Odszkodowanie dla działkowca za likwidację ogródka działkowego nie jest zwolnione z PIT

Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 11 czerwca 2019 r. (sygn. 0113-KDIPT3.4011.195.2019.1.MG). Tym samym Dyrektor KIS nie zgodził się z podatnikiem wnioskującym o interpretację, że to odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Polecamy: PIT 2019. Komentarz

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Likwidacja rodzinnego ogrodu działkowego i odszkodowania dla działkowców

Zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (ustawa o ROD), nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca, stanowią jego własność.

Działkowcem (w myśl przepisów ustawy o ROD) jest  pełnoletnia osoba fizyczna uprawniona do korzystania z działki w rodzinnym ogrodzie działkowym na podstawie prawa do działki.

W przypadku likwidacji ogrodów działkowych, osobom będącym użytkownikami działek przysługuje prawo do uzyskania odszkodowania za stanowiące ich własność nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działkach.

Postępowanie związane z likwidacją rodzinnego ogrodu działkowego i ustaleniem odszkodowania z tego tytułu określają przepisy ustawy o ROD.

Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o ROD, podmiot likwidujący obowiązany jest wypłacić działkowcom odszkodowanie za składniki majątkowe, znajdujące się na działkach, a stanowiące ich własność oraz za prawa do działki w ROD. Odszkodowanie to jest pomniejszone o wartość prawa do działki przyznanego w nowo powstałym ROD (bo co do zasady podmiot likwidujący obowiązany jest na mocy art. 21 ustawy o ROD do odtworzenia ROD w innym miejscu).

Na mocy art. 25 ust. 2 ustawy o ROD, przepis art. 22 ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku likwidacji ROD lub jego części w związku z realizacją roszczenia osoby trzeciej.

Szczególnym trybem likwidacji przewidzianym w ustawie o ROD, jest likwidacja ogrodu działkowego lub jego części w związku z realizacją roszczenia osób trzecich (tak było w stanie faktycznym rozpatrywanym przez Dyrektora KIS).

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o ROD, w przypadku likwidacji ROD lub jego części w związku z realizacją roszczenia osoby trzeciej, nie stosuje się przepisu art. 21 (tj. nie ma obowiązku odtworzenia ROD i przyznania działkowcom działek zamiennych), jeżeli Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego występowały jako właściciel nieruchomości w dniu nabycia do tej nieruchomości tytułu prawnego przez stowarzyszenie ogrodowe lub w dniu, w którym ROD stał się ogrodem stałym w rozumieniu ustawy z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych (Dz. U. z 1996 r., poz. 390, z późn. zm.).

Na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy o ROD, w przypadku likwidacji ROD, o której mowa w ust. 1, przepis art. 22 ust. 1 (dot. odszkodowań) stosuje się odpowiednio. Odszkodowanie dla działkowca za stanowiące jego własność składniki majątkowe znajdujące się na działce (tj. w szczególności za posadzone rośliny i budynki, czy inne urządzenia) nie jest w tym przypadku pomniejszone o wartość prawa do działki zamiennej.

Obowiązanym do wypłaty odszkodowań jest podmiot, który występował jako właściciel nieruchomości w dniu, o którym mowa w art. 25 ust. 1 (czyli Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego). Ustalenie odszkodowań następuje w drodze decyzji.

Zgodnie z art. 25 ust. 3 pkt 1 ustawy o ROD, organem właściwym do wydania decyzji, o której mowa w ust. 2, jest w przypadku gdy podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowań jest Skarb Państwa - starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.

Nie wszystkie odszkodowania zwolnione z PIT

Co do zasady otrzymane przez osobę fizyczną odszkodowanie jest podlegającym opodatkowaniu przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.

Jednak niektóre rodzaje odszkodowań są zwolnione z podatku dochodowego na mocy z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, zwolnione z PIT są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem (te wyjątki nie są więc zwolnione z PIT):

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Organy podatkowe i sądy administracyjna podkreślają w tym przypadku, że dla zwolnienia odszkodowania z PIT nie wystarczy, aby w przepisach prawa określone były same tylko przesłanki powodujące powstanie roszczenia o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, konieczne jest również wskazanie wysokości tych odszkodowań a przynajmniej zasad ich ustalania.