Mały podatnik VAT i PIT - jakie ma przywileje?

Mały podatnik - definicja

Kto to jest mały podatnik? Odpowiedź na to pytanie znajduje się w kilku ustawach podatkowych, zacznijmy od ustawy o podatku od towarów i usług. Małym podatnikiem VAT, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 25 lit. a ustawy o VAT, jest podatnik podatku od towarów i usług, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.

Status małego podatnika posiada również podatnik VAT prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro.

Ponadto, małym podatnikiem VAT może zostać podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych VAT, gdy przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży kwot limitów.

Przeliczenia powyższych kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Pojęcie małego podatnika występuje również w ustawach o podatku dochodowym. Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 5a pkt 20) małym podatnikiem PIT jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku również przychodu ze sprzedaży u zmarłego przedsiębiorcy. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Natomiast w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 4a pkt 10) status małego podatnika CIT przysługuje podatnikowi, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się również według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Mały podatnik VAT - przywileje

Mały podatnik VAT ma prawo do określonych przez ustawodawcę przywilejów w zakresie rozliczeń VAT, do których należą metoda kasowa rozliczeń oraz możliwość składania deklaracji kwartalnych.

Może wybrać metodę kasową rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,

2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1

– po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę kasową; otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Mały podatnik może zrezygnować z metody kasowej, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca kwartału, w którym stosował tę metodę.

Poza tym, mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwotę limitu określoną w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT.

Status małego podatnika VAT przysługuje przez cały rok. Oznacza to, że przekroczenie przez podatnika limitu wartości sprzedaży obowiązującego w danym roku nie skutkuje utratą statusu małego podatnika w trakcie roku. Status ten może zostać utracony dopiero z dniem 1 stycznia kolejnego roku. Przekroczenie limitu wiąże się jednak z utratą korzyści związanych z tym statusem, tj. prawem do rozliczenia kasowego, czy składania deklaracji kwartalnych.

Mały podatnik VAT - limit 2021

Status małego podatnika VAT zależy od tego, czy podatnik mieści się w określonych przez ustawę o VAT limitach, tj. chodzi o kwoty 1 200 000 euro lub 45 000 euro. Przeliczenia tych limitów wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Kurs euro na dzień 1 października 2020 r. wyniósł 4,5153 zł/euro (tabela nr 192/A/NBP/2020).

Wobec tego, małym podatnikiem VAT w 2021 r. jest podatnik, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2020 r. wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. Kwota po przeliczeniu to 5 418 000 zł.

W 2021 r. małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT będzie także podatnik, prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2020 r. wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro. Kwota przeliczona to 203 000 zł.

Małym podatnikiem VAT w 2021 r. może być również podatnik rozpoczynający w trakcie tego roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, odpowiednio kwoty 1 200 000 euro (5 418 000 zł) lub 45 000 euro (203 000 zł).

Mały podatnik, a rozliczenie PIT 2021

Małym podatnikiem PIT w 2021 r. jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro. Przeliczenia tej kwoty dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł. Kurs euro na dzień 1 października 2020 r. wyniósł 4,5153 zł/euro (tabela nr 192/A/NBP/2020). Po przeliczeniu kwot limitu dla małego podatnika PIT na 2021 r. wynosi 9 031 000 zł.

Podobnie, jeżeli chodzi o status małego podatnika na gruncie ustawy o CIT, gdzie małym podatnikiem CIT jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro. Wobec tego, dokonując przeliczenia, kwot limitu dla małego podatnika CIT na 2021 r. to 9 031 000 zł.

Mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej mają prawo do jednorazowej amortyzacji, tj. w odniesieniu do środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT (z wyłączeniem samochodów osobowych), w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Dokonując przeliczenia, limit jednorazowej amortyzacji w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku od osób prawnych obowiązujący dla roku 2021 wynosi 226 000 zł. W przypadku roku 2020 limit ten wynosił 219 000 zł, co oznacza, że dla 2021 roku jest on wyższy o 7 000 zł.

Zobacz: Jednorazowa amortyzacja w 2021 r.

Dodajmy, że obecnie każdy podatnik, tak podatnik podatku od osób fizycznych, jak i podatnik podatku od osób prawnych, bez względu na wielkość osiąganych przychodów ma prawo do zaliczenia w koszty podatkowe jednorazowego odpisu amortyzacyjnego do 100 tys. zł. Co wynika z zapisów art. 22k ust. 14-21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 16k ust. 14-21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Rozwiązanie to dotyczy jednak tylko fabrycznie nowych środków trwałych zaliczanych do grup 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych.

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - t.j. z dnia 18 sierpnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 1406);

- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - t.j. z dnia 21 sierpnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 1426);

- ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - t.j. z dnia 23 stycznia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 106).