REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedsiębiorstwo w spadku – działalność gospodarcza po śmierci przedsiębiorcy

Subskrybuj nas na Youtube
Przedsiębiorstwo w spadku – działalność gospodarcza po śmierci przedsiębiorcy
Przedsiębiorstwo w spadku – działalność gospodarcza po śmierci przedsiębiorcy

REKLAMA

REKLAMA

Z dniem 1 stycznia 2018 r. planowane jest wejście w życie ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Celem projektowanej ustawy jest stworzenie ram prawnych dla płynnej kontynuacji działalności wykonywanej przez zmarłego przedsiębiorcę – osobę fizyczną w okresie przejściowym, tj. od śmierci przedsiębiorcy, a dokładnie od momentu otwarcia spadku do czasu ustalenia następców prawnych przedsiębiorcy i rozstrzygnięcia o dalszych „losach” przedsiębiorstwa.

Konsultowany obecnie projekt tej ustawy wprowadza zasadę tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną po jego śmierci oraz kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej przy użyciu tego przedsiębiorstwa.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Planowanie jest wprowadzenie generalnej reguły, że osoba albo osoby, które nabyły przedsiębiorstwo po śmierci przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, są – na zasadach określonych w ustawie – następcami prawnymi tego przedsiębiorcy w zakresie praw i obowiązków związanych z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorcą – w rozumieniu ustawy, jest osoba, która we własnym imieniu wykonuje działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG. Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, którzy nie dokonali zgłoszenia do CEIDG, nie będą mogli ustanowić zarządu sukcesyjnego. Jest to związane z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa obrotu, czemu służy wpis zarządcy sukcesyjnego do CEIDG, pozwalający osobom trzecim zweryfikować sytuację prawną przedsiębiorstwa i umocowanie zarządcy sukcesyjnego.

Osobami, które z chwilą śmierci przedsiębiorcy stają się właścicielami przedsiębiorstwa są pierwotni następcy prawni przedsiębiorcy i/lub małżonek przedsiębiorcy.

REKLAMA

Zgodnie z nowymi przepisami „pierwotnym następcą prawnym przedsiębiorcy” będzie osoba, która nabyła przedsiębiorstwo w spadku z chwilą otwarcia spadku, czyli spadkobierca ustawowy, testamentowy albo zapisobierca windykacyjny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Należy podkreślić, że ustawa posługuje się pojęciem pierwotnych następców prawnych w odniesieniu do rzeczywistych następców prawnych, tj. osób, których prawa spadkowe zostaną potwierdzone w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku (przedmiotu zapisu windykacyjnego) albo akcie poświadczenia dziedziczenia. Chodzi zatem, w uproszczeniu, o osobę lub osoby, które staną się właścicielami przedsiębiorstwa na skutek śmierci przedsiębiorcy.

Za „następcę prawnego przedsiębiorcy” będzie się uznawało także osobę, która nabywa przedsiębiorstwo w spadku bezpośrednio od pierwotnego następcy prawnego. Dzięki temu, zbycie udziału w spadku nie będzie niweczyło możliwości korzystania z instytucji zarządu sukcesyjnego. Trzeba jednak zastrzec, że nabycie przedsiębiorstwa w spadku od pierwotnego następcy prawnego przez jedną osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną, która posiada zdolność prawną,  będzie powodowało wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego.

Pojęciem „małżonek przedsiębiorcy” nowa ustawa posługuje się w odniesieniu do małżonka, który dysponuje prawami do przedsiębiorstwa, nawet jeżeli nie jest spadkobiercą.

Czym będzie instytucja przedsiębiorstwa w spadku

Przedsiębiorstwo w spadku to należące do spadku po przedsiębiorcy przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, albo udział we współwłasności przedsiębiorstwa, a ściślej – we współwłasności składników majątkowych tworzących przedsiębiorstwo, także jeżeli jest przedmiotem zapisu windykacyjnego, a w przypadku gdy przedsiębiorca w chwili śmierci pozostawał w związku małżeńskim, także część majątku wspólnego małżonków obejmująca składniki przedsiębiorstwa.

Do przedsiębiorstwa w spadku będą zaliczane także składniki niematerialne i materialne, nabyte przez zarządcę sukcesyjnego na rachunek następców prawnych przedsiębiorcy i małżonka przedsiębiorcy. Prawa nabyte przez zarządcę sukcesyjnego w ramach zarządu sukcesyjnego albo przez osobę uprawnioną, dokonującą czynności zabezpieczających lub zachowawczych wejdą zatem do wyodrębnionej masy majątkowej – przedsiębiorstwa w spadku, nie zaś w częściach do majątku każdego z następców prawnych czy małżonka przedsiębiorcy. Dzięki temu w okresie zarządu sukcesyjnego zachowana zostanie integralność przedsiębiorstwa.

O przedsiębiorstwie w spadku w rozumieniu ustawy będzie można mówić tylko w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, a jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony – do dnia wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego.

Projektowana ustawa, spójnie z art. 551 Kodeksu cywilnego, posługuje się pojęciem przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym. Przedsiębiorstwo w spadku nie będzie posiadało zdolności prawnej w sferze prawa cywilnego, a w szczególności nie będzie osobą prawną ani jednostką organizacyjną. Rozwiązania przyjęte w sferze prawa prywatnego polegają przede wszystkim na uregulowaniu zasad prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku, stanowiącego od chwili śmierci przedsiębiorcy (otwarcia spadku) własność następców prawnych i/lub małżonka przedsiębiorcy, przez zarządcę sukcesyjnego, na którym spoczywają zarówno uprawnienia jak i obowiązki.

W sensie faktycznym przedsiębiorstwo w spadku stanowić będzie jednak swoistą jednostkę organizacyjną utworzoną przez następców prawnych lub małżonka przedsiębiorcy i reprezentowaną przez zarządcę sukcesyjnego. Zarządca sukcesyjny będzie działał jako zastępca pośredni następców prawnych i małżonka przedsiębiorcy. Przedsiębiorstwo w spadku zyska jednak podmiotowość w zakresie niektórych podatków – przyznany mu zostanie status podatnika, będącego jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej.

Ilekroć przepisy posługują się pojęciem „czynności w sprawach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku” należy przez to rozumieć czynności faktyczne lub prawne w zakresie odpowiadającym działalności gospodarczej, wykonywanej przy użyciu przedsiębiorstwa w spadku.

Działalność prowadzona przez zarządcę sukcesyjnego na rachunek następców prawnych przedsiębiorcy i/lub jego małżonka przy użyciu przedsiębiorstwa w spadku nie będzie działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, gdyż nie spełnia cechy działania „we własnym imieniu”. W zakresie nieuregulowanym w ustawie, do działalności prowadzonej przy użyciu przedsiębiorstwa w spadku będzie stosowało się odpowiednio przepisy o wykonywaniu działalności gospodarczej.

Zarządca sukcesyjny będzie mógł, ale nie musiał być przedsiębiorcą. Trzeba jednak podkreślić, że jeżeli określona osoba, która pełni funkcję zarządcy sukcesyjnego, w sposób zorganizowany i ciągły, profesjonalnie zajmuje się działalnością polegającą na zarządzaniu cudzym majątkiem, na ogólnych zasadach będzie przedsiębiorcą.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM


Projektowana ustawa definiuje również pojęcie „udziału w przedsiębiorstwie w spadku”. Jest to prawo wynikające ze wspólności majątku przedsiębiorstwa w spadku, przysługujące następcy prawnemu przedsiębiorcy lub małżonkowi przedsiębiorcy. Udział w przedsiębiorstwie w spadku będzie decydował m.in. o tym, na czyj rachunek zarządca sukcesyjny dokonuje określonej czynności. Od wysokości udziału będzie zaś zależało, w jakiej części zysk lub strata będzie mogła zostać wypłacona następcy prawnemu lub małżonkowi przedsiębiorcy.

Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej

Oprac. Wiktoria Świergolik

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

REKLAMA

KSeF 2.0 już nadchodzi: Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

Te czynności w księgowości można wykonać automatycznie. Czy księgowi powinni się bać utraty pracy?

Automatyzacja procesów księgowych to kolejny krok w rozwoju tej branży. Dzięki możliwościom systemów, księgowi mogą pracować szybciej i wydajniej. Era ręcznego wprowadzania danych dobiega końca, a digitalizacja pracy biur rachunkowych i konieczność dostosowania oferty do potrzeb XXI wieku to konsekwencje cyfrowej rewolucji, której jesteśmy świadkami. Czy zmiany te niosą wyłącznie korzyści, czy również pewne zagrożenia?

REKLAMA