REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jednolita gospodarczo transakcja a odwrotne obciążenie VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jednolita gospodarczo transakcja a odwrotne obciążenie VAT
Jednolita gospodarczo transakcja a odwrotne obciążenie VAT
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zasadą jest, że każda jednolita gospodarczo transakcja dostawy towarów (m.in. laptopów, smartfonów, konsol do gier), której wartość przekroczy 20 tys. zł netto, powinna być objęta mechanizmem odwróconego VAT. Jak natomiast stosować przepisy dotyczące jednolitej transakcji gospodarczej w przypadku umowy ramowej, udzielenia rabatu obniżającego wartość transakcji, czy też w sytuacji zaprzestania wykonywania umowy współpracy między kontrahentami?

Dostawa sprzętu typu laptopy, smartfony

Od 1 lipca 2015 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o VAT, która wprowadziła mechanizm odwrotnego obciążenia (z ang. reverse charge mechanism), zobowiązujący nabywców wyrobów elektronicznych do rozliczania podatku VAT.

REKLAMA

Autopromocja

Obecnie, w przypadku dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT, przepisy w zakresie odwrotnego obciążenia VAT stosuje się, jeżeli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20 tys. zł netto.

Jak wskazano, odwrotne obciążenie obejmuje dostawy towarów z kategorii elektroniki, wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT - są to następujące kategorie towarów:

REKLAMA

- towary wymienione w poz. 28a załącznika nr 11, czyli przenośne maszyny do automatycznego przetwarzania danych, o masie <= 10 kg, takie jak: laptopy i notebooki; komputery kieszonkowe (np. notesy komputerowe) i podobne - wyłącznie komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy - PKWiU ex 26.20.11.0;

- towary wymienione w poz. 28b załącznika nr 11, czyli telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych - wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony - PKWiU ex 26.30.22.0;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- towary wymienione w poz. 28c załącznika nr 11, czyli konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem - z wyłączeniem części i akcesoriów - PKWiU ex 26.40.60.0.

Jak liczyć limit odwrotnego obciążenia w przypadku telefonów sprzedawanych z rabatem

Zastosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia wobec dostaw powyższych towarów ma miejsce w sytuacji, gdy:

- podatnik – dostawca nie korzysta z tzw. zwolnienia podmiotowego od podatku,

- podatnik – nabywca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym,

- dostawa nie jest objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 122 ustawy (zwolnienia dla towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT oraz dla dostaw złota inwestycyjnego).

Mechanizm odwróconego obciążenia nie ma zatem zastosowania do transakcji, których przedmiotem będzie dostawa towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, których nabywcą będzie podatnik VAT zwolniony tzw. podmiotowo (tj. korzystający ze zwolnienia w związku z osiągnięciem w poprzednim roku sprzedaży w wysokości nieprzekraczającej 150 000 zł lub – w przypadku podatników rozpoczynających działalność w trakcie roku – ww. kwoty proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności) lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo.

Odwrotne obciążenie VAT - status kontrahenta można sprawdzić na smartfonie

Jednolita gospodarczo transakcja

REKLAMA

W świetle ustawy o VAT jednolita gospodarczo transakcja oznacza transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.

Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się także transakcję obejmującą więcej niż jedną umowę, w przypadku gdy okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tego rodzaju towarami.


Natomiast, jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Finansów, z uwagi na to, że jednolita gospodarczo transakcja obejmuje jedną lub więcej dostaw towarów, wartość takiej jednolitej transakcji wynika z wartości wszystkich dostaw, które się na nią składają. Wartość każdej z tych dostaw określana jest na zasadach ogólnych wynikających z art. 29a i następnych ustawy o VAT. W szczególności zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest, co do zasady, wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W przypadku dostaw rozliczanych przy zastosowaniu mechanizmu odwróconego obciążenia otrzymana przez sprzedawcę od nabywcy zapłata nie zawiera kwoty podatku od towarów i usług.

Jak dostosować ewidencję do zmian w odwrotnym obciążeniu od 1 lipca 2015 r.

W zakresie jednolitej gospodarczo transakcji wypowiedział się Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 28 stycznia 2016 r., nr ITPP3/4512-558/15-4/AT, który wskazał, że „za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się dostawy wiążące się z realizacją jednej umowy, również wówczas gdy w ramach tej umowy występuje kilka lub więcej zleceń lub wystawianych jest kilka lub więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy. Do oceny czy jednolita gospodarczo transakcja przekracza kwotę 20 tys. zł, istotne są warunki umowy, w szczególności dane dotyczące wielkości składanego zamówienia lub zawieranego kontraktu. Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się również jedną lub więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana odbiegają od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami, do których odnosi się limit transakcyjny."

Przy czym, w przypadku dokonywania oceny czy wystąpiła jednolita gospodarczo transakcja, co podkreślają organy podatkowe, istotne jest indywidualne i obiektywne badanie każdej sytuacji przy uwzględnianiu całokształtu występujących okoliczności. Ma to na celu przeciwdziałanie unikania stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia poprzez sztuczne dzielenie transakcji. Przykładowo, za odbiegającą od typowych dla obrotu przedmiotowymi towarami uznaje się sytuację, w której ma miejsce bardzo duża częstotliwość zakupu towarów np. codziennie, nawet pomimo dość niskiej wartości zakupionych towarów. Jednak, w przypadku gdy częstotliwość transakcji nie wskazuje na wymuszone rozdzielenie transakcji celem uniknięcia odwrotnego obciążenia, nie uznaje się jej za zawartą na warunkach wskazujących na element „nietypowości” tej transakcji.

Umowa ramowa jako jednolita gospodarczo transakcja

Zasady dotyczące jednolitej gospodarczo transakcji należy także stosować do umów o współpracę, tzw. umów ramowych. Za jednolitą gospodarczo transakcję, do której stosuje się odwrócone obciążenie VAT, należy uznać umowę o współpracę, w ramach której dochodzi do wielu dostaw (które mogą być realizowane na podstawie wielu zamówień), jeśli z zawartej umowy wynika, że kontrahenci planują w określonym czasie dokonanie dostaw towarów wskazanych poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT o łącznej wartości przekraczającej kwotę 20 tys. zł (wynika to bezpośrednio z zawartej umowy lub z całokształtu okoliczności jej zawarcia). Zatem, w takiej sytuacji, wszystkie dostawy (niezależnie od ich wartości jednostkowej) powinny być rozliczane na zasadzie odwróconego obciążenia.

Jeżeli zawarta umowa o współpracy nie zawiera deklaracji o wartości planowanych dostaw (jak również nie wynika to z całokształtu okoliczności jej zawarcia), dostawy dokonywane w ramach takiej umowy powinny być oceniane indywidualnie:

- gdy wartość dostarczanych towarów przekracza 20 tys. zł – rozliczenie dostawy następuje na zasadzie odwróconego obciążenia,

- gdy wartość dostarczanych towarów nie przekracza 20 tys. zł – rozliczenie dostawy następuje na zasadach ogólnych,

- gdy wartość dostarczanych każdorazowo towarów nie przekracza 20 tys. zł, ale okoliczności realizacji dostaw mają nietypowy charakter – rozliczenie każdej z dostaw następuje na zasadzie odwróconego obciążenia.


Dla dokonania oceny czy jednolita gospodarczo transakcja przekracza kwotę 20 tys. zł, istotne są warunki umowy, w szczególności dane dotyczące wielkości składanego zamówienia lub zawieranego kontraktu. W tym celu, jak podkreślił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 października 2015 r., „konieczne jest indywidualne i obiektywne badanie każdej sytuacji przy uwzględnianiu całokształtu występujących okoliczności. [...] Zatem, za jednolitą gospodarczo transakcję należy rozumieć transakcję uwzględniającą wszystkie dostawy, jakie w ramach tej transakcji miały miejsce, jeżeli łącznie dostawy te przekraczają określony ustawowo limit transakcyjny.”

Czy warto być VAT-owcem?

W przypadku natomiast, gdy w zawartej umowie ramowej nie określono wartości planowanych dostaw, limitu kwot, ani czasu trwania umowy oraz ze względu na sposób nabywania towarów niepozwalający przewidzieć terminu następnego zakupu by chociażby w minimalny sposób przewidzieć przekroczenie limitu transakcyjnego wskazuje, że podatnik każdą transakcję zakupu towarów powinien oceniać odrębnie, przy uwzględnieniu wartości nabywanych towarów. W konsekwencji realizację każdego zamówienia o wartości przekraczającej 20 tys. zł netto, należy uznać za jednolitą gospodarczo transakcję, natomiast realizację zamówienia o wartości nieprzekraczającej 20 tys. zł nie można uznać za taką transakcję. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 października 2015 r., w której organ podatkowy stwierdził, że "składanie wielu zamówień do jednej umowy ramowej, zawartej na czas nieoznaczony i nie zawierającej kwot transakcji, daje podstawy do traktowania każdego zamówienia indywidualnie do celów rozliczania podatku VAT w ramach mechanizmu odwróconego obciążenia".

Jednolita gospodarczo transakcja w sytuacji udzielenia rabatu

Zgodnie z art. 17 ust. 1f ustawy o VAT obniżenie wartości dostaw dokonywanych w ramach jednolitej gospodarczo transakcji, w szczególności przez udzielenie po ich dokonaniu nabywcy opustu lub obniżki ceny, nie wpływa na określenie podatnika obowiązanego do rozliczenia kwoty podatku z tytułu dostawy towarów dokonywanej w ramach tej transakcji.

Na podstawie tego przepisu obniżenie wartości jednolitej gospodarczo transakcji poniżej limitu transakcyjnego 20 tys. zł na skutek zastosowania opustu lub obniżki ceny nie jest podstawą do zmiany podatnika zobowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej transakcji. Tym samym po udzieleniu rabatu brak jest konieczności korygowania rozliczenia wcześniejszych dostaw w zakresie stosowanego mechanizmu odwrotnego obciążenia.

A zatem w sytuacji, gdy ustalona wartość transakcji przekracza kwotę 20 tys. zł, jednakże w okresie późniejszym sprzedawca udziela rabatu (oraz wystawia fakturę korygującą „na minus”), po uwzględnieniu którego wartość transakcji ostatecznie stanowić będzie wartość mniejszą od wspomnianej kwoty, nie powoduje to konieczności zmiany podmiotu obowiązanego do rozliczenia podatku VAT. Tym samym strona transakcji po otrzymaniu takiego rabatu nie ma obowiązku dokonywania korekt wystawionych faktur i deklaracji poprzez zmianę podmiotu zobowiązanego do rozliczania podatku VAT, zaś fakturę korygującą „in minus” należy rozliczyć jako jednolitą gospodarczą transakcję, w której obowiązek rozliczenia podatku VAT spoczywa na nabywcy.

Jednolita gospodarczo transakcja w sytuacji zaprzestania współpracy

W przypadku gdy w trakcie dokonywanych dostaw towarów mających w założeniu przekroczyć wartość 20 tys. zł netto, z pewnych przyczyn dojdzie do zaprzestania współpracy między kontrahentami czego skutkiem będzie zmniejszenie wartości dostaw, wówczas należy stwierdzić, że transakcja nie traci charakteru jednolitej gospodarczo transakcji a nabywca nie jest zwolniony z obowiązku opodatkowania zrealizowanych dostaw towarów dokonanych w ramach takiej transakcji.

Przemawia za tym konstrukcja przepisu art. 17 ust. 1f ustawy o VAT, w którym ustawodawca w pierwszej części położył nacisk na obniżenie wartości dostaw, lecz tylko takich, które dokonywane są w ramach jednolitej transakcji, a więc nie jakichkolwiek dostaw, a odwołujących się do jednolitej gospodarczo transakcji, tj. takich które z założenia stron miały przekraczać wartość 20 tys. zł.

Zatem należy uznać, że w sytuacji rozwiązania umowy kiedy wartość zrealizowanych dostaw nie przekroczył kwoty 20 tys. zł jednolitej gospodarczo transakcji, chociaż takie było założenie stron transakcji, jednolita gospodarczo transakcja nie traci takiego charakteru. Wobec tego nabywca pozostaje podmiotem zobowiązanym do rozliczenia dokonanych dostaw i nie ma obowiązku korekty rozliczonej transakcji.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA