doradcy biznesowego. Równocześnie, wraz z rozwojem postępu technicznego i technologicznego nastąpił skok jakościowy w narzędziach pracy księgowego, od ręcznego zapisu w księgach i obliczeń wspomaganych liczydłem, które przetrwało wieki, przez okres urządzeń mechanicznych wspomagających prace ewidencyjne i czynności obliczeniowe, aż do elektroniki, pojawienia się komputerów, elektronicznej transmisji danych a równocześnie bazy danych oraz możliwości ich szybkiego przetwarzania. Te dynamiczne zmiany wywołują nowe potrzeby informacyjne, w tym wchodzenie w etap gospodarki opartej na wiedzy. Coraz większe jest zapotrzebowanie na ten szczególny produkt rachunkowości jakim jest informacja oparta na pomiarze wartości” – mówił Franciszek Wala.

„Rozwija się gospodarka i społeczeństwo, wraz z ich potrzebami rozwija się nauka i praktyka rachunkowości, jednakże w tym wielkim ustawicznym biegu spraw i życia, dynamice gospodarki, przeobrażeniach technicznych i technologicznych konieczny jest niekiedy moment refleksji, jakby zatrzymania się na chwilę, by rzeczywistość ogarnąć oceną, najlepiej zbiorową, dokonywaną z różnych punktów widzenia, wówczas bowiem można dostrzec więcej a na pewno dokładniej takie zjawiska, wobec których nie można być biernym. Na styku tego sprzężenia biznesu i rachunkowości rodzi się wiele pytań, jak będzie się rozwijać gospodarka globalna, która jest coraz bardziej złożona, jak będzie to oddziaływać na rachunkowość” - zaznaczył prezes SKwP.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Wiesław Janczyk, w liście skierowanym z okazji jubileuszu, wskazał, że „ponad stuletnia historia działalność Stowarzyszenia Księgowych w Polsce pokazuje, że o przyszłość polskiej rachunkowości możemy być spokojni. Członkom Stowarzyszenia nie brakuje bowiem zaangażowania i pasji, by na tym fundamencie, który został wypracowany przez kilka pokoleń entuzjastów budować rachunkowość dopasowaną do potrzeb szerokiego kręgu interesariuszy”.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Krzysztof  Burnos, prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów zauważył natomiast, że „w konsekwencji zmian technologicznych zmienia się rola księgowego w biznesie. Akcent w coraz większym stopniu przesuwa się z rejestrowania transakcji na ich projektowanie oraz analizę, opartą na nowych metodach, takich jak Data Science. Sprawozdawczość finansowa, czy też sprawozdawczość biznesowa zawiera zaś coraz więcej elementów pozafinansowych. Funkcja księgowego jest więc coraz bardziej doradcza, bliższa procesom zarządzania a wymagane kompetencje wykraczają daleko poza to, co jeszcze niedawno uznawano za rdzeń zawodu, czyli skrupulatne, dokładne rejestrowanie transakcji, rozliczenia podatkowe czy okresowe sporządzanie sprawozdań finansowych. Wszystko to stawia przed organizacjami zawodowymi, takimi jak Stowarzyszenie Księgowych w Polsce czy Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, fundamentalne zadania przygotowania przedstawicieli profesji do nowych warunków. Przede wszystkim poprzez wpływanie na modele edukacji i sposób edukacji przyszłych kadr. To wymaga naturalnie myślenia z wyprzedzeniem, zrozumienia nowych pokoleń, zrozumienia wpływu nowych technologii oraz otwarcia na środowiska akademickie z dziedzin innych niż rachunkowość”.

„Jeszcze lepiej przygotowani księgowi to wyższa jakość systemów księgowych, to gwarancja odpowiedniej jakości procesów sprawozdawczych, a co za tym idzie także lepsze zarządzanie biznesem” – podkreślił Krzysztof  Burnos.

Kongres zgromadził liczne grono osób związanych z rachunkowością. Wśród uczestników byli przedstawiciele legislatorów, naukowcy, praktycy i wykładowcy. W skład komitetu honorowego Kongresu weszli: Krzysztof Burnos – prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, dr Bronisław Ciaś – członek honorowy Stowarzyszenia, dr Zdzisław Fedak – członek honorowy Stowarzyszenia, Wiesław Janczyk – sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, prof. Zbigniew Luty – przewodniczący Rady Naukowej Stowarzyszenia, prof. Elżbieta Mączyńska – prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Krzysztof Pietraszkiewicz – prezes Związku Banków Polskich, prof. Kazimierz Sawicki – członek honorowy Stowarzyszenia oraz Franciszek Wala – członek honorowy Stowarzyszenia.

Wśród zagranicznych gość Kongresu znaleźli się m.in.: Gary Kabureck – członek Rady Międzynarodowych Standardów  Rachunkowości (IASB), Gail McEvoy – członek Zarządu Międzynarodowej Federacji Księgowych (IFAC) z nominacji Instytutu Dyplomowanych Biegłych Księgowych Irlandii (CPA Ireland). Natomiast patronat honorowy nad wydarzeniem objęło Ministerstwo Finansów.

Przedmiot paneli dyskusyjnych II Kongresu obejmował cztery bloki tematyczne: I „Biznes w przyszłości”, II „Rachunkowość – profesja, prawo, nauka”, III „Rachunkowość w przyszłości”, IV „Rachunkowość i zarządzanie przedsiębiorstwem w praktyce”.

Tak przygotowany program II Kongresu stwarzał pole do dyskusji, wyrażania poglądów i ocen na temat dokonań i jednocześnie wybiegania w przyszłość wnioskami i propozycjami nowych rozwiązań w zakresie szeroko rozumianej rachunkowości, jej nauki i praktyki.