Jak rozliczyć leasing operacyjny i finansowy samochodu osobowego

Leasing samochodu osobowego w świetle ustawy o PIT

Aby wydatek związany z leasingiem samochodu osobowego mógł zostać uznany za koszt podatkowy, musi spełniać określone warunki. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztem uzyskania przychodu jest wydatek poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, który nie został wymieniony w art. 23 (czyli w katalogu wydatków, które są wyłączone z kosztów podatkowych). Jeżeli samochód osobowy wykorzystywany jest w celu prowadzenia działalności gospodarczej, niewątpliwie spełnia powyższą definicję, a tym samym wydatki poniesione na jego zakup mogą zostać ujęte w KPiR jako koszty podatkowe.

Polecamy: Podatki 2018 Samochód osobowy w firmie

Leasing finansowy samochodu osobowego a koszty podatkowe

Główną różnicą pomiędzy leasingiem finansowym i operacyjnym jest sposób rozliczenia w świetle podatku dochodowego. Leasing finansowy cechuje się tym, że jego przedmiot stanowi środek trwały leasingobiorcy, a więc wydatek poniesiony na jego zakup ujmowany jest przez niego w kosztach podatkowych w postaci odpisów amortyzacyjnych.

Bez względu na to, czy przedsiębiorca zdecyduje się na sfinansowanie zakupu samochodu osobowego, korzystając z leasingu finansowego, czy operacyjnego, będzie opłacał comiesięczne raty leasingowe. Rata w leasingu finansowym składa się z dwóch części:

• kapitałowej - suma części kapitałowej wszystkich rat składa się na wartość początkową przedmiotu leasingu zgodnie z zawartą umową leasingu. Część kapitałowa raty nie podlega ujęciu w kosztach podatkowych;
• odsetkowej - jest to część raty leasingowej, która może zostać ujęta w kolumnie 13 KPiR jako koszt podatkowy, pod warunkiem że zostanie opłacona.

Ważne! Kosztem uzyskania przychodów mogą być wyłącznie odsetki, które zostały opłacone - w dacie ich faktycznej zapłaty - a dokumentem, na podstawie którego ujmowane są w kosztach, nie jest harmonogram spłaty, a potwierdzenie zapłaty.

W związku z tym, że przedsiębiorca wprowadza samochód osobowy sfinansowany leasingiem finansowym do ewidencji środków trwałych, musi dokonać jego wyceny. Wartość początkowa samochodu osobowego to wartość netto (suma części kapitałowej rat leasingowych) powiększona o podatek VAT (który nie podlega odliczeniu) oraz poniesione przed dniem wprowadzenia pojazdu do ewidencji środków trwałych koszty związane z jego zakupem, takie jak np. koszty rejestracji, transportu czy ubezpieczenia w drodze. Dodatkowo, w sytuacji gdy zakup traktowany jest jako import pojazdu, wartość początkowa powiększana jest również o koszty cła i akcyzy.

Ważne! Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT do kosztów uzyskania przychodu nie zalicza się odpisów amortyzacyjnych ustalanych od wartości początkowej przekraczającej: Autopromocja Webinar: KSeF w małym biurze rachunkowym Sprawdź 20 000 euro - dla elektrycznych samochodów osobowych, 30 000 euro - dla pozostałych samochodów osobowych. Przeliczenia powyższych kwot na złotówki dokonuje się na podstawie średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień oddania pojazdu do użytkowania.

Przykład 1.

Firma XYZ dokonała zakupu elektrycznego samochodu osobowego, którego wartość początkowa wynosi 130 000 zł. Pojazd został oddany do użytkowania 1 czerwca 2018 roku. Czy cały wydatek poniesiony na zakup pojazdu będzie ujęty w kolumnie 13 KPiR - Pozostałe wydatki?

W związku z tym, że firma XYZ zakupiła samochód elektryczny, kosztem uzyskania przychodu mogą być odpisy amortyzacyjne dokonywane do wysokości równowartości 30 000 euro, czyli 129 585 zł (30 000 euro x 4,3195 zł - średni kurs NBP z 30 maja 2018 roku). Pozostała kwota wydatku poniesionego na zakup pojazdu, czyli 415 zł, nie może stanowić kosztu podatkowego.

Polecamy: PIT 2018. Komentarz

Leasing operacyjny samochodu osobowego a koszty podatkowe

W odróżnieniu od leasingu finansowego, przedmiot leasingu operacyjnego stanowi środek trwały leasingodawcy, a więc to firma leasingowa dokonuje jego amortyzacji w czasie. W związku z tym przedsiębiorca nie wprowadza samochodu osobowego, który został sfinansowany leasingiem operacyjnym do środków trwałych firmy. Na podstawie zawartej umowy leasingowej podatnik zobowiązany jest do opłacania comiesięcznych rat leasingowych.

Ważne! Zgodnie z art. 23 ust. 3b ustawy o PIT, w przypadku leasingu operacyjnego samochodu osobowego, podatnik nie ma obowiązku prowadzenia kilometrówki dla celów podatku dochodowego, mimo że pojazd nie jest środkiem trwałym firmy.

Różnicą pomiędzy leasingiem operacyjnym a finansowym jest fakt, że w przypadku leasingu operacyjnego samochodu osobowego cała wartość raty leasingowej stanowi koszt uzyskania przychodu. Dodatkowo przedsiębiorca dokonuje opłaty wstępnej (tzw. czynsz inicjalny), która również w pełnej wysokości ujmowana jest w kosztach podatkowych, mimo że jej wartość może znacząco przewyższać kwoty pozostałych rat leasingowych. Stanowisko takie potwierdził w interpretacji indywidualnej z 22 lutego 2016 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPB1/4511-1230/15/PSZ, w której czytamy, że opłata wstępna (...) ma charakter opłaty samoistnej, bezzwrotnej, nieprzypisanej do poszczególnych rat leasingowych, a poniesienie jej jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu. Opłata ta, jest wydatkiem jednorazowym związanym z zawarciem umowy leasingu, a w konsekwencji i wydaniem samego przedmiotu leasingu. Z tych względów opłaty wstępnej nie można uznać za wydatek przekraczający rok podatkowy, wobec czego powinna ona zostać zaliczona do kosztów jednorazowo, bez konieczności rozliczania jej w czasie.

---

Leasing samochodu osobowego w świetle ustawy o VAT

Bez względu na to, czy przedsiębiorca zdecydował się na sfinansowanie zakupu samochodu osobowego w formie leasingu operacyjnego, czy finansowego, ma prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i użytkowaniem pojazdu. Jedynym warunkiem jest wykorzystywanie pojazdu w działalności opodatkowanej.

Przedsiębiorca ma prawo do odliczenia 50% VAT w sytuacji, gdy wykorzystuje samochód osobowy w sposób mieszany, czyli zarówno w celach prywatnych, jak i związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dzięki temu leasingobiorca nie ma obowiązku prowadzenia dodatkowych ewidencji w związku z wykorzystywaniem pojazdu w firmie.

W sytuacji gdy leasingobiorca zdecyduje się na odliczanie 100% VAT od wydatków związanych z samochodem osobowym, musi dopełnić jeszcze kilku formalności. Aby było możliwe odliczanie 100% VAT, muszą zostać spełnione łącznie 4 warunki:

1. Pojazd wykorzystywany jest wyłącznie w celach firmowych - przedsiębiorca nie może użytkować pojazdu w celach prywatnych,
2. Przedsiębiorca musi zgłosić pojazd do urzędu na formularzu VAT-26,
3. Pomimo braku prowadzenia kilometrówki dla celów PIT, przedsiębiorca ma obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla celów VAT,
4. Musi zostać stworzony regulamin użytkowania pojazdu w firmie.

Leasing finansowy i operacyjny a rozliczenie podatku VAT od zakupu samochodu osobowego

Jedną z cech leasingu finansowego jest obowiązek zapłaty całej wartości podatku VAT od zakupu samochodu osobowego w momencie zawarcia umowy leasingowej na podstawie otrzymanej faktury zakupu pojazdu. W zależności od przysługującego przedsiębiorcy prawa do odliczenia podatku VAT związanego z danym pojazdem, podatek VAT podlegający odliczeniu zostanie ujęty jednorazowo w rejestrze zakupów VAT (lub powiększy wartość początkową środka trwałego).

Ważne! W przypadku leasingu finansowego samochodu osobowego podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT od faktury zakupu pojazdu w okresie otrzymania faktury lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.

Przedsiębiorca, który wybrał jako formę finansowania zakupu samochodu osobowego leasing operacyjny, otrzyma fakturę za opłatę wstępną oraz będzie co miesiąc dokonywał zapłaty następnych rat leasingowych na podstawie otrzymywanych co miesiąc kolejnych faktur zakupu. W związku z tym, w przypadku leasingu operacyjnego podatek VAT rozliczany jest przez cały okres trwania umowy leasingowej.

Przykład 2.

Jan Kowalski dokonał zakupu samochodu osobowego, podpisując umowę leasingu operacyjnego. 1 czerwca 2018 roku otrzymał fakturę za opłatę wstępną w kwocie 12 300 zł (w tym 2300 zł VAT). Od 1 lipca 2018 roku będzie otrzymywał faktury dotyczące kolejnych rat leasingowych na kwotę 1230 zł (w tym 230 zł VAT) każda. Pan Jan będzie wykorzystywał pojazd zarówno w działalności, jak i prywatnie. W jaki sposób powinien rozliczyć zakup samochodu osobowego?

W związku z tym, że samochód sfinansowany leasingiem operacyjnym nie podlega wpisowi do ewidencji środków trwałych leasingobiorcy, pan Jan będzie co miesiąc ujmować w kosztach podatkowych fakturę za opłatę wstępną oraz kolejne raty leasingowe. Ponieważ pojazd będzie wykorzystywany w sposób mieszany, pan Jan może odliczyć wyłącznie 50% VAT od faktury wystawionej przez leasingodawcę najwcześniej w dniu otrzymania faktury lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Natomiast pozostała część 50% VAT, która nie podlega odliczeniu, będzie powiększała koszt uzyskania przychodu i może zostać ujęta w kolumnie 13 KPiR - Pozostałe wydatki bez konieczności prowadzenia dodatkowych ewidencji, tj. kilometrówki PIT.

Autor: Małgorzata Lewandowska, ekspert wFirma.pl