PIT za 2020 rok - odliczenie składek na ubezpieczenia społeczne

Jakie składki na ubezpieczenia społeczne można odliczyć w rocznym zeznaniu podatkowym PIT?

Od dochodu (przychodu) podatnika odliczyć można:

1. Składki podlegające odprowadzeniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych /ZUS/ (tzw. "składki polskie"), które zostały:
a) zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących;
b) potrącone w roku podatkowym przez płatnika.

Odliczenie nie dotyczy "polskich składek":
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku,
• zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
• odliczonych od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

2. Składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej (tzw. "składki zagraniczne").

Odliczenie nie dotyczy "składek zagranicznych":
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,
• zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
• zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
• zapłaconych w państwie, w przypadku którego umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, nie zawiera podstawy prawnej do wystąpienia przez polski organ podatkowy o informacje podatkowe do organu podatkowego tego państwa,
• odliczonych:
- od dochodu (przychodu) albo od podatku w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej, od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
- od podatku na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (jako składki na ubezpieczenie zdrowotne).

Zakres odliczenia "składek zagranicznych" uzależniony jest od tego, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania ma zastosowanie do uzyskanych za granicą dochodów (przychodów):

• Jeżeli podatnik osiąga w innym państwie dochody, do których zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia – w takim przypadku podatnik co do zasady ma prawo do odliczenia składek zapłaconych zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie. Prawa tego nie będzie miał, jeżeli składki zostały odliczone za granicą.

• Jeżeli podatnik osiąga dochody w innym państwie, do których zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją - podatnik nie ma prawa do odliczenia zagranicznych składek, ponieważ podstawą wymiaru tych składek stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Metoda proporcjonalnego odliczenia - oznacza, że dochód osiągnięty za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.

Metoda wyłączenia z progresją - oznacza, że w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w drugim państwie, jednak ma on wpływ na ustalenie stopy procentowej, według której oblicza się należny podatek od dochodu osiągniętego w Polsce.

Warto wiedzieć, że składki zapłacone do polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) podlegają odliczeniu w polskim zeznaniu podatkowym również wtedy, gdy podstawę ich wymiaru stanowi dochód opodatkowany za granicą, do którego na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją.

Odliczeniu od dochodu (przychodu) podlegają składki faktycznie zapłacone w danym roku, niezależnie od tego, którego roku dotyczą. Jeśli więc podatnik opłaci faktycznie dopiero w roku bieżącym składki społeczne za lata ubiegłe, będą one wówczas podlegać odliczeniu w roku ich zapłaty.

Prawo do odliczenia składek społecznych dotyczy wyłącznie tych składek, które opłacane są na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast nie podlegają odliczeniu od dochodu (przychodu) m.in. składki:
• z tytułu dodatkowego ubezpieczenia rentowego i wypadkowego opłacane w ramach indywidualnych polis ubezpieczeniowych,
• opłacane na indywidualne ubezpieczenie podatnika płacone w związku z wykupioną polisą ubezpieczeniową na życie i dożycie (tzw. III filar),
• na ubezpieczenie wpłacone do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Jaką kwotę i w jaki sposób można odliczyć składki na ubezpieczenia społeczne?

Wysokość odliczenia składek na ubezpieczenie społeczne ograniczona jest wyłącznie wysokością uzyskanego dochodu (lub przychodu – w sytuacji opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych).

Z odliczenia mogą skorzystać zarówno podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych (podatek według skali podatkowej), podatnicy opodatkowani jednolitą 19% stawką podatku (tzw. podatkiem liniowym), jak również podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Pamiętać jednak należy, że np. odliczenie składek od przychodu opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych uniemożliwi odliczenie tych samych składek od dochodu opodatkowanego według skali podatkowej.

Odliczeniu podlega kwota faktycznie poniesionego wydatku. Dowodem potwierdzającym zapłatę składek może być każdy dokument stwierdzający poniesienie wydatku, np. dowód wpłaty, przelewu, wyciąg bankowy oraz stosowne zaświadczenie z ZUS o kwocie zapłaconych składek.

Możliwe jest odliczenie zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne już w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Po zakończeniu roku podatkowego kwoty odliczeń składek społecznych należy wykazać odpowiednio w zeznaniu podatkowym:

• • PIT 36,
  • PIT 36L,
  • PIT 37,
  • PIT-28.

Odliczenie składek ZUS w zeznaniu rocznym:

PIT-36 i PIT-37	PIT-36L	PIT-28
zapłacone przez podatnika pobrane przez płatnika	tylko zapłacone przez podatnika	zapłacone przez podatnika pobrane przez płatnika

Podstawa prawna:
• art. 26 ust. 1 pkt 2, 2a, ust. 13b-13c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1426 ze zm.),
• art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 43 ze zm.).

Źródło: Broszura Ministerstwa Finansów "ODLICZENIE SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE - ROCZNE ROZLICZENIE PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB FIZYCZNYCH ZA 2020 R." (sygn. 194898/K), opublikowana 4 stycznia 2021 r.