REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedsiębiorca może stracić firmę i majątek, czyli zmiany w prawie karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Przedsiębiorca może stracić firmę i majątek, czyli zmiany w prawie karnym
Przedsiębiorca może stracić firmę i majątek, czyli zmiany w prawie karnym
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Od 27 kwietnia br. obowiązują nowe regulacje wprowadzone do Kodeksu karnego dotyczące tzw. konfiskaty rozszerzonej. Zastosowanie nowych przepisów pozwala orzec przepadek przedsiębiorstwa. Z jednej strony idea jest słuszna, z drugiej – daje pole do nadużyć.

REKLAMA

Autopromocja

Należy się zatem zastanowić, czy wprowadzone do Kodeksu karnego przepisy powinny budzić strach wśród przedsiębiorców, czy też zasada domniemania niewinności pozwala im na spokojny sen?

Zastosowanie konfiskaty rozszerzonej

Rozważania te warto rozpocząć od przedstawienia przesłanek oraz zakresu zastosowania konfiskaty rozszerzonej. Przede wszystkim tyczy się ona tylko tych przypadków, w których łącznie wystąpiły następujące warunki:

  • dana osoba została skazana za przestępstwo;
  • z przestępstwa osiągnęła, chociażby pośrednio, korzyść majątkową – co ważne, za korzyść takową uważa się wzbogacenie zarówno dla sprawcy, jak i innej osoby. Do korzyści majątkowych zalicza się również pożytki generowane przez daną korzyść (np. czynsz najmu pobierany przez sprawcę z przejętej na skutek przestępstwa rzeczy);
  • przedmiotowa korzyść jest znacznej wartości – czyli w chwili popełnienia czynu przekracza 200 tys. zł (zob. art. 115 §5 k.k.);
  • przedsiębiorstwo będące przedmiotem przepadku służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści (zob. art. 44a k.k.).

Po lekturze tej części regulacji można uznać ją za słuszną oraz dostatecznie zabezpieczającą uczciwych przedsiębiorców przed konfiskatą ich majątków. To jednak tylko początkowy fragment nowych przepisów. Kolejne jednostki redakcyjne ustawy wprowadzają bowiem szeroko krytykowane rozbudowanie konfiskaty rozszerzonej na sytuacje, gdy:

  • przedsiębiorstwo nie jest własnością skazanego za przestępstwo – w takim przypadku jego właścicielowi należy wykazać, że chciał, aby przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści albo zgodził się na to, przewidując taką możliwość. Zwłaszcza końcowa część przepisu może prowadzić do naruszenia konstytucyjnej zasady dostępu do sądu oraz domniemania niewinności;
  • w przypadku współwłasności przepadek orzeka się z uwzględnieniem woli i świadomości każdego ze współwłaścicieli i w ich granicach. Będąc nieświadomym i niewinnym współwłaścicielem przedsiębiorstwa można utracić jego część na rzecz Skarbu Państwa. Zmiana grona udziałowców bądź współwłaścicieli najczęściej nie pozostaje bez wpływu na kondycję przedsiębiorstwa;
  • sprawca zmarł, umorzono postępowanie z powodu jego niewykrycia, a także w przypadku zawieszenia postępowania w sprawie, w której nie można ująć oskarżonego albo oskarżony nie może brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby, o ile zebrane dowody wskazują, że w razie skazania zostałby orzeczony przepadek.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Bez wątpienia sytuacje takie w istotny sposób wkraczają w ochronę gwarantowaną przez prawo spadkowe, a także generalny zakaz przenoszenia odpowiedzialności karnej na osoby trzecie, jak również zezwalają na stosowanie sankcji karnej mimo braku wyroku skazującego wobec zawieszenia postępowania.

Kiedy następuje odstąpienie od orzeczenia przepadku?

Pewną formą złagodzenia owych restrykcji jest możliwość odstąpienia przez sąd od orzeczenia przepadku, jeżeli:

  • byłoby to niewspółmierne do wagi popełnionego przestępstwa, stopnia zawinienia oskarżonego lub motywacji i sposobu zachowania się właściciela przedsiębiorstwa;
  • szkoda wyrządzona przestępstwem lub wartość ukrytej korzyści nie jest znaczna wobec rozmiaru działalności przedsiębiorstwa, bądź w innych szczególnie uzasadnionych przypadkach, kiedy byłby on niewspółmiernie dolegliwy dla właściciela przedsiębiorstwa.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM


Odstępując od orzeczenia przepadku sąd może orzec nawiązkę w wysokości do 1 mln złotych na rzecz pokrzywdzonego lub Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Odstąpienie od orzeczenia przepadku nie stanowi zatem gwarancji, że przedsiębiorca nie zostanie nadmiernie pokrzywdzony.

Jak realizowany jest przepadek?

Wykonanie przepadku przedsiębiorstwa następuje przez jego sprzedaż w całości lub w zorganizowanej części albo poprzez spieniężenie poszczególnych składników mienia przedsiębiorstwa. O sposobie wykonania przepadku decyduje sąd, który bierze pod uwagę względy szybkości postępowania lub wysokość oczekiwanej sumy, jaka może zostać uzyskana ze sprzedaży. Do czasu sprzedaży przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części pozostaje ono w zarządzie przymusowym nakazem ustanowionym przez sąd. W przypadkach, w których składniki podlegające spieniężeniu zostały usunięte, zniszczone, zgubione, ukryte albo z innych przyczyn faktycznych lub prawnych nie mogą zostać przejęte, sąd może orzec (a w razie przepadku korzyści pochodzącej z przestępstwa orzeka) przepadek równowartości tego składnika mienia (zob. art. 187a-188a oraz art. 189a Kodeku karnego wykonawczego).

Niejako na pocieszenie dodać należy, że przepadek przedsiębiorstwa nie obejmuje jego nazwy ani firmy oraz wchodzących w jego skład autorskich praw osobistych. Aktywa te zostały wyłączone z obrotu cywilnego.

Idea, która leży u podstaw konfiskaty rozszerzonej, czyli uderzenie w oszustów gospodarczych działających wbrew zasadom uczciwej konkurencji przy jednoczesnym zapewnieniu przedsiębiorcom ochrony przed przestępcami udającymi biznesmenów, a także uniemożliwienie czerpania korzyści z nielegalnie zdobytych majątków jest słuszna. Jak zatem wprowadzone przepisy, wśród których nie brakuje norm kontrowersyjnych, będą stosowane w praktyce, zależeć będzie od organów ścigania oraz sądów karnych. Te ostatnie mają możliwość dostosowywania swoich orzeczeń do zasad konstytucyjnych.

Autorzy: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu, w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych oraz optymalizacji podatkowej

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec polskiego rolnictwa? Unia Europejska otwiera bramy dla taniej żywności z Ameryki Południowej

To może być początek końca polskiej wsi. Umowa z Mercosurem otwiera unijny rynek na wołowinę, drób, miód i cukier z Ameryki Południowej – tanie, masowe i nie do przebicia. Czy polskie rolnictwo czeka katastrofa?

Webinar: Objaśnienia MF w podatku u źródła. W czym w praktyce pomogą?

Podatek u źródła od lat budzi wątpliwości. Zmieniające się przepisy, niejednoznaczne interpretacje oraz ryzyko odpowiedzialności sprawiają, że każda wskazówka ze strony resortu finansów ma istotne znaczenie w codziennej praktyce. Przyjrzymy się więc najnowszym objaśnieniom MF i ocenimy, w jakim zakresie mogą one pomóc w konkretnych przypadkach.

Jak przygotować się do KSeF? Praktyczne wskazówki i odpowiedzi na trudne pytania [Szkolenie online, 10 września]

Jak przygotować się do KSeF? Pod takim tytułem odbędzie się szkolenie, na które serdecznie zapraszamy! Termin wydarzenia to 10 września 2025 roku, godz. 10:00-16:00.

KSeF i załączniki: Czy możesz dodać PDF, skan lub zdjęcie? MF wyjaśnia

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, jak działa obsługa załączników w Krajowym Systemie e-Faktur. Sprawdź, w jakiej formie można je dołączać do KSeF, czy są obowiązkowe i co zrobić z plikami PDF lub zdjęciami.

REKLAMA

API KSeF 2.0: Nowe narzędzia od Ministerstwa Finansów. Firmy muszą już zacząć przygotowania

Resort finansów opublikował pełną dokumentację API KSeF 2.0 wraz z bibliotekami SDK i podręcznikiem dla programistów. Od 30 września 2025 r. ruszy środowisko testowe, a od 1 lutego 2026 r. KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców.

Przeniesienie grupy spółek do centrum BPO: jak to zrobić skutecznie i prawidłowo

Migracja grupy kilkunastu spółek w ramach jednego projektu outsourcingu księgowo-kadrowego w ramach BPO to jedno z najbardziej złożonych przedsięwzięć w branży usług finansowo-księgowych. Wymaga to precyzyjnego planowania, koordynacji wielu zespołów oraz szczególnej uwagi na aspekty prawne, techniczne i operacyjne. Jak przygotować się do takiego procesu z perspektywy firmy przekazującej procesy oraz dostawcy usług BPO?

E-faktura w KSeF: definicja, nowy wzór FA(3) i zasady wystawiania od 2026 r.

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy podatnicy będą wystawiać faktury ustrukturyzowane wyłącznie w nowym formacie FA(3). Sprawdź, czym jest e-faktura w KSeF, jakie zmiany wprowadza nowy wzór i z jakich bezpłatnych narzędzi można korzystać, aby prawidłowo wystawiać dokumenty.

Miliardy złotych na fikcyjnych fakturach. W pół roku fiskus wykrył oszustwa na ponad 4,1 mld zł [DANE MF]

W 6 miesięcy br. liczba wykrytych fikcyjnych faktur była o prawie 3% mniejsza niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Jak zaznaczają eksperci, KAS stosuje coraz skuteczniejsze cyfrowe narzędzia weryfikujące. Algorytmy z użyciem sztucznej inteligencji są dużo szybsze i dokładniejsze w wyłapywaniu oszustw niż metody tradycyjne. Jednocześnie oszuści są mniej skłonni do podejmowania ryzyka. Ostatnio wartość brutto wynikająca z fikcyjnych faktur wyniosła ponad 4,1 mld zł, a więc o przeszło 3% mniej niż rok wcześniej.

REKLAMA

Faktura handlowa nie będzie jednocześnie fakturą ustrukturyzowaną. Dodatkowe obowiązki podatników VAT

Po wejściu w życie zmian w ustawie o VAT wdrażających model obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wielu podatników może mieć problem (i dodatkowe obowiązki) wynikające z faktu, że faktura ustrukturyzowana nie może pełnić funkcji faktury handlowej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Co powinni zrobić podatnicy VAT, którzy zdecydują się na wystawianie faktur handlowych nie będących fakturami VAT?

System kaucyjny a VAT: Objaśnienia MF dotyczące rozliczeń podatników i płatników w związku z nowymi zasadami obrotu opakowaniami

Objaśnienia MF mają na celu pokazanie, jak w praktyce stosować przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez podatników i płatników uczestniczących w systemie kaucyjnym. Nowe reguły prawne wynikają z wprowadzenia obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży wybranych opakowań jednorazowych i wielokrotnego użytku. System ten umożliwia konsumentom zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych w dowolnym punkcie zbiórki, bez konieczności przedstawiania dowodu zakupu.

REKLAMA