Odpowiedzialność za zaległości podatkowe członka rodziny

Autopromocja

Zasady odpowiedzialności małżonka

Odpowiedzialność podatników obejmuje cały należący do nich majątek osobisty, a w sytuacji gdy pozostają oni w związku małżeńskim, także majątek wspólny ich i ich małżonków. Zasada ta dotyczy zarówno zaległości podatkowych powstałych przed zawarciem małżeństwa, jak i po jego zawarciu.

Wspólność majątkowa małżonków może zostać w drodze zawartej między nimi umowy ograniczona czy wyłączona, bądź też może ona zostać zniesiona przez wyrok sądu. W tej sytuacji skutki ograniczenia, wyłączenia czy zniesienia wspólności nie mają zastosowania do zaległości podatkowych powstałych przed dniem dokonania tych czynności.

Autopromocja

Obowiązkowy KSeF
– jak wdrożyć w firmie

Sprawdź

Zasady odpowiedzialności byłego małżonka

Byli małżonkowie odpowiadają za zaległości podatkowe na zasadach właściwych dla osób trzecich, określonych w Ordynacji podatkowej. Odpowiedzialność ta dotyczy zaległości podatkowych z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej. Na podobnych zasadach rozstrzyga się odpowiedzialność małżonków, którzy pozostają w separacji potwierdzonej orzeczeniem sądu oraz podatników, których małżeństwo zostało unieważnione.

Odpowiedzialność ta ma charakter osobisty i dotyczy całego majątku. Kwota odpowiedzialności maksymalnej którą były małżonek może ponieść jako osoba trzecia ograniczona jest do jego udziału w majątku wspólnym. Podział majątku dokonuje się drogą umowną bądź wyrokiem sądowym.

Autopromocja

Podatki 2024
Najnowsze zmiany i aktualne problemy

Sprawdź

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 kwietnia 2011 r., sygn. I FSK 927/10: "To umowa o podział majątku wspólnego zawarta między małżonkami (byłymi małżonkami) albo orzeczenie sądu mają zasadnicze znaczenie dla ustalenia składników majątku wspólnego i jego wartości. Nie wyklucza to jednak potrzeby przeprowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie przez organy podatkowe orzekające o odpowiedzialności podatkowej byłego małżonka na podstawie art. 110 Ordynacji podatkowej, jeśli skład i wartość majątku wspólnego z daty powstania zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej jest inny aniżeli w dacie umowy o podział majątku wspólnego lub orzeczenia sądu w tym przedmiocie. Potrzeba przeprowadzenia takiego postępowania musi być oceniana na tle konkretnego stanu faktycznego uwzględniającego zarówno skład majątku wspólnego, jak i upływ czasu między datą powstałych zobowiązań a datą ustania małżeńskiej wspólności majątkowej".

Autopromocja

Webinarium
VAT 2024 + certyfikat gwarantowany

Termin: 11 grudnia 2023

Sprawdź

Warto także zauważyć, iż rozwiedziony małżonek może po uzyskaniu zgody podatnika otrzymać od właściwego organu podatkowego zaświadczenia o zaległościach powstałych podczas trwania wspólności majątkowej.

Zasady odpowiedzialności członków rodziny

Autopromocja

Instrukcje VAT
15 praktycznych procedur dla podatników

Sprawdź

Członkami rodziny podatnika w myśl przepisów Ordynacji podatkowej są podmioty wymienione w art. 111 par. 3, czyli zstępni podatnika (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowi), rodzeństwo (bracia, siostry), małżonkowie zstępnych (synowe, zięciowie), a także osoby pozostające w stosunku przysposobienia (dzieci adoptowane). Ponadto jako osoby bliskie odpowiedzialność za zaległości podatkowe ponosić mogą także osoby pozostające z podatnikiem w faktycznym pożyciu, tj. konkubinacie. Fakt pozostawanie w faktycznym pożyciu w celu pociągnięcia konkubenta/konkubiny do odpowiedzialności udowodnić musi organ podatkowy.

Podstawą odpowiedzialności osób bliskich są powiązania istniejące między podatnikiem i tymi podmiotami, które muszą mieć charakter majątkowy. Ponadto odpowiedzialność została uwarunkowana następującymi przesłankami:

Autopromocja

- dotyczy członków rodziny podatnika,

- obejmuje jedynie zaległości podatnika, który prowadzi działalność gospodarczą,

- zaległości podatnika muszą być związane z prowadzoną przez niego działalnością,

Autopromocja

- członek rodziny podatnika stale współdziałał z podatnikiem w prowadzeniu działalności gospodarczej, z którą związane są zaległości,

- członek rodziny osiągał korzyści z działalności prowadzonej z podatnikiem.

Odpowiedzialność ta może zostać wyłączona. Członek rodziny podatnika nie ponosi odpowiedzialności za jego zaległości podatkowe, jeżeli w okresie współdziałania był osobą, wobec której na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny.

Kwota, do której członek rodziny będzie odpowiadał, jest ograniczona do wysokości korzyści, które członek rodziny osiągnął współdziałając z podatnikiem. Całkowity wymiar owych korzyści określa w swoim postępowaniu organ skarbowy. Warto zauważyć, iż za korzyści nie należy rozpatrywać wynagrodzenia z pracę.

Ponadto podobnie jak byli małżonkowie, członkowie rodziny mogą, za zgodą podatnika, uzyskać od organu podatkowego zaświadczenie o wysokości jego zaległości podatkowych.