TSUE wypowiedział się w sprawie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej

W orzeczeniu tym o sygn. C547/18 Dong Yang Electronics Sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej we Wrocławiu, Trybunał orzekł następująco: "...że usługodawca nie może wywieść istnienia na terytorium państwa członkowskiego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej spółki z siedzibą w państwie trzecim z samego faktu, że spółka ta posiada w tym państwie członkowskim spółkę zależną, oraz że usługodawca ten nie jest zobowiązany do badania, w celu dokonania takiej oceny, stosunków umownych łączących te dwa podmioty."

Analizowany wyrok zapadł w następujących realiach stanu faktycznego. Spółka Dong Yang z siedzibą w Polsce świadczyła na rzecz LG Display Co. Ltd. z siedzibą w Republice Korei (dalej: „LG Korea”) usługi polegające na montażu płytek PCB z materiałów stanowiących własność LG Korea. Przedmiotowe materiały były wydawane Dong Yang przez LG Display Polska sp. z o.o. (dalej: „LG Polska”), spółkę zależną LG Korea. Dong Yang dostarczał gotowe płytki PCB z powrotem do polskiej spółki zależnej. Spółka Dong Yang wystawiała LG Korea faktury za usługi montażu PCB, traktując te usługi jako niepodlegające opodatkowaniu VAT na terytorium Polski. Na tle opisanego stanu faktycznego pomiędzy polską spółką Dong Yang a organem podatkowym wywiązał się spór co do kwestii, czy ww. usługi montażu wykonane zostały na rzecz podmiotu zlecającego tj. LG Korea z siedzibą poza Unią Europejską, czy też na rzecz jej stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Sprawa trafiła aż przed Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu gdzie postanowieniem z 2 marca 2018 r. sygn. I SA/Wr 286/18 zwrócił się do TSUE z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

- Czy z samego faktu posiadania przez spółkę mającą siedzibę poza terytorium Unii Europejskiej spółki zależnej na terytorium Polski można wywieść istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce w rozumieniu art. 44 [dyrektywy VAT] i art. 11 ust. 1 [rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011]?

- Czy w sytuacji, gdy odpowiedź na powyższe pytanie jest przecząca, podmiot trzeci zobowiązany jest do analizy stosunków umownych pomiędzy spółką z siedzibą poza terytorium Unii Europejskiej a spółką zależną w celu ustalenia, czy istnieje stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce przez tę pierwszą spółkę?

TSUE w niniejszej sprawie stwierdził,  że co do zasady posiadanie przez spółkę zagraniczną spółki zależnej na terytorium Polski nie oznacza od razu istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce a po drugie TSUE wskazał (w ślad za Rzecznikiem Generalnym) o braku podstaw do zobowiązania usługodawcy, do badania przez niego stosunków umownych łączących spółkę zagraniczną z jej spółką powiązaną posiadającą siedzibę na terytorium kraju. Ponadto, TSUE niejako przypomniał, że badając istnienie siedziby stałego miejsca prowadzenia działalności należy opierać się o relację łączącą usługodawcę z usługobiorcą (spółkę/podmiot zagraniczny), a nie pomiędzy usługobiorcą (spółką zagraniczną), a jego spółką powiązaną.

Niestety TSUE w swoim orzeczeniu nie poszedł dalej i nie podjął się ostatecznego rozstrzygnięcia co do definicji stałego miejsca prowadzenia działalności - kończąc tym samym spory z organami skarbowymi i dając podatnikom precyzyjne argumenty  w podobnych sprawach. W orzeczeniu tym TSUE bowiem nie wyłączył sytuacji, w której spółka zależna stanowić będzie stałe miejsce prowadzenia działalności dla spółki zagranicznej w państwach członkowskich (może to być nawet Polska), nakazując w tym zakresie  każdorazową analizę wszystkich przesłanek istnienia stałego miejsca o jakich mowa w Rozporządzeniu 282/2011.

Ponadto, TSUE nie odniósł się, w jaki sposób należy rozumieć przesłanki istnienia stałego miejsca spółki zagranicznej, co mogłoby dać dodatkowe wskazówki podatnikom analizującym tego typu problematykę. W tej części opinia Rzecznika wydaje się prezentować znacznie szerszą analizę przesłanek istnienia stałego miejsca - nie posiada ona jednak mocy wiążącej. Istnieje jednak ryzyko, że jeśli opinia Rzecznika różni się od stanowiska TSUE w tej sprawie, to może to spowodować jako bardzo realne, że powoływanie się na poglądy tam zawarte może nie uzyskać akceptacji przez sądy administracyjne w trakcie sporu z organem skarbowym.

Powyższy wyrok, choć na pierwszy rzut oka wydaje się być kamieniem milowym w sporach z organami skarbowymi w kwestii stałego miejsca prowadzenia działalności - niestety okazał się dość sporym rozczarowaniem. Wyrok ws. Dong Yang nie zmienia zasadniczo dotychczasowej linii orzeczniczej. Powyższe orzeczenie może stanowić dodatkowy argument w sporze z organami podatkowymi - aczkolwiek powiedzieć trzeba, że znacznie więcej spodziewano się wcześniej po tym orzeczeniu, zwłaszcza po wydaniu opinii Rzecznika. Być może rozstrzygnięcie austriackiej sprawy o sygn. C-931/19 w zakresie określenie stałego miejsca prowadzenia działalności przyniesie podatnikom dodatkowe wskazówki i da dodatkowe argumenty w sporach z organami.

Łukasz Jankowski, doradca podatkowy i Wojciech Gandurski, radca prawny

Polecamy: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020