REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie zobowiązania powoduje powstanie przychodu

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Przedawnienie zobowiązania powoduje powstanie przychodu /fot. Fotolia
Przedawnienie zobowiązania powoduje powstanie przychodu /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Nawet po 10 latach, gdy już przedawni się zobowiązanie wobec prywatnego pożyczkodawcy, nie można spać spokojnie. Organy podatkowe i sądy uważają bowiem, że z chwilą przedawnienia zobowiązania dłużnik uzyskuje przychód. Musi więc zapłacić podatek, czyli podzielić się z budżetem.

Autopromocja

Problem nie dotyczy przedsiębiorców, bo z przepisów wprost wynika, że przedawnione zobowiązania są dla firm przychodem (art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT). Może być natomiast zaskoczeniem dla zwykłych kredytobiorców, osób zaciągających prywatne pożyczki lub niespłacających innych swoich zobowiązań.

Na razie o przychodzie z tytułu przedawnienia orzekają wojewódzkie sądy administracyjne. Przykładem grudniowe wyroki WSA w Poznaniu (z 21 grudnia 2017 r., sygn. akt I SA/Po 965/17) i w Białymstoku (z 12 grudnia 2017 r., sygn. akt I SA/Bk 1206/17). Podobnie w listopadzie 2017 r. orzekł WSA w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 834/17). Wszystkie są nieprawomocne.

– Jeśli taką wykładnię podtrzyma Naczelny Sąd Administracyjny, to dłużnik nawet kilka lat po zaciągnięciu zobowiązania znajdzie w swojej skrzynce pocztowej informację PIT-8C z wykazanym przychodem – mówi Jarosław Ziółkowski, doradca podatkowy w Independent Tax Advisers.

Od 2 do 10 lat

W praktyce oznacza to, że przychód może powstać nawet po 10 latach. Zasadniczo bowiem po takim czasie przedawniają się roszczenia o zapłatę (zgodnie z art. 118 kodeksu cywilnego). Nie dotyczy to jednak roszczeń okresowych (np. o spłatę rat kredytu) oraz związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bo tu termin to trzy lata. Natomiast wierzytelności z tytułu sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa oraz z tytułu umowy o dzieło przedawniają się po dwóch latach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Po upływie kodeksowego terminu zobowiązanie wprawdzie nie wygasa, ale dłużnik ma prawo podnieść zarzut przedawnienia (art. 117 k.c.).

Z tą chwilą jednak jego kłopoty wcale się nie kończą.

Kredyt nie przemija

W praktyce problem opodatkowania dotyczy głównie przychodów z tytułu niespłaconych, a przedawnionych kredytów.

Przekonała się o tym kobieta, która pod koniec 2007 r. wzięła kredyt w banku. Po pewnym czasie popadła w kłopoty finansowe i przestała spłacać zadłużenie. Bank sprzedał wierzytelność jednej z firm windykacyjnych. Ta w 2016 r. złożyła do sądu pozew o zapłatę zaległości.

Dłużniczka podniosła podczas rozprawy zarzut przedawnienia (termin minął pod koniec 2013 r.), a sąd cywilny uznał jej argumenty i oddalił powództwo.

Na początku 2017 r. kobieta dostała kolejne pismo. Tym razem był to formularz PIT-8C z wykazaną na nim wysokością przychodu z tzw. innych źródeł. Kobieta powinna więc była zapłacić od niego podatek do urzędu skarbowego.

Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Nie zgadzała się na to, wskazując, że przedawnione roszczenie nie wygasło, a jedynie wierzyciel nie może już domagać się jego spłaty. Innymi słowy dług nadal istnieje, ale ona nie ma już obowiązku go spłacać. Przychodem podatkowym mogą być tylko „definitywne przysporzenia majątkowe” – argumentowała we wniosku o interpretację.

Ale jest korzyść

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej i WSA w Poznaniu byli innego zdania. Argumentowali, że kobieta uzyskała „korzyść majątkową, przejawiającą się w tym, że nie musi wykonać zobowiązania”. Porównali też skutki przedawnienia zobowiązania kredytowego do jego umorzenia. Dłużnik, który nie musi już spłacać rat, osiąga realną korzyść majątkową, a przychód z tego tytułu powstaje w momencie upływu terminu przedawnienia – uznał WSA.

Kobieta miała więc do wyboru: albo zapłacić przedawnione zobowiązanie firmie windykacyjnej, albo podnieść zarzut przedawnienia i przez to uzyskać przychód podlegający opodatkowaniu.

Sprawa rozstrzygnięta przez WSA w Białymstoku była prawie identyczna. różniła się tylko miesiącami zaciągnięcia kredytu.


Kto wystawia dokument

Zarówno sąd w Poznaniu, jak i WSA w Białymstoku nie odniosły się przy tym do tego, czy to pierwotny wierzyciel (najczęściej bank), czy też firma windykacyjna powinny wystawiać PIT-8C.

W praktyce najczęściej robią to windykatorzy, co potwierdził w rozmowie z DGP Michał Pułka z biura prasowego KRUK SA. Zastrzegł, że do tej pory nie były to częste sytuacje.

Fiskus twierdzi jednak, że skoro przychód powstaje z chwilą przedawnienia, to taki dokument powinien wystawiać pierwotny wierzyciel (np. interpretacja dyrektora KIS z 7 września 2017 r., nr 0113-KDIPT3.4011.173.2017.3.MH).

Zdaniem naszych rozmówców może to być dużym problemem dla banków i instytucji finansowych, które wierzytelności sprzedały już lata temu.

Fiskus zmienił zdanie

Fiskus nie zawsze jednak był tego zdania, co teraz. W interpretacji z 30 czerwca 2016 r. (nr ITPB2/4511-357/16/TJ) dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy stwierdził, że mimo przedawnienia korzyść majątkowa nie jest trwała i nie można mówić o powstaniu jakiegokolwiek przychodu. Zobowiązanie bowiem nadal istnieje i dłużnik co do zasady powinien je spłacić. Różnica jest tylko taka, że wierzyciel nie może już dochodzić przymusowego wykonania.

„Samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje bowiem zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu” – podsumował dyrektor bydgoskiej izby.

Podobnie argumentował dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 25 września 2015 r. (nr IPPB4/ 4511-765/15-2/MP).

Eksperci też widzą przychód

Zdaniem Jarosława Ziółkowskiego więcej argumentów w tym sporze ma fiskus. – Podniesienie zarzutu przedawnienia powoduje z finansowego punktu widzenia takie same skutki jak umorzenie zobowiązania, bo wierzyciel nie może domagać się spłaty. Tym samym dłużnik uzyskuje trwałą korzyść majątkową i powinien rozliczyć się z fiskusem – tłumaczy ekspert.

Podobnie uważa Grzegorz Grochowina, menedżer w KPMG w Polsce. – Z chwilą przedawnienia zobowiązania kredytowego obowiązek spełnienia świadczenia nie istnieje. To zaś oznacza, że otrzymany i niespłacony kredyt stanowi przychód podatkowy – nie ma wątpliwości ekspert.

Zdaniem Jarosława Ziółkowskiego fiskus, zamiast zmieniać swoje stanowisko w interpretacjach indywidualnych, powinien wprost doprecyzować w przepisach, że przedawnione lub umorzone zobowiązania są przychodem. – Obu stronom oszczędziłoby to dużo zachodu – podsumowuje ekspert ITA. ⒸⓅ

Mariusz Szulc

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    REKLAMA