Inwestycje w obcych środkach trwałych - podatkowe rozliczenie kosztów

Definicja inwestycji w obcych środkach trwałych

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje, co należy rozumieć przez inwestycje w obcych środkach trwałych, ale definiuje pojęcie inwestycji.

Inwestycje to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Z kolei środki trwałe w budowie wg ustawy o rachunkowości to zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego.

Biorąc pod uwagę te definicje można stwierdzić, że inwestycje w obcych środkach trwałych to ogół działań (nakładów) podatnika odnoszących się do niestanowiącego jego własności środka trwałego, które zmierzają do jego ulepszenia, tzn. polegają na jego przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji.

Nakłady związane z czynnościami konserwacyjnymi lub mającymi charakter odtworzeniowy, przywracający środkom trwałym pierwotny poziom techniczny (remont) nie są inwestycjami w obcych środkach trwałych.

Przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych zalicza się do środków trwałych podlegających amortyzacji bez względu na przewidywany okres ich używania.

Polecamy: 11 kluczowych zmian 2019 – PODATKI I KADRY

Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS

Kiedy inwestycje w obcych środkach trwałych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów

Data ujęcia inwestycji w obcych środkach trwałych w kosztach uzyskania przychodów zależy od wysokości poniesionych nakładów i rodzaju składników, na które zostały one poniesione.

Nakłady o wartości mniejszej bądź równej 10.000 zł (3.500 zł do 31 grudnia 2017 r.) mogą być zaliczone do kosztów:

• bezpośrednio w miesiącu oddania ich do używania albo
• poprzez odpisy amortyzacyjne, dokonywane od wartości początkowej inwestycji w obcym środku trwałym, przy zastosowaniu wybranej metody amortyzacji albo jednorazowym odpisem amortyzacyjnym w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu następnym.

Nakłady o wartości przewyższającej 10.000 zł (3.500 zł do 31 grudnia 2017 r.) podlegają zaliczeniu do kosztów wyłącznie w poprzez odpisy amortyzacyjne. Podatnik ma możliwość wyboru jednej z niżej wymienionych metod amortyzacji:

1) metodę liniową wg stawek z Wykazu stawek amortyzacyjnych właściwych dla środków trwałych, w których dokonano inwestycji

2) metodę liniową wg stawek indywidualnych ustalonych przez podatnika, z zachowaniem minimalnych okresów:

• 10 lat dla inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach,
• 30 miesięcy dla inwestycji w obcych środkach transportu, w tym samochodach osobowych,
• 24 miesiące – gdy wartość początkowa inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych nie przekracza 25.000 zł,
• 36 miesięcy – gdy wartość początkowa inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych jest wyższa od 25.000 zł i nie przekracza 50.000 zł,
• 60 miesięcy – gdy wartość początkowa inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych przekracza 50.000 zł.

3) metodę degresywną, która może mieć zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do inwestycji w obcych środkach trwałych, takich jak maszyny i urządzenia zaliczone do grupy 3–6 i 8 KŚT oraz środki transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych,

4) amortyzację jednorazową dla inwestycji w środkach trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych.

Przykład 1.
Podatnik, który poniósł nakłady na adaptację wynajętego lokalu niemieszkalnego w wys. 15.000 zł, kwalifikujące się do inwestycji w obcych środkach trwałych, może dokonywać odpisów amortyzacyjnych przy zastosowaniu indywidualnej stawki amortyzacyjnej, z zachowaniem minimalnego okresu 10 lat, a zatem w wysokości 10% rocznie. Miesięczny odpis amortyzacyjny będzie wynosił 125 zł (15.000 zł x 10%) : 12 miesięcy).

Podatnik może też amortyzować inwestycję w obcym środku trwałym wg stawki indywidualnej przez okres dłuższy niż 10 lat albo przy zastosowaniu stawki z Wykazu stawek amortyzacyjnych, tj. 2,5%.

Inwestycje w obcych środkach trwałych a zakończenie umowy najmu

W przypadku nabycia przez podatnika środka trwałego, w którym dokonał on inwestycji, istnieje możliwość

• kontynuacji amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym według zasad dotychczasowych, pomimo iż po nabyciu środka trwałego nie będzie to już obcy środek trwały lecz własny albo
• powiększenia wartości początkowej nabytego środka trwałego o niezamortyzowaną wartość inwestycji w obcym środku trwałym.

Jeśli podatnik nie nabywa środka trwałego, na który poniósł nakłady, niezamortyzowana część inwestycji w obcym środku trwałym może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów jako strata. Warunkiem zaliczenia straty do kosztów jest wykazanie przez podatnika, że podjął on decyzję o zaniechaniu używania składnika majątku w celu zabezpieczenia źródła przychodu. Nie stanowią kosztów straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Skutki podatkowe zwrotu nakładów przez wynajmującego w związku z rozwiązaniem umowy najmu zależą od sposobu postępowania stron umowy.

Jeżeli przed otrzymaniem zwrotu nakładów, zostanie przez podatnika wykazana i zaliczona do kosztów podatkowych strata, to wówczas powinien on do przychodów zaliczyć, tę część kwoty z tytułu zwrotu nakładów, która odpowiada kwocie zakwalifikowanej do kosztów podatkowych (zarówno poprzez odpisy amortyzacyjne, jak i stratę odpowiadającą niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcym środku trwałym).

Przykład 2.
Jeśli najemca inwestycję w obcym środku trwałym o wartości 100 tys. zł zamortyzował w 50% i umowa najmu została rozwiązana to najemca może zaliczyć do kosztów stratę w wysokości 50 tyś. zł. Jeżeli później wynajmujący zwróci najemcy nakłady w wysokości 20 tys. zł, to najemca powinien rozpoznać przychód w wysokości 20 tys. zł.

Jeżeli zwrot nakładów nastąpi w tym samym okresie co likwidacja inwestycji w obcym środku trwałym, wówczas ewentualna strata zaliczana do kosztów podatkowych powinna zostać wykazana w różnicy pomiędzy niezamortyzowaną wartością a kwotą tego zwrotu.

Przykład 3.
Jeśli najemca inwestycję w obcym środku trwałym o wartości 100 tys. zł zamortyzował w 50%, a wynajmujący zwrócił mu (przed rozpoznaniem straty na inwestycji w obcym środku trwałym) w związku z rozwiązaniem umowy najmu nakłady w wysokości 20 tys. zł, to powinien wykazać stratę w wysokości 30 tys. zł.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.