Łatwiej dokonać zgłoszenia wpłat na rachunki spoza białej listy podatników VAT

Jak było przed 1 lipca 2020 r.?

Od początku 2020 r. podatnicy mają obowiązek wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów koszt w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji wskazanej w art. 19 Prawa przedsiębiorców została zrealizowana przelewem na rachunek dostawcy/usługodawcy (będącego czynnym podatnikiem VAT) inny niż ujęty w wykazie podatników na dzień zlecenia przelewu. Powyższe dotyczy zapłaty przelewem za dostawę towarów lub usługę potwierdzoną fakturą, w przypadku gdy jednorazowa wartość transakcji przekracza 15 tys. zł brutto.

Autopromocja

Jak wynikało (do końca czerwca 2020 r.) z art. 15d ust. 4 pkt 1 updop oraz 22p ust. 4 pkt 1 updof, podatnicy byli uprawnieni do zaliczenia w koszty takiego wydatku, o ile złożyli zawiadomienie (formularz ZAW-NR) do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie 3 dni o dnia zlecenia przelewu. Jednocześnie złożenie takiego zawiadomienia chroniło nabywcę towaru lub usługi przed solidarną odpowiedzialnością za VAT z ww. faktury nieodprowadzony przez sprzedawcę (art. 117ba § 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej).

Od 1 lipca zmiany na lepsze

Wymogi stawiane przed podatnikami w tym zakresie zostały jednak złagodzone na gruncie podatku dochodowego oraz solidarnej odpowiedzialności w VAT. Na podstawie ustawy zmieniającej z 5 czerwca 2020 r. ustalono m.in., że zawiadomienie  o wpłacie na rachunek spoza białej listy jest składane do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonuje zapłaty należności (a nie dla dostawcy lub usługodawcy). Modyfikacje dotyczą również terminu na złożenie ZAW-NR. Obecnie podatnicy korzystają z wydłużonego terminu (14 dni) na zgłoszenie płatności dokonanej na rachunek spoza wykazu VAT, jednak jest to regulacja tymczasowa, która będzie miała zastosowanie tylko do końca stanu zagrożenia epidemicznego/stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19. Po tym okresie, dzięki ustawie zmieniającej z 5 czerwca 2020 r., podatnicy będą mieli 7 dni od dnia zlecenia przelewu na złożenie ZAW-NR (jest to zatem rozwiązanie korzystniejsze niż pierwotnie wskazany termin 3 dni).

Ponadto, ustawa zmieniająca umożliwiła dokonanie jednorazowego zgłoszenia przelewu na numer konta kontrahenta niewidniejący na białej liście. Ze znowelizowanych przepisów oraz uzasadnienia do nich wynika, że wystarczy złożenie ZAW-NR tylko „przy pierwszej zapłacie należności przelewem na ten rachunek”. Co prawda, redakcja tej regulacji nie jest do końca jasna. Można jednak zakładać, że pomysłodawcom ww. przepisów chodziło jedynie o możliwość nieskładania ZAW-NR przy kolejnych wpłatach na dany rachunek, jeśli podatnik już raz poinformował organ podatkowy o przelewie na to właśnie konto sprzedawcy.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Warto mieć także na uwadze, że te korzystne dla podatników przepisy, choć weszły w życie 1 lipca b.r., mają zastosowanie do płatności realizowanych od początku 2020 r.  oraz do wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów 1 stycznia 2020 r. lub później.

Polecamy: Nowa matryca stawek VAT

Polecamy: Biuletyn VAT

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Jest też nowe rozporządzenie

W związku powyższym Minister Finansów wydał też 1 lipca 2020 r. rozporządzenie w sprawie wzoru zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - opublikowane w Dzienniku Ustaw z 3 lipca 2020 r., poz. 1188. Akt ten ma na celu dostosowanie wzoru formularza ZAW-NR do zmian związanych ze sposobem składania tego zawiadomienia przez podatników.

Nie tylko złożenie ZAW-NR chroni przed sankcjami

W ustawie zmieniającej poszerzono również katalog przypadków, w których podatnik nie poniesie negatywnych konsekwencji związanych z zapłatą na rachunek spoza wykazu podatników VAT. Dotyczy to m.in. sytuacji, w której zapłata została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (dotychczas wykorzystanie split payment chroniło tylko przed solidarną odpowiedzialnością), oraz w której zapłata wynika z faktury dokumentującej czynności z tytułu WNT, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę.
Opisane na wstępie skutki w PIT/CIT oraz odpowiedzialność solidarna w VAT nie mają zastosowania także do zapłaty na rachunki prowadzone przez banki i SKOK-i: na potrzeby gospodarki własnej, wykorzystywane w działalności faktoringowej oraz tzw. rachunki cesyjne. Warunkiem jest jednak przekazanie podatnikowi przez bank, SKOK lub wystawcę faktury stanowiącej podstawę do dokonania przelewu, informacji o tym, że rachunek wskazany do zapłaty jest szczególnego rodzaju rachunkiem, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. 

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Podsumowując

Ustawodawca wziął wreszcie pod uwagę to, że dotychczasowe kryteria formalne związane z uniknięciem sankcji w podatku dochodowym oraz solidarnej odpowiedzialności za VAT są zbyt uciążliwe. Od samego początku obowiązywania regulacji dotyczących zapłaty na rachunek spoza wykazu podatników VAT podnoszono, że wymogi stawiane przed podatnikami w celu uwolnienia się od negatywnych konsekwencji są zbyt rygorystyczne. Dochowanie 3-dniowego terminu na złożenie ZAW-NR stanowiło spore wyzwanie dla wielu podmiotów. Problematyczne było również ustalanie urzędu właściwego dla wystawcy faktury. Teraz te warunki zostały zmodyfikowane, co znacznie upraszcza cały proces związany ze zgłoszeniem płatności dokonanej na rachunek niewidniejący na białej liście.

Największym udogodnieniem wydaje się jednak, możliwość złożenia zawiadomienia ZAW-NR tylko przy pierwszej płatności realizowanej na dany rachunek kontrahenta nieznajdujący się w wykazie VAT. Przy kolejnej zapłacie na ww. rachunek zawiadomienie nie będzie musiało być ponawiane. Takie stanowisko było już prezentowane co prawda w objaśnieniach Ministra Finansów wydanych 20 grudnia 2019 r. Do tej pory ww. podejście nie miało jednak bezpośrednio oparcia w przepisach, co budziło liczne wątpliwości podatników.

Ewelina Jankowska

Artykuł pochodzi z bloga kontrolapodatkowa.pl

Polecamy: PIT 2020. Komentarz

Polecamy: CIT 2020. Komentarz