REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność za zaległości podatkowe - członka rodziny, rozwiedzionego małżonka

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Odpowiedzialność za zaległości podatkowe - członka rodziny, rozwiedzionego małżonka /Fot. Fotolia
Odpowiedzialność za zaległości podatkowe - członka rodziny, rozwiedzionego małżonka /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe dotyczy nie tylko podatnika i jego sytuacji majątkowej i finansowej, ale może być rozszerzona na członków jego rodziny, także byłych. Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują różne reżimy w zależności od sytuacji rodzinnej. Dlatego warto je wcześniej przeanalizować i być ich świadomym. Tylko w takiej sytuacji podatnik może podjąć działania mające na celu ograniczenie ryzyka dla rodziny i ją zabezpieczyć.

Wspólność majątkowa

Zgodnie z treścią art. 26 Ordynacji podatkowej osoby pozostające w związku małżeńskim we wspólności majątkowej odpowiadają majątkiem odrębnym i wspólnym za zobowiązania małżonka. Sytuacja ta dotyczy podatników, płatników i inkasentów. Odpowiedzialność powstaje z mocy prawa z chwilą powstania zobowiązania podatkowego.

REKLAMA

REKLAMA

Przepis ten ma zastosowanie do zobowiązań podatkowych powstałych po dacie zawarcia małżeństwa. Innymi słowy, ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej musi poprzedzać dzień powstania obowiązku podatkowego. Powyższy pogląd jest powszechnie przyjęty w orzecznictwie sądów, choć występują także wyroki odmienne (póki co odosobnione), gdzie sąd wskazuje, że odpowiedzialność za zobowiązania obejmuje cały majątek podatnika i małżonka, niezależnie od daty zawarcia związku małżeńskiego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 listopada 2011 r., sygn. IV CSK 71/11).

Odpowiedzialność małżonka ma charakter solidarny, co oznacza, że organ podatkowy ma jedną wierzytelność względem podatnika i jego małżonka, a spełnienie świadczenia przez jednego z małżonków zwalnia drugiego i zobowiązanie wygasa.

Majątek wspólny

Małżonek podatnika odpowiada do wysokości majątku wspólnego. Pojęcie majątku wspólnego jest stosunkowo szerokie i nie wszyscy mają świadomość, co wchodzi w jego skład.

Po pierwsze są to pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Bez różnicy w tym przypadku jest wysokość dochodów osiągana przez każdego z nich czy ich źródło. Nawet lepiej zarabiający małżonek będzie musiał pokryć zobowiązania podatkowe drugiej osoby w pełnej wysokości. Kolejnym składnikiem majątku wspólnego są środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków oraz kwoty na subkoncie ZUS.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ograniczenie odpowiedzialności

Poza wspólnością majątkową ustawową czy umowną pomiędzy małżonkami może istnieć inny ustrój majątkowy. Wspólność majątkową można ograniczyć, znieść, wyłączyć lub może ona ustać. Decyzje te powinny być jednak podjęte we właściwym okresie, ponieważ determinują one odpowiedzialność tych osób.

Ordynacja podatkowa określa daty graniczne, od kiedy obowiązują ograniczenia odpowiedzialności małżonka. Są to daty:

  • zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;
  • zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
  • ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
  • uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.

Zatem podatnicy chcący ograniczyć odpowiedzialność członków rodziny znajdujących się w ustroju wspólności majątkowej powinni podjąć wymienione powyżej działania. Oczywiście część z nich zależy od stanu rodzinnego (np. separacja), ale cześć (np. umowa o ograniczeniu lub wyłączeniu odpowiedzialności) może być stosunkowo łatwo przeprocesowana np. przed notariuszem.

Śmierć podatnika

Temat śmierci podatnika czy uznania go za zmarłego nie został uregulowany bezpośrednio w przepisach o odpowiedzialności solidarnej, ale w przepisach o odpowiedzialności jako spadkobierca – w trybie art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 1030 i nast. Kodeksu Cywilnego. Decydujące w tym zakresie są przepisy Kodeksu Cywilnego o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Zatem w przypadku śmierci podatnika jego sytuacja finansowa i stan rozliczeń z fiskusem powinien być zweryfikowany przez członków rodziny, gdyż może się okazać, że korzystniej będzie ewentualny spadek odrzucić.

Polecamy: PODATKI 2020 – Komplet

Rozwiedziony małżonek

Powyższe przepisy nie odnoszą się do sytuacji rozwodu czy unieważnienia małżeństwa. Została ona uregulowana w art. 110 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym rozwiedziony małżonek odpowiada solidarnie za zobowiązania podatkowe do wysokości wartości udziału przypadającego mu w majątku wspólnym. Zatem odpowiedzialność ta jest ograniczona. Powyższa sytuacja dotyczy zobowiązań, które powstały w trakcie trwania małżeństwa do dnia poprzedzającego rozwód/unieważnienie. Odpowiedzialność jest także ograniczona i nie obejmuje odsetek za zwłokę, kosztów egzekucyjnych czy niepobranych należności lub pobranych, ale niewpłaconych.

Podsumowanie

Zagadnienie odpowiedzialności członków rodziny i rozwiedzionych małżonków jest tematem wrażliwym, ale nie każdy przedsiębiorca w toku prowadzonej działalności zastanawia się nad nim. Konsekwencje podatkowe w tym zakresie mogą być bardzo dotkliwe i odegrać negatywny wpływ na wzajemne relacje rodzinne. Dlatego w przypadku prowadzenia działalności, gdzie podatnik jest odpowiedzialny za rozliczenia podatkowe, powinno się przeanalizować sytuację najbliższej rodziny, tak aby najlepiej zabezpieczyć jej interes. Warto przy tej okazji skontaktować się z profesjonalnym doradcą podatkowym.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów: te daniny muszą wzrosnąć aby Polacy byli zdrowsi. Podwyżka akcyzy na alkohol i opłaty cukrowej od 2026 roku

Ministerstwo Finansów informuje, że przedstawiło dwa projekty ustaw dotyczących zdrowia publicznego. Jako pierwsze proponuje aktualizację (czytaj: podniesienie) stawek akcyzy na wszystkie napoje alkoholowe, co ma na celu ograniczenie spożycia napojów alkoholowych, a w konsekwencji redukcję negatywnych skutków jego nadużycia. Ministerstwo Finansów przygotowuje również aktualizację ustawy o zdrowiu publicznym, której celem jest ograniczenie ekonomicznej dostępności napojów słodzonych.

BCC o zmianach w Ordynacji podatkowej: przedawnienie zobowiązań, hipoteka i nowe przepisy karne

Business Centre Club (BCC) przedstawiło uwagi do propozycji nowelizacji ordynacji podatkowej z postulatami w zakresie dalszych zmian w tym obszarze. Eksperci BCC (Daniel Panek i Wojciech Pławiak) odnieśli się do modyfikacji wprowadzonych do treści projektu w porównaniu z wersją z 26 marca 2025 r.

Zwrot akcyzy za paliwo rolnicze 2025: tylko do 1 września! Sprawdź, ile możesz odzyskać! Trzeba pamiętać o dokumentach

Rolnicy mają kolejną szansę na odzyskanie części kosztów związanych z zakupem paliwa. Od 1 sierpnia do 1 września 2025 roku można składać wnioski o zwrot podatku akcyzowego, który obejmuje olej napędowy wykorzystywany w produkcji rolnej.

Szokujące dane KRUS: Rolnicy pracują ponad 29 lat, zanim dostaną emeryturę. Świadczenia wciąż daleko od ZUS!

Rolnicy w Polsce pracują średnio ponad 29 lat, zanim otrzymają emeryturę z KRUS. Mimo długiego stażu ich świadczenia wynoszą przeciętnie nieco ponad 2 tysiące złotych, co znacząco odbiega od średnich emerytur wypłacanych przez ZUS.

REKLAMA

Rewolucja w podatkach: Kasowy PIT obejmie tysiące nowych firm! Sprawdź, czy skorzystasz

Od 1 stycznia 2026 roku wejdą w życie przepisy, które podniosą limit przychodów uprawniających do stosowania kasowego PIT z 1 mln zł do 2 mln zł. Zmiana wynika z projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na postulaty przedsiębiorców.

Kasowy PIT - zmiany od 2026 r. Limit przychodów wzrośnie do 2 mln zł

Ministerstwo Finansów chce, by dotychczasowy limit przychodów pozwalający na skorzystanie z kasowego PIT został podniesiony z 1 mln zł do 2 mln zł. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o PIT opublikowanego 19 sierpnia 2025 r. Zmiana ta ma pozwolić większej grupie przedsiębiorców wybranie tej formy rozliczeń podatku dochodowego.

Faktura elektroniczna w rozumieniu art. 106nda ustawy o VAT nie jest fakturą ustrukturyzowaną. Prof. W. Modzelewski: wewnętrznie sprzeczne nowe przepisy ustawy o VAT trzeba zmienić

Profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych zwraca uwagę na wewnętrzną sprzeczność niedawno uchwalonych nowych przepisów ustawy o VAT dot. nowego rodzaju faktury elektronicznej, która będzie mogła skutecznie zastąpić obowiązkowo wystawianą fakturę ustrukturyzowaną.

Czy pożyczka dla podmiotu powiązanego to ukryty zysk? Spór o interpretację przepisów estońskiego CIT

Kwestia opodatkowania pożyczek udzielanych przez spółki rozliczające się estońskim CIT na rzecz podmiotów powiązanych budzi wątpliwości interpretacyjne. Ostateczne stanowisko w tej sprawie może przesądzić o kształcie stosowania estońskiego CIT w praktyce.

REKLAMA

Podatek od smartfonów i komputerów? FWG ostrzega przed nową opłatą

Resort kultury planuje opłatę reprograficzną na telefony, komputery i telewizory. Fundacja Wolności Gospodarczej ostrzega, że podwyżki cen uderzą w konsumentów i polskie firmy, a regulacja jest nieadekwatna w erze streamingu i nowoczesnej cyfryzacji.

Rewolucja w dopłatach dla rolników: Rząd szykuje ustawę o aktywnym rolniku – koniec wsparcia dla fikcyjnych gospodarstw!

Rząd przygotowuje rewolucyjne zmiany w dopłatach unijnych dla rolników. Nowy projekt ustawy o rolnikach aktywnych zawodowo ma wyeliminować fikcyjne gospodarstwa i sprawić, że pieniądze z Wspólnej Polityki Rolnej trafią wyłącznie do osób faktycznie prowadzących działalność rolniczą.

REKLAMA