REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ostrzeżenie MF przed agresywną optymalizacją podatkową a obowiązek podatkowy nierezydentów

Ostrzeżenie MF przed agresywną optymalizacją podatkową a obowiązek podatkowy nierezydentów /shutterstock.com
Ostrzeżenie MF przed agresywną optymalizacją podatkową a obowiązek podatkowy nierezydentów /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Głośno swego czasu było o „Ostrzeżeniu Ministerstwa Finansów przed optymalizacją podatkową z wykorzystaniem spółek zagranicznych z uwagi na przepisy dotyczące tzw. miejsca zarządu”. W związku z tym przyjrzyjmy się dokładniej stanowi prawnemu w zakresie występowania lub nie obowiązku podatkowego w Polsce dla nierezydentów.

Autopromocja

Przedmiotem zainteresowania Ministerstwa Finansów są czynności polegające na „przenoszeniu [przez polskich przedsiębiorców] działalności do innego kraju” w sytuacji, gdy prowadzą oni działalność gospodarczą w Polsce i gdy osiągają dochody z terytorium Polski (jako osoby fizyczne lub prawne). Ministerstwo ostrzega, że jeśli „zagraniczne spółki kapitałowe są faktycznie zarządzane z terytorium Polski, a ich rejestracja za granicą służy jedynie stworzeniu pozoru, że działalność prowadzona za ich pośrednictwem nie podlega opodatkowaniu w Polsce”, to zostaną one w rzeczywistości uznane za spółki, które stosują agresywną optymalizację podatkową i nie unikną obowiązku uiszczenia podatku w Polsce.

Aby ustalić, którzy nierezydenci podlegają (i w jakim zakresie) obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej, należy podzielić ich na trzy grupy. W grupie pierwszej znajdą się te podmioty, które mają siedzibę i zarząd poza Polską i które nie uzyskują żadnych dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej na terytorium Polski. W grupie drugiej znajdą się z kolei te podmioty, które posiadają siedzibę i zarząd za granicą, przy czym prowadzą działalność gospodarczą także w Polsce przy pomocy położonego na jej terytorium zakładu/oddziału/filii. W trzeciej grupie znajdą się podmioty, które formalnie mają siedzibę lub zarząd poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jednak w rzeczywistości prowadzą faktyczną działalność gospodarczą w Polsce. Tylko tej ostatniej grupy podmiotów dotyczy najnowsze ostrzeżenie Ministerstwa Finansów.

Siedziba i miejsce faktycznego zarządu spółki

Wskazanie siedziby i miejsca faktycznego zarządu podmiotu (w szczególności działającego w formie spółki kapitałowej) to decydujące elementy służące do ustalenia czy dany podmiot, zarejestrowany za granicą, ma obowiązek odprowadzenia podatku CIT w Polsce. Jeśli chodzi o miejsce siedziby (tj. konkretna miejscowość w danym państwie) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki komandytowo-akcyjnej, to powinna ona być każdorazowo wskazana w umowach tychże spółek (Articles of Associacion). Sprawa komplikuje się jednak, gdy weźmiemy pod uwagę miejsce faktycznego zarządu spółki. Wielu ekspertów, takich jak Agnieszka Moryc - dyrektor zarządzająca Admiral Tax, uważa, że faktyczne miejsce zarządzania spółką nie musi mieć charakteru stałego, a kluczowe dla firmy decyzje mogą być podejmowane z każdego miejsca na świecie (włącznie z tym, że mogą one być po prostu podejmowane w trakcie podróży).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tymczasem Ministerstwo Finansów zwraca uwagę na to, że ustalenie miejsca faktycznego wykonywania zarządu spółki nie może mieć „charakteru wyłącznie formalnego”, to znaczy że nie wystarczy tutaj jedynie ustalić np. miejsca podjęcia uchwały organu zarządzającego. Jak czytamy w ostrzeżeniu „okolicznościami pomocniczymi dotyczącymi procesu decyzyjnego mogą być korespondencja e-mailowa (służbowa), miejsca spotkań z pracownikami, zleceniobiorcami, doradcami, odbiorcami lub dostawcami, dowody przebywania w innym państwie, takie jak koszty związane z przejazdami lub przelotami, wynajmem mieszkania lub posiadanie mieszkania za granicą przez członka organu zarządzającego”.

Przesłanki, jakie Ministerstwo Finansów będzie brało pod uwagę przy ustalaniu miejsca faktycznego zarządu spółki, są dosyć liczne. Po lekturze ostrzeżenia wiemy, że kontrolerzy przyjrzą się m.in.:

  • czy członkowie zarządu spółki zagranicznej to osoby fizyczne (lub inne podmioty, w tym osoby prawne), które pełnią funkcje zarządcze w sposób usługowy, np. w formie outsourcingu;
  • czy członkowie zarządu spółki zagranicznej pełnią tożsame funkcje zarządcze także w organach kierujących działalnością innych spółek;
  • czy członkowie zarządu spółki zagranicznej mają polską rezydencję podatkową, tzn. czy przebywają oni na terytorium Polski przynajmniej 183 dni w danym roku podatkowym;
  • czy uchwały, umowy lub sprawozdania z posiedzeń organów spółki zagranicznej są podpisywane przede wszystkim przez pełnomocników (zazwyczaj wysyłanych przez kancelarię prawną), w ramach wsparcia zwanego „corporate services”;
  • czy operacje bankowe spółki są zlecane w Polsce, a członkowie zarządu nie tylko posiadają dostęp do zagranicznego konta bankowego, ale też wyjmują pieniądze z bankomatów w Polsce za pomocą firmowej karty płatniczej;
  • czy spółka zagraniczna konsultuje się przede wszystkim z doradcami działającymi w Polsce, w tym także z polskimi doradcami podatkowymi oraz
  • czy w siedzibie spółki zagranicznej rzeczywiście zgromadzona jest jej pełna dokumentacja księgowa i prawna.

Udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania będzie wyznaczało ewentualny dalszy kierunek kontroli ze strony organów podatkowych, w tym miejsce osiągania dochodów z prowadzonej działalności operacyjnej.

Brak obowiązku podatkowego

Biorąc pod uwagę wytyczne Ministerstwa Finansów, a w szczególności ustawę o CIT, należy stwierdzić, że z brakiem obowiązku podatkowego w Rzeczypospolitej mamy do czynienia w przypadku, gdy dany podmiot ma siedzibę i zarząd (faktyczny i formalny) poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie osiąga żadnych dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej na terenie Polski. Z kolei podatnicy, którzy mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Na marginesie warto wskazać, że definicje siedziby oraz zarządu nie zostały autonomicznie uregulowane w ustawie o CIT.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Tytułem przykładu, umowa z dnia 14 maja 2003 r. między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (dalej umowa polsko – niemiecka) precyzuje, że od dochodów osiąganych w Polsce ze sprzedaży bezpośredniej, spółka zagraniczna nie jest zmuszona odprowadzać podatku (o ile oczywiście sprzedaż ta nie jest związana z działalnością zakładu spółki zlokalizowanego w Polsce).


Ograniczony obowiązek podatkowy

Z ograniczonym obowiązkiem podatkowym mamy do czynienia wtedy, gdy spółka zagraniczna osiąga jakiekolwiek dochody na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez usytuowany na jej terytorium zakład/oddział/filię.

W art. 3 ust. 3 ustawy o CIT wskazano otwarty katalog tych kategorii dochodów, które są osiągane na terytorium Rzeczpospolitej, a zatem w Polsce powinny być opodatkowane. Są to m.in.: dochody osiągane przez zakład zagranicznej spółki położony w Polsce, dochody z papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskanych ze zbycia tych papierów, albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających, z tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.

Najczęstszym przypadkiem w praktyce obrotu gospodarczego będzie osiągnie dochodów przez oddział/zakład faktycznie położony w Polsce. Zgodnie z art. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przez oddział należy rozumieć wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Z kolei zgodnie z art. 5 przytoczonej powyżej umowy polsko – niemieckiej o unikaniu podwójnego opodatkowania, „określenie zakład oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa”. W myśl tych przepisów zakładem może być zatem m.in. miejsce zarządu, filia spółki, fabryka, biuro lub warsztat. Jednak w przypadku przedsiębiorstw, które mają siedzibę albo zarząd poza granicami Polski (ale w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania), ograniczony obowiązek podatkowy występuje tylko od tych dochodów, które przedsiębiorstwo zagraniczne osiąga na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym wypadku mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. ustawa o CIT), w tym zwłaszcza art. 3 ust. 2, który mówi iż „podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.

Nieograniczony obowiązek podatkowy

Z nieograniczonym obowiązkiem podatkowym mamy do czynienia w sytuacji, gdy podatnik posiada siedzibę lub zarząd na terytorium Polski. Na nieograniczony obowiązek podatkowy jasno wskazuje w tym względzie art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym „podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania”. Warto zwrócić uwagę na to, że ustawodawca nie dał tu podatnikowi możliwości wyboru i zastrzegł, że nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu będzie podlegał każdy podatnik, który spełni przesłanki tejże alternatywy. Stąd tak ważne jest określenie nie tylko samej formalnej siedziby, ale i faktycznego zarządu spółki prawa handlowego zarejestrowanej poza granicami Rzeczypospolitej.

Ostrzeżenie Ministerstwa Finansów należy traktować poważnie - jak każde tego typu oświadczenie, niemniej należy pamiętać, że dotyczy ono, z punktu widzenia celu jakiemu ma służyć, identyfikacji działań pozornych, a nie realnie wykonywanej działalności gospodarczej. Nie można przecież zakładać, że każdy z kilkudziesięciu tysięcy polskich obywateli, którzy w ostatnich latach przenieśli biznes za granicę (przede wszystkim do Wielkiej Brytanii, Irlandii lub Czech), ma powody do zmartwień. Istotne w ustaleniu obowiązku podatkowego w Polsce dla nierezydentów będzie określenie miejsca faktycznego sprawowania zarządu spółki, a to, biorąc pod uwagę płynność podejmowania decyzji gospodarczych (m.in. za pomocą wyszczególnionych w ostrzeżeniu „środków komunikacji elektronicznej”), może być bardzo trudne. Dodatkowo Ministerstwo Finansów nie posiada jak na razie narzędzi, które pozwoliłyby zweryfikować, które spośród zagranicznych spółek są własnością polskich obywateli. Większość państw UE nie prowadzi rejestrów firm pod kątem narodowości jej właścicieli i nie należy się spodziewać, aby informacje takie zaczęły być dostępne na podstawie ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, co oczywiście nie wyklucza wyrywkowych kontroli w stosunku do podmiotów wpisanych do rejestrów działalności gospodarczej za granicą, po wcześniejszym zidentyfikowaniu jakichkolwiek związków danego podmiotu z Polską. “Ostrzeżenie to raczej uprzejma prośba niż zapowiedź skutecznych działań. Brak bowiem polskim organom państwowym podstawowych narzędzi prawnych, aby faktycznie robić coś tak dalece sprzecznego z podstawowym prawem wolności gospodarczej” - podsumowuje Agnieszka Moryc.

Autor: Agnieszka Nowicka de Poraj

Autopromocja
Admiral Tax Ltd
Eksperci w planowaniu podatkowym i optymalizacji kosztów fiskalnych.

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    Inflacja 2024. Skokowy wzrost w kwietniu poza górną granicę celu inflacyjnego. Prognoza eksperta

    W marcu 2024 r. inflacja będzie najniższa w całym roku. A już w kwietniu nastąpi skokowy wzrost inflacji, która znajdzie się poza górną granicą celu. Taką prognozę przedstawił ekspert Konfederacji Lewiatan, Mariusz Zielonka. 

    Obligacje skarbowe 2024. Drastyczna obniżka oprocentowania od marca i kwietnia

    Inflacja w Polsce obniża się tak szybko, że jeszcze rok temu wydawało się to niemal nieprawdopodobne. Większość osób to cieszy, ale nie wszystkich. Hamująca inflacja to informacja, która może rozsierdzić osoby posiadające w portfelu detaliczne obligacje skarbowe. W skrajnym przypadku kwietniowa aktualizacja oprocentowania może doprowadzić do spadku stawki z prawie 20% do niewiele ponad 4%. 

    REKLAMA