Wystawianie faktur podmiotom zagranicznym (VAT NP)

Miejsce świadczenia usługi i ustawa o VAT

Polski ustawodawca przewiduje możliwość współpracy polskiego podmiotu z kontrahentami z zagranicy - odpowiednie zapisy znalazły się więc w ustawie z dnia 11 marca 2004 r., o podatku od towarów i usług (dalej zwana "ustawą o VAT").

Aby prawidłowo określić obowiązki podatkowe w pierwszym kroku, podatnik powinien wskazać miejsce świadczenia usługi. Zasad ogólna (z odpowiednimi wyjątkami) została określona w art. 28b ustawy o VAT i stwierdza, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Miejscem świadczenia usługi mogą być również inne miejsca - o czym mówią między innymi, kolejne ustępy tego przepisu:

Wyciąg z przepisów:

1.               Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

2.               W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

3.               W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

4.               W przypadku świadczenia usług, które są przeznaczone wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia, do określenia miejsca świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 28c.

Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!

Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!

Odwrotne obciążenie i obowiązki na fakturze

W przypadku usługi świadczonej na rzecz zagranicznego kontrahenta, może dojść do sytuacji gdzie miejscem świadczenia usługi będzie siedziba działalności usługobiorcy - czyli zagraniczna siedziba kontrahenta. W takiej sytuacji może więc dojść do sytuacji, że obowiązany do rozliczenia podatku VAT będzie ten podmiot zagraniczny. Nie zmienia to jednak sytuacji, że polski przedsiębiorca powinien odpowiednio fakt ten odnotować na dokumencie księgowym faktury VAT.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, faktura powinna zawierać określone elementy, w tym w punkcie 18. ustawodawca zdecydował, że dla przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - na dokumencie muszą się znaleźć wyrazy "odwrotne obciążenie".

W praktyce ten zapis wyjaśnił na przykład Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, w Interpretacji Indywidualnej z dnia 15 stycznia 2015 i numerze IBPP4/443-570/14/LG:

W związku z powyższym stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy z tytułu świadczenia usługi obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej będzie kontrahent niemiecki, Spółka winna dokumentować wykonaną usługę fakturą wystawioną zgodnie z powołanymi przepisami ustawy, wpisując na niej adnotację „odwrotne obciążenie”. Jednocześnie na wystawionych fakturach nie należy wykazywać stawki i kwoty podatku.
W związku z powyższym Wnioskodawca prawidłowo dokumentuje przedmiotową usługę poprzez wystawienie faktury VAT ze stawką np. (nie podlega).

W praktyce na fakturze VAT powinna znaleźć się więc:

1. Adnotacja odwrotne obciążenie;

2. Stawek podatku i kwoty podatku nie należy wykazywać, a w miejscu na to przeznaczonym (miejscu na wprowadzenie stawki VAT) należy wpisać stawkę nie podlega (lub skrótowo np.).

Wyszukiwarka VEIS – praktyczne narzędzie

Należy pamiętać, że takie transakcje mogą być dokonywane tylko pomiędzy aktywnymi podmiotami VAT. W większości krajów do tego systemu (VAT UE) należy dokonać zgłoszenia – nie działa on „z automatu” od początku prowadzenia działalności. Dlatego, dla swojego bezpieczeństwa podmiot wystawiający fakturę zawsze powinien sprawdzić aktualny swój status oraz status kontrahenta.

W celu ułatwienia podatnikom weryfikacji, czy dany podmiot (firma) jest aktywnym podatnikiem VAT na stronie Komisji Europejskiej każdy (bezpłatnie) może zweryfikować aktywność tego numeru. Aby to zrobić, nie trzeba zakładać żadnego konta - wystarczy wejść na stronę internetową wyszukiwarki VIES http://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/ i wprowadzić kolejno:

1) Państwo Członkowskie sprawdzanego podmiotu

2) Numer VAT

3) Państwo Członkowskie pytającego

4) Numer VAT

i kliknąć przycisk "Weryfikuj". Po kilku sekundach ukazuje się elektroniczna informacja, np. "Tak, numer VAT aktywny". Potwierdzenie numeru VAT VIES można wydrukować, wraz z odpowiednią datą i godziną zapytania oraz indywidualnym, wygenerowanym identyfikatorem zapytania.