REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dlaczego należy weryfikować kontrahentów w bazach VIES i NIP?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dlaczego warto sprawdzać kontrahenta w VIES i NIP?
Dlaczego warto sprawdzać kontrahenta w VIES i NIP?
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Nowe przepisy w zakresie VAT, które obowiązują od początku tego roku, pozwalają urzędnikom stosunkowo łatwo wykreślić podatnika z rejestru VAT, nawet go o tym nie informując. Takie konsekwencje wywołać może przyjęcie faktury VAT od kontrahenta, który nigdy nie był czynnym podatnikiem lub przestał nim być. Aby ustrzec się przed nimi, należy odpowiednio wcześnie weryfikować kontrahentów w bazach VIES i NIP.

REKLAMA

Do końca maja 2017 r. z rejestru podatników VAT urzędy wykreśliły ponad 39 tys. podmiotów gospodarczych. W lutym fiskus rozpoczął weryfikację plików JPK_VAT pod kątem transakcji udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podmioty, które nie są zarejestrowane jako czynni podatnicy VAT. Dokonanie transakcji objętej podatkiem VAT z podmiotem, który nie jest czynnym podatnikiem, gdyż został wykreślony z rejestru (ale nie jest tego świadomy i nadal wystawia faktury) może być uznane przez organy podatkowe za próbę wyłudzenia VAT. Dotyczy to także transakcji wewnątrz Unii Europejskiej w przypadku dokumentów wystawionych przez podmiot nie będący podatnikiem VAT-UE, czy też posługiwania się błędnym numerem NIP lub VAT-UE. Stąd bardzo ważne jest sprawdzanie, czy faktury kosztowe pochodzą od firm, które nadal figurują w rejestrze czynnych podatników VAT.

REKLAMA

Organy skarbowe nie mają obowiązku informowania podatnika o odebraniu mu statusu czynnego podatnika VAT. „W sytuacji, gdy nieświadomy utraty statusu podatnika VAT przedsiębiorca, wystawi fakturę swojemu kontrahentowi, ten ostatni, gdy zaksięguje taką fakturę lub co gorsza – odliczy od niej VAT, może mieć poważne problemy, związane z solidarną odpowiedzialnością w VAT. Żadna firma nie może przecież odliczyć VAT od nieistniejącego podatnika, grożą za to dotkliwe sankcje. Dlatego tak bardzo krytyczne z punktu widzenia przedsiębiorcy jest posiadanie odpowiednich narzędzi informatycznych do wcześniejszej weryfikacji kontrahentów w bazach NIP oraz VIES” – zwraca uwagę Piotr Ciski, dyrektor zarządzający Sage w Polsce.

Konsekwencje podatkowe

W sytuacji gdy podmiot dokona zakupu od kontrahenta niezarejestrowanego jako czynny podatnik VAT i będzie chciał odliczyć podatek, urząd skarbowy może zakwestionować prawo do odliczenia, a nawet nałożyć 100-proc. sankcję z tytułu nieuprawnionego zawyżenia podatku do odliczenia. Także sprzedaż jest obarczona ryzykiem kar finansowych, jeśli transakcja objęta jest tzw. mechanizmem odwróconego obciążenia, a nabywca nie jest zarejestrowany w ewidencji VAT.

Kiedy podatnik może zostać wykreślony z rejestru VAT?

REKLAMA

Art. 9 i 9a ustawy o VAT zawiera szeroki katalog przesłanek do wykreślenia podmiotu z rejestru podatników VAT. Wykreślane są podmioty, które nie istnieją lub w zgłoszeniu rejestracyjnym podały nieprawidłowe dane, bądź przez 6 miesięcy lub dwa kwartały nie złożyły deklaracji VAT, mimo iż mają taki obowiązek. Przyczyną wykreślenia może być także wystawianie faktur lub faktur korygujących, które dokumentują czynności fikcyjne, chyba że nastąpiło to w wyniku pomyłki, bądź bez wiedzy podatnika.

Wykreślenie może dotknąć także uczciwych podatników, którzy z różnych względów przez okres kolejnych sześciu miesięcy lub dwóch kwartałów złożyli tzw. deklaracje zerowe, czyli nie wykazali obrotu. Jeśli podatnik wyjaśni okoliczności, dla których nastąpiła taka sytuacja, np. związane ze specyfiką działalności, wówczas może uniknąć wykreślenia. Nie jest jednak jasne, czy to urząd powinien zwrócić się do podatnika w sprawie wyjaśnień, czy to podatnik ma ich udzielić przed upływem sześciu miesięcy niewykazywania obrotu. Kolejną przesłanką do wykreślenia z rejestru jest brak możliwości skontaktowania się z podatnikiem, co może wynikać m.in. z banalnego zaniedbania podatnika – jeśli ten np. zmieni dane adresowe lub numer telefonu i nie zgłosi tego faktu w urzędzie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Warto także pamiętać, że powodem wykreślenia jest zawieszenie działalności na okres dłuższy niż sześć miesięcy. Po podjęciu dalszej działalności należy ponownie zarejestrować się jako podatnik VAT.

Sprawdzanie kontrahentów obowiązkiem przedsiębiorcy

Wiele emocji wśród przedsiębiorców budzi fakt, że przesłanką do wykreślenia z rejestru VAT może być podejrzenie ze strony urzędu, że podatnik wiedział lub miał uzasadnione podejrzenia, iż bierze udział w nierzetelnym rozliczaniu VAT w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Na podatniku spoczywa zatem odpowiedzialność za zachowanie należytej staranności i weryfikacji kontrahentów. Co jednak oznacza pojęcie „należytej staranności”?


To pojęcie zawarte w art. 17 ust. 2a ustawy o VAT, który dotyczy tzw. mechanizmu odwrotnego obciążenia. Wyjaśnione zostało 11 maja 2017 r. w odpowiedzi na interpelację poselską nr 11813. Według Ministerstwa Finansów podatnik powinien szczegółowo zweryfikować kontrahentów, jeśli pojawią się okoliczności budzące wątpliwości ze względu na ich nietypowość. Szczególnie należy zwrócić uwagę na podmioty, których działalność zarejestrowana jest w miejscu, gdzie brakuje oznak prowadzenia działalności mimo jej dużej skali lub brakuje tam zaplecza technicznego do jej prowadzenia. Wątpliwości powinny wzbudzać niemające ekonomicznego uzasadnienia częste zmiany dostawców i odbiorców w łańcuchu dostaw, czy nawet brak dążenia dostawcy do zawarcia długotrwałej współpracy handlowej. Przedsiębiorcę powinny również zaniepokoić krótkie terminy płatności w odniesieniu do rozmiaru transakcji, niskie, stałe i nienegocjowane marże dla większości firm w łańcuchu dostaw lub szybka wymiana handlowa i przekazywanie towarów bez ich magazynowania.

Biorąc pod uwagę znaczny zakres i wręcz niedostępność danych, jakie należałoby zdobyć przed podjęciem w pełni bezpiecznej transakcji, podatnicy nie są w stanie zweryfikować wszystkich przesłanek. Nie zmienia to faktu, że przyjęcie faktury wystawionej w celu wyłudzenia podatku nie chroni przed karami finansowymi, odpowiedzialnością osobistą przedsiębiorcy i księgowego oraz utratą statusu podatnika VAT. Obecnie wdrożony i działający już system kontroli podatników z pomocą Jednolitych Plików Kontrolnych pozwala fiskusowi wykrywać tego typu transakcje, co jest jednoznaczną wskazówką do wskazania podatnika do kontroli.

Jak zweryfikować kontrahenta?

Ministerstwo Finansów udostępniło Portal Podatkowy, który pozwala zweryfikować kontrahentów poprzez podanie numeru NIP. W portalu można sprawdzić status podatnika, a otrzymaną informację wydrukować i zachować na wypadek kontroli. Bardziej angażującą metodą jest kontakt z urzędem skarbowym i uzyskanie zaświadczenia, bądź kontakt telefoniczny w celu potwierdzenia statusu kontrahenta. W przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych można sprawdzić status podmiotu w bazie VIES udostępnionej przez Komisję Europejską. Należy wówczas podać numer VAT-UE podatnika. Są to jednak bardzo czasochłonne i przez to nieefektywne metody, szczególnie w sytuacjach gdy firmy przeprowadzają znaczną liczbę transakcji. Łatwiejsze do wykorzystania są rozwiązania zintegrowane z systemami finansowo-księgowymi z wbudowaną funkcjonalnością do sprawdzania statusu kontrahenta w bazie NIP i VIES.

Jeśli przedsiębiorca nie przeprowadził weryfikacji kontrahentów przed dokonaniem transakcji, może dokonać tego poprzez platformę e-Audytor. Weryfikując poprawność merytoryczną oraz techniczną pliku JPK_VAT załadowanego na platformę można także zweryfikować wszystkich kontrahentów jednocześnie, by sprawdzić ich status jako podatników VAT jednocześnie w bazie NIP oraz VIES. Platforma automatycznie pobiera listę kontrahentów z pliku JPK_VAT, zapamiętuje ją i aktualizuje. Dane wszystkich podmiotów są aktualizowane regularnie, a przedsiębiorca może sprawdzić, kiedy przeprowadzona była najnowsza aktualizacja. Dane można eksportować, uzyskując w ten sposób potwierdzenie weryfikacji kontrahentów, które można przedłożyć w razie kontroli.

Sage sp. z o.o
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA