REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedsiębiorca może stracić firmę i majątek, czyli zmiany w prawie karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Przedsiębiorca może stracić firmę i majątek, czyli zmiany w prawie karnym
Przedsiębiorca może stracić firmę i majątek, czyli zmiany w prawie karnym
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Od 27 kwietnia br. obowiązują nowe regulacje wprowadzone do Kodeksu karnego dotyczące tzw. konfiskaty rozszerzonej. Zastosowanie nowych przepisów pozwala orzec przepadek przedsiębiorstwa. Z jednej strony idea jest słuszna, z drugiej – daje pole do nadużyć.

REKLAMA

Należy się zatem zastanowić, czy wprowadzone do Kodeksu karnego przepisy powinny budzić strach wśród przedsiębiorców, czy też zasada domniemania niewinności pozwala im na spokojny sen?

Zastosowanie konfiskaty rozszerzonej

Rozważania te warto rozpocząć od przedstawienia przesłanek oraz zakresu zastosowania konfiskaty rozszerzonej. Przede wszystkim tyczy się ona tylko tych przypadków, w których łącznie wystąpiły następujące warunki:

  • dana osoba została skazana za przestępstwo;
  • z przestępstwa osiągnęła, chociażby pośrednio, korzyść majątkową – co ważne, za korzyść takową uważa się wzbogacenie zarówno dla sprawcy, jak i innej osoby. Do korzyści majątkowych zalicza się również pożytki generowane przez daną korzyść (np. czynsz najmu pobierany przez sprawcę z przejętej na skutek przestępstwa rzeczy);
  • przedmiotowa korzyść jest znacznej wartości – czyli w chwili popełnienia czynu przekracza 200 tys. zł (zob. art. 115 §5 k.k.);
  • przedsiębiorstwo będące przedmiotem przepadku służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści (zob. art. 44a k.k.).

Po lekturze tej części regulacji można uznać ją za słuszną oraz dostatecznie zabezpieczającą uczciwych przedsiębiorców przed konfiskatą ich majątków. To jednak tylko początkowy fragment nowych przepisów. Kolejne jednostki redakcyjne ustawy wprowadzają bowiem szeroko krytykowane rozbudowanie konfiskaty rozszerzonej na sytuacje, gdy:

  • przedsiębiorstwo nie jest własnością skazanego za przestępstwo – w takim przypadku jego właścicielowi należy wykazać, że chciał, aby przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści albo zgodził się na to, przewidując taką możliwość. Zwłaszcza końcowa część przepisu może prowadzić do naruszenia konstytucyjnej zasady dostępu do sądu oraz domniemania niewinności;
  • w przypadku współwłasności przepadek orzeka się z uwzględnieniem woli i świadomości każdego ze współwłaścicieli i w ich granicach. Będąc nieświadomym i niewinnym współwłaścicielem przedsiębiorstwa można utracić jego część na rzecz Skarbu Państwa. Zmiana grona udziałowców bądź współwłaścicieli najczęściej nie pozostaje bez wpływu na kondycję przedsiębiorstwa;
  • sprawca zmarł, umorzono postępowanie z powodu jego niewykrycia, a także w przypadku zawieszenia postępowania w sprawie, w której nie można ująć oskarżonego albo oskarżony nie może brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby, o ile zebrane dowody wskazują, że w razie skazania zostałby orzeczony przepadek.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Bez wątpienia sytuacje takie w istotny sposób wkraczają w ochronę gwarantowaną przez prawo spadkowe, a także generalny zakaz przenoszenia odpowiedzialności karnej na osoby trzecie, jak również zezwalają na stosowanie sankcji karnej mimo braku wyroku skazującego wobec zawieszenia postępowania.

Kiedy następuje odstąpienie od orzeczenia przepadku?

Pewną formą złagodzenia owych restrykcji jest możliwość odstąpienia przez sąd od orzeczenia przepadku, jeżeli:

  • byłoby to niewspółmierne do wagi popełnionego przestępstwa, stopnia zawinienia oskarżonego lub motywacji i sposobu zachowania się właściciela przedsiębiorstwa;
  • szkoda wyrządzona przestępstwem lub wartość ukrytej korzyści nie jest znaczna wobec rozmiaru działalności przedsiębiorstwa, bądź w innych szczególnie uzasadnionych przypadkach, kiedy byłby on niewspółmiernie dolegliwy dla właściciela przedsiębiorstwa.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM


Odstępując od orzeczenia przepadku sąd może orzec nawiązkę w wysokości do 1 mln złotych na rzecz pokrzywdzonego lub Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Odstąpienie od orzeczenia przepadku nie stanowi zatem gwarancji, że przedsiębiorca nie zostanie nadmiernie pokrzywdzony.

Jak realizowany jest przepadek?

REKLAMA

Wykonanie przepadku przedsiębiorstwa następuje przez jego sprzedaż w całości lub w zorganizowanej części albo poprzez spieniężenie poszczególnych składników mienia przedsiębiorstwa. O sposobie wykonania przepadku decyduje sąd, który bierze pod uwagę względy szybkości postępowania lub wysokość oczekiwanej sumy, jaka może zostać uzyskana ze sprzedaży. Do czasu sprzedaży przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części pozostaje ono w zarządzie przymusowym nakazem ustanowionym przez sąd. W przypadkach, w których składniki podlegające spieniężeniu zostały usunięte, zniszczone, zgubione, ukryte albo z innych przyczyn faktycznych lub prawnych nie mogą zostać przejęte, sąd może orzec (a w razie przepadku korzyści pochodzącej z przestępstwa orzeka) przepadek równowartości tego składnika mienia (zob. art. 187a-188a oraz art. 189a Kodeku karnego wykonawczego).

Niejako na pocieszenie dodać należy, że przepadek przedsiębiorstwa nie obejmuje jego nazwy ani firmy oraz wchodzących w jego skład autorskich praw osobistych. Aktywa te zostały wyłączone z obrotu cywilnego.

Idea, która leży u podstaw konfiskaty rozszerzonej, czyli uderzenie w oszustów gospodarczych działających wbrew zasadom uczciwej konkurencji przy jednoczesnym zapewnieniu przedsiębiorcom ochrony przed przestępcami udającymi biznesmenów, a także uniemożliwienie czerpania korzyści z nielegalnie zdobytych majątków jest słuszna. Jak zatem wprowadzone przepisy, wśród których nie brakuje norm kontrowersyjnych, będą stosowane w praktyce, zależeć będzie od organów ścigania oraz sądów karnych. Te ostatnie mają możliwość dostosowywania swoich orzeczeń do zasad konstytucyjnych.

Autorzy: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu, w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych oraz optymalizacji podatkowej

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA