Usługi turystyki nabywane poza UE

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 20 lutego 2002 r., sygn. IPPP2/443-41/09-2/BM

Stan faktyczny

W związku ze świadczonymi usługami turystycznymi podatnik nabywa od podmiotów australijskich i nowozelandzkich między innymi usługi transportowe, zakwaterowania, wyżywienia, ubezpieczenia, przewodnika, opieki nad uczestnikami imprezy, a także bilety wstępu i komunikacyjne oraz inne usługi i towary niezbędne do zorganizowania imprezy. Podatnik prowadzi ewidencję, z której wynikają kwoty wydatkowane na nabycie usług od podatników australijskich, nowozelandzkich oraz innych, mających siedzibę i prowadzących działalność poza obszarem Wspólnoty Europejskiej dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiada odpowiednie dokumenty w postaci faktur, z których wynikają te kwoty.

Podatnik świadczy powyższe usługi działając na rzecz klienta we własnym imieniu i na własny rachunek, a także dla bezpośredniej korzyści korzystającego z imprezy turysty. Spełniając ww. warunki, podatnik realizuje imprezę turystyczną docelowo w kraju poza UE, tj. w Australii i Nowej Zelandii. Klient, udając się do Australii lub Nowej Zelandii, przesiada się na jednym z lotnisk, nie korzystając z żadnych usług na terenie kraju z UE.

Stanowisko podatnika

W opinii wnioskodawcy do sprzedaży usług opisanych w stanie faktycznym wniosku ma zastosowanie opodatkowanie podatkiem od towarów i usług według stawki 0 proc. zgodnie z art. 119 ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).

Zasady opodatkowania usług turystycznych określone w art. 119 ustawy o VAT sprowadzają się do tego, że podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Ustawa nie definiuje pojęcia „usługa turystyczna” ani nie nadaje żadnych specjalnych cech podatnikowi, który takie usługi w ramach schematu opodatkowania marży wykonuje. Oznacza to, że każdy rodzaj usługi turystycznej, w tym również jej część, niezależnie od tego, czy podatnikiem świadczącym taką usługę jest podmiot mający określone uprawnienia do świadczenia tego typu usług, podlega opodatkowaniu według omawianego schematu, z wyjątkiem przypadku określonego w art. 119 ust. 5 (świadczenie usługi turystycznej przy wykorzystaniu usług własnych).

Przez marżę, będącą podstawą opodatkowania z tytułu świadczenia usług turystycznych, rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Z kolei przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie i ubezpieczenie.

Zgodnie z art. 119 ust. 4 ww. ustawy podatnikowi obowiązanemu stosować schemat opodatkowania marży nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług nabywanych dla bezpośredniej korzyści turysty. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, gdy podatnik przy świadczeniu usługi turystyki, oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, część świadczeń w ramach tej usługi wykonuje we własnym zakresie, zwanych dalej „usługami własnymi”. W takim przypadku odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Usługi turystyczne opodatkowane są stawką podstawową, czyli stawką 22 proc. Jeżeli jednak usługi nabywane dla bezpośredniej korzyści turysty świadczone są poza terytorium Wspólnoty (ich miejsce opodatkowania znajduje się na terytorium państwa trzeciego, tj. w przedmiotowym stanie faktycznym w Australii lub Nowej Zelandii), to usługi turystyki podlegają opodatkowaniu stawką VAT 0 proc. W przypadku gdy tylko część tych usług nabywanych dla bezpośredniej korzyści turysty świadczona jest poza terytorium Wspólnoty, stawką 0 proc. należy opodatkować tylko tę część usługi turystycznej, która przypada na te usługi. Innymi słowy - marża, proporcjonalnie do wartości usług świadczonych poza terytorium Wspólnoty, będzie korzystała z preferencyjnej stawki podatkowej, w pozostałej zaś części marżę należy opodatkować stawką podstawową.

Podatnik może zastosować we wskazanych przypadkach stawkę podatku w wysokości 0 proc., pod warunkiem posiadania dokumentów potwierdzających świadczenie tych usług poza terytorium wspólnoty. Ustawodawca nie określa przy tym, o jakie dokumenty tu chodzi, a zatem można przyjąć, że chodzi o jakiekolwiek potwierdzenie mające charakter dokumentu, który stanowi podstawę do stosowania stawki preferencyjnej.

Stanowisko dyrektora izby skarbowej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 119 ust. 1 ww. ustawy podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5. Stosownie do art. 119 ust. 2 ustawy przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

W myśl art. 119 ust. 3 przepis ust. 1 stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku gdy podatnik:

1) ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju,

2) działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek,

3) przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Z brzmienia art. 119 ust. 3a wynika, że podatnicy, o których mowa w ust. 3, są obowiązani prowadzić ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3, z uwzględnieniem kwot wydatkowanych na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty.

W myśl art. 119 ust. 4 ww. ustawy podatnikom, o których mowa w ust. 3, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego od towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty.

Stosownie do art. 119 ust. 7 usługi turystyki podlegają opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 0 proc., jeżeli usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone poza terytorium Wspólnoty.

(...) Biorąc pod uwagę wyżej powołane przepisy prawne, należy stwierdzić, iż usługa turystyki, o której mowa w art. 119 ustawy o VAT, to świadczenie złożone, na które składa się wiele usług (obcych i własnych), mających na celu zorganizowanie pobytu klientowi poza miejscem jego zamieszkania (stałego pobytu). Usługi te są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość (jedną usługę, jeden produkt). Z punktu widzenia klienta (usługobiorcy) istotny jest zakup usługi turystycznej. Konsekwencje podatkowe powinny być więc przyporządkowane świadczeniu wiodącemu.

Co do zasady usługi turystyki podlegają opodatkowaniu stawką podstawową VAT, tj. 22 proc. Jeżeli jednak usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone poza terytorium Wspólnoty, to, stosownie do art. 119 ust. 7 ustawy, usługi turystyki podlegają opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 0 proc., pod warunkiem posiadania przez podatnika dokumentów potwierdzających świadczenie usługi poza terytorium Wspólnoty (art. 119 ust. 9 ustawy o VAT), za które, zgodnie z argumentacją strony, można uznać jakiekolwiek potwierdzenie mające charakter dokumentu (umowa z zagranicznym hotelem, faktury otrzymane przez podatnika potwierdzające zakup usług, potwierdzenie zapłaty za usługi itp.).

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

(...)