Odmowa zwrotu VAT z uwagi na nieprawidłowości stwierdzone u kontrahentów podatnika

Analizując działania organów podatkowych można zauważyć wzrastającą tendencję do określania zobowiązania podatkowego, które później jest egzekwowane w drodze egzekucji administracyjnej lub do odmowy dokonania zwrotu VAT z uwagi na ogólnie rzecz ujmując – „nieprawidłowości stwierdzone u kontrahentów podatnika”.

Korekta deklaracji VAT bez uzasadnienia od 1 stycznia 2016 r.

Organy podatkowe w ten sposób nadmiernie upraszczają sobie prowadzenie postępowań poprzez stosowanie pewnego schematu działań. Po pierwsze w postępowaniu podatkowym (lub kontrolnym prowadzonym przez UKS) włączają w poczet materiału dowodowego decyzje podatkowe wydane wobec innych podmiotów, kontrahentów podatnika, w których określiły podatek VAT należy do zapłaty z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości. Następnie po włączeniu takich decyzji do materiału dowodowego, organy podatkowe bardzo szybko dochodzą do wniosków, że skoro kontrahentowi podatnika określono podatek do zapłaty z tytułu fikcyjnych zakupów towarów, które następnie były przedmiotem sprzedaży do podatnika, to również podatnikowi należy podważyć podatek naliczony wynikający z faktur od tych kontrahentów.

Rozumowanie organów podatkowych w takiej sytuacji sprowadza się do stwierdzenia, że skoro zgodnie z decyzją podatkową kontrahent podatnika nie miał towaru (z decyzji wynika, ze nie miał prawa do odliczenia od zakupu tego towaru), to podatnik również nie mógł mieć tego towaru i również jego podatek naliczony od tych zakupów został zawyżony. Konsekwencją tak nadto uproszczonego postępowania podatkowego zwykle jest decyzja określająca podatek VAT do zapłaty, co przesądza również o odmowie dokonania zwrotu VAT.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

W orzeczeniu z dnia 22 października 2015 r., o sygn. akt. C-277/14 (PPUH Stehcemp sp.j. Florian Stefanek, Janina Stefanek, Jarosław Stefanek) TSUE m.in. dotknął problemu ograniczania prawa podatnika do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez podmioty, u których organy podatkowe stwierdziły nieprawidłowości związane z dokonaną dostawą.

Trybunał wskazał, że organy podatkowe nie mogą w sposób generalny wymagać, żeby podatnik badał, czy wystawca faktury za towary lub usługi, których odliczenie ma dotyczyć, dysponuje danymi towarami i czy jest w stanie je dostarczyć oraz czy wywiązuje się z obowiązku złożenia deklaracji i zapłaty podatku VAT, w celu upewnienia się, że podmioty działające na wcześniejszych etapach obrotu nie dopuszczają się nieprawidłowości lub przestępstwa, albo żeby podatnik ten posiadał potwierdzające to dokumenty.

Prewspółczynnik odliczenia VAT naliczonego od 1 stycznia 2016 r.

Komentowany wyrok może stanowić skuteczne narzędzie obrony podatników przed wydawaniem niekorzystnych decyzji, w których organy podatkowe często określają milionowe zobowiązania z tytułu podatku VAT, a także przed blokowaniem zwrotu VAT podatnikom, z uwagi na podważenie transakcji, z których ten zwrot wynika.

Polecamy produkt: Biuletyn VAT

Ponadto, co bardzo ważne, omawiany wyrok TSUE może również stanowić przesłankę wznawiania postępowań, które zakończyły się już decyzjami ostatecznymi.

Autor: Rafał Dąbrowski

Manager w Departamencie Doradztwa Podatkowego. Doradca Podatkowy nr 12498. Od 2013 roku związany z kancelarią Russell Bedford Poland, pełniąc funcję osoby zarządzającej Departamentem Doradztwa Podatkowego. Specjalizuje się w prawie podatkowym. Autor artykułów o tematyce prawno podatkowej publikowanych na branżowych portalach internetowych. Posiada wykształcenie z zakresu prawa podatkowego.

Artykuł pochodzi z RB Magazine wydawanego przez Russell Bedford

Podyskutuj o tym na naszym FORUM