REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sukcesja przedsiębiorstwa jednak bez VAT? Fiskus nie odpuszcza, ale sądy dają nadzieję

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
EMPIRIUM Jaroń Klęczar spółka cywilna
DORADCY PODATKOWI I RADCOWIE PRAWNI
Sukcesja przedsiębiorstwa jednak bez VAT? Fiskus nie odpuszcza, ale sądy dają nadzieję /fot. Fotolia
Sukcesja przedsiębiorstwa jednak bez VAT? Fiskus nie odpuszcza, ale sądy dają nadzieję /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy o zarządzie sukcesyjnym miały ułatwić spadkobiercom kontynuację działalności gospodarczej prowadzonej przez zmarłego przedsiębiorcę. Fiskus uważa jednak, że w takiej sytuacji sukcesor ma obowiązek sporządzić spis niesprzedanych towarów i rozliczyć należny VAT z tego tytułu. Niedawne rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie może być jednak początkiem nowej linii orzeczniczej, a w konsekwencji doprowadzić do zmiany niekorzystnej dla podatników praktyki.

Ustawa o zarządzie sukcesyjnym a przepisy VAT

Przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. 2018 poz. 1629) umożliwiają spadkobiercom zmarłego przedsiębiorcy kontynuację biznesu. Powołanie zarządcy sukcesyjnego możliwe jest jeszcze za życia przedsiębiorcy i zapewnia płynne przekazanie przedsiębiorstwa następcom. Przed wejściem w życie wymienionych przepisów, śmierć osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą oznaczała, że jej następcy musieli m.in. od nowa rejestrować się dla celów podatkowych i zawierać umowy z kontrahentami, co na pewien okres paraliżowało działalność firmy. Wraz ze śmiercią przedsiębiorcy wygasały również wydane na jego rzecz decyzje administracyjne, w tym koncesje.

REKLAMA

Jakkolwiek ustawa o zarządzie sukcesyjnym służy między innymi zapewnieniu ciągłości rozliczeń podatkowych przedsiębiorstwa, kontynuacja działalności na zasadach w niej określonych może rodzić istotne komplikacje w zakresie podatku od towarów i usług (VAT). Problem wynika w praktyce z treści znowelizowanego art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnik w przypadku zaprzestania działalności gospodarczej zobowiązany jest rozliczyć należny VAT od niesprzedanych towarów, zarówno wyprodukowanych, jak i nabytych, m.in. w przypadku, gdy zarząd sukcesyjny lub uprawnienie do jego powołania wygasły z uwagi na upływ ustawowych terminów.

Remanent obowiązkowy nawet w razie kontynuacji działalności?

REKLAMA

W świetle dotychczasowych interpretacji indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) stoi na stanowisku, iż w przedstawionej sytuacji kontynuujący działalność gospodarczą następca ma obowiązek sporządzić spis z natury pozostawionych towarów i zapłacić od nich VAT. Zdaniem podatników w przypadku dalszego prowadzenia biznesu taki obowiązek jednak nie wystąpi. Celem art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT jest bowiem opodatkowanie konsumpcji towarów w razie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku przedsiębiorstwa w spadku, które nadal będzie wykorzystywane przez następcę zmarłego przedsiębiorcy, w ramach jego aktywności gospodarczej, takie zaprzestanie działalności w istocie nie będzie miało miejsca.

W sprawie będącej przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 5 września 2019 r. (nr 0114-KDIP1-3.4012.244.2019.2.RMA) podatniczka początkowo kontynuowała działalność przedsiębiorstwa w ramach tzw. czynności zachowawczych, o których mowa w przepisach o zarządzie sukcesyjnym. Następnie, po notarialnym poświadczeniu dziedziczenia, prowadziła własną, indywidualną działalność gospodarczą, ale z wykorzystaniem odziedziczonego po zmarłej matce przedsiębiorstwa. Dyrektor KIS uznał, że w takiej sytuacji podatniczka jest zobowiązana sporządzić spis z natury pozostawionych towarów i zapłacić z tego tytułu należny VAT.

Sąd stanął po stronie podatnika

REKLAMA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 2 stycznia 2020 r. (sygn. VIII SA/Wa 791/19) przyznał rację podatniczce, która zaskarżyła niekorzystne stanowisko organu. Zdaniem WSA interpretacja zaprezentowana przez Dyrektora KIS stoi w sprzeczności z zasadą neutralności VAT, gdyż towary są wykorzystywane do prowadzenia przez podatniczkę-spadkobierczynię działalności gospodarczej, a do ich konsumpcji nie doszło. Sąd podkreślił również, że polskie przepisy o VAT winne być interpretowane zgodnie z regulacjami unijnymi, w świetle których przedsiębiorca nie powinien ponosić ekonomicznego ciężaru podatku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Korzystny wyrok w omawianej sprawie nie oznacza końca sporów o wykładnię art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Sądowego rozstrzygnięcia doczeka się z pewnością również niekorzystna dla spadkobiercy interpretacja Dyrektora KIS z dnia 6 grudnia 2019 r. (nr 0112-KDIL4.4012.445.2019.2.JK). Należy ponadto pamiętać, że nawet prawomocne i korzystne rozstrzygnięcie będzie skuteczne jedynie wobec podatników, którzy zaskarżyli otrzymane interpretacje indywidualne. W pozostałych sprawach organy podatkowe z pewnością będą walczyć do końca i konsekwentnie bronić swojego stanowiska, gdyż stawka jest wysoka. Podatnicy muszą zatem przygotować mocne argumenty na wypadek sądowego sporu z fiskusem.

Nie ulega także wątpliwości, że proces sukcesji przedsiębiorstwa prowadzonego przez osobą fizyczną musi być poprzedzony gruntowną analizą potencjalnych konsekwencji podatkowych. Obowiązek rozliczenia VAT od pozostawionych towarów to na pewno nie jedyny problem, jaki może spotkać kontynuujących działalność sukcesorów. Przegląd przeszłych rozliczeń podatkowych, jak również uzyskanie wiążących interpretacji indywidualnych w zakresie skutków fiskalnych planowanej operacji to niewątpliwie pierwsze kroki, jakie powinny podjąć osoby planujące prowadzić biznes z wykorzystaniem odziedziczonego przedsiębiorstwa.

Jakub Jaroń
doradca podatkowy
Nr wpisu 13468

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

Będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

REKLAMA

Księgowi nie spodziewają się w najbliższej przyszłości wielkich rewolucji w wynagrodzeniu i systemie swojej pracy

Co księgowi naprawdę myślą o kondycji swojej branży? Ukazał się pierwszy w Polsce barometr nastrojów księgowych. Jak oceniają oni miniony rok, czego oczekują po 2025. Odpowiedzi badanych księgowych pokazują prawdziwy obraz branży.

Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ulga na ekspansje a koszty marketingowe – jak szeroki jest katalog wydatków?

Niedawna interpretacja podatkowa (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.66.2025.2.ED) dla producenta opakowań z tworzyw sztucznych rozstrzyga tę kwestię, wskazując, które wydatki targowe i promocyjne podlegają odliczeniu, a które - mimo argumentacji podatnika - pozostają poza zakresem ulgi. Organ zastosował ścisłą wykładnię językową, potwierdzając kwalifikowalność jedynie części ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów.

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

REKLAMA

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych prawdopodobnie od 2026 r. Koniec obecnych korzyści? Co planuje Ministerstwo Finansów?

Fundacje rodzinne miały być długo oczekiwanym narzędziem sukcesji i ochrony majątku polskich przedsiębiorców. W Polsce działa około 800 tysięcy firm rodzinnych, które odpowiadają za nawet 20% PKB. To właśnie dla nich fundacje miały stać się mechanizmem zapewniającym ciągłość, bezpieczeństwo i porządek w zarządzaniu majątkiem. Choć ich konstrukcja budzi zainteresowanie i daje realne korzyści, to już po dwóch latach funkcjonowania szykują się poważne zmiany prawne. O ich konsekwencjach mówi adwokat Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

REKLAMA