Zasiłki rodzinne i kryteria dochodowe 2018-2019

Zasiłek rodzinny 2018/2019

Rząd zaproponował, aby wysokości kryterium dochodowego, uprawniającego do zasiłku rodzinnego, pozostały na obecnie obowiązującym poziomie i od 1 listopada 2018 r. wynosiły:

• kryterium dochodowe ogólne – 674 zł,
• kryterium dochodowe dla rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym – 764 zł.

Kryterium uprawniające do zasiłku rodzinnego dla rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym jest jednocześnie kryterium dochodowym warunkującym prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:

1)  95,00 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 124,00 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3) 135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
2) opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka);
3) osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony).

Zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionym w punktach 1 i 2, do ukończenia przez dziecko:
 - 18 roku życia lub
 - nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
 - 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Osobie wymienionej w punkcie 3, zasiłek przysługuje pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
e) dziecko zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach;
6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.

Od dnia 1 stycznia 2016 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który wprowadza nowy sposób ustalania wysokości przysługujących zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego (tzw. mechanizm złotówka za złotówkę). Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy w przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny. Łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, o której mowa w zdaniu poprzednim, stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym:

1. zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych zasiłków;
2. dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka -podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych dodatków;
3. dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: urodzenia dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania - podzielonych przez 12.

W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie, ustalona zgodnie z powyższym mechanizmem, jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują (art. 5 ust. 3-3d ustawy).

Zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, zasiłki pielęgnacyjne i opiekuńcze 2018/2019

Rada Ministrów zaproponowała ponadto, aby kryterium dochodowe, uprawniające do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, pozostało na obecnie obowiązującym poziomie i od 1 listopada 2018 r. wynosiło 1 922 zł.

Rząd proponuje, aby kwoty następujących świadczeń rodzinnych, podlegających ustawowej weryfikacji, zostały podwyższone i od 1 listopada 2018 r. wynosiły:

• zasiłek pielęgnacyjny – 184,42 zł (wzrost o 31,42 zł) – I etap podwyższenia kwoty zasiłku pielęgnacyjnego,
• specjalny zasiłek opiekuńczy – 620 zł (wzrost o 100 zł).

Zaproponowano też, aby zwiększona została kwota zasiłku dla opiekuna i od 1 listopada 2018 r. wynosiła 620 zł (wzrost o 100 zł).

Rząd proponuje również, aby kwota zasiłku pielęgnacyjnego, podlegającego ustawowej weryfikacji, została podwyższona i od 1 listopada 2019 r. wynosiła 215,84 zł (wzrost o 31,42 zł) – II etap podwyższenia kwoty zasiłku pielęgnacyjnego.

Pozostałe świadczenia rodzinne

Jednocześnie zaproponowano, aby kwoty następujących świadczeń rodzinnych, podlegających ustawowej weryfikacji, pozostały na obecnie obowiązującym poziomie i od 1 listopada 2018 r. wynosiły:

• zasiłek rodzinny na dziecko do ukończenia 5. roku życia – 95 zł,
• zasiłek rodzinny na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia – 124 zł,
• zasiłek rodzinny na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia – 135 zł,
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka – 1 000 zł,
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego – 400 zł,
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka – 193 zł nie więcej niż 386 zł/273 zł (w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) nie więcej niż 546 zł (w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności),
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – 95 zł,
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego:
  • do 5. roku życia – 90 zł,
  • powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia – 110 zł,
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego – 100 zł,
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania:
  • na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła – 113 zł,
  • na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła – 69 zł,
• jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka – 1 000 zł,
• świadczenie rodzicielskie – 1 000 zł.

Łączne koszty podwyższenia zasiłków: pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i dla opiekuna wyniosą:

• 77,8 mln zł (listopad-grudzień 2018 r.), w tym 59,1 mln zł w związku z podwyższeniem zasiłku pielęgnacyjnego,
• 522,1 mln zł w 2019 r., w tym 413,8 mln zł z uwagi na podwyższenie zasiłku pielęgnacyjnego,
• 815,9 mln w 2020 r., w tym 709,3 mln zł w związku z podwyższeniem zasiłku pielęgnacyjnego.

Oznacza to znaczące wsparcie dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.   W przypadku zasiłku pielęgnacyjnego jego podwyższenie dotyczyć będzie ok. 912 tys. osób niepełnosprawnych. Zaś w przypadku świadczeń dla opiekunów osób niepełnosprawnych (specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna), podwyższenie kwot obejmie ok. 70 tys. osób.

Na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, kryteria dochodowe warunkujące prawa do: zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, a także jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka oraz wysokości świadczeń rodzinnych (z wyłączeniem wysokości świadczenia pielęgnacyjnego) – są weryfikowane co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Zgodnie z przepisami ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, procedurze weryfikacji podlega również wysokość zasiłku dla opiekuna. Najbliższa weryfikacja przypada na 1 listopada 2018 r.

Źródła: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej