REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jednolita gospodarczo transakcja a odwrotne obciążenie VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jednolita gospodarczo transakcja a odwrotne obciążenie VAT
Jednolita gospodarczo transakcja a odwrotne obciążenie VAT
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zasadą jest, że każda jednolita gospodarczo transakcja dostawy towarów (m.in. laptopów, smartfonów, konsol do gier), której wartość przekroczy 20 tys. zł netto, powinna być objęta mechanizmem odwróconego VAT. Jak natomiast stosować przepisy dotyczące jednolitej transakcji gospodarczej w przypadku umowy ramowej, udzielenia rabatu obniżającego wartość transakcji, czy też w sytuacji zaprzestania wykonywania umowy współpracy między kontrahentami?

Dostawa sprzętu typu laptopy, smartfony

Od 1 lipca 2015 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o VAT, która wprowadziła mechanizm odwrotnego obciążenia (z ang. reverse charge mechanism), zobowiązujący nabywców wyrobów elektronicznych do rozliczania podatku VAT.

REKLAMA

Obecnie, w przypadku dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT, przepisy w zakresie odwrotnego obciążenia VAT stosuje się, jeżeli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20 tys. zł netto.

Jak wskazano, odwrotne obciążenie obejmuje dostawy towarów z kategorii elektroniki, wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT - są to następujące kategorie towarów:

REKLAMA

- towary wymienione w poz. 28a załącznika nr 11, czyli przenośne maszyny do automatycznego przetwarzania danych, o masie <= 10 kg, takie jak: laptopy i notebooki; komputery kieszonkowe (np. notesy komputerowe) i podobne - wyłącznie komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy - PKWiU ex 26.20.11.0;

- towary wymienione w poz. 28b załącznika nr 11, czyli telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych - wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony - PKWiU ex 26.30.22.0;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- towary wymienione w poz. 28c załącznika nr 11, czyli konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem - z wyłączeniem części i akcesoriów - PKWiU ex 26.40.60.0.

Jak liczyć limit odwrotnego obciążenia w przypadku telefonów sprzedawanych z rabatem

Zastosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia wobec dostaw powyższych towarów ma miejsce w sytuacji, gdy:

- podatnik – dostawca nie korzysta z tzw. zwolnienia podmiotowego od podatku,

- podatnik – nabywca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym,

- dostawa nie jest objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 122 ustawy (zwolnienia dla towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT oraz dla dostaw złota inwestycyjnego).

Mechanizm odwróconego obciążenia nie ma zatem zastosowania do transakcji, których przedmiotem będzie dostawa towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, których nabywcą będzie podatnik VAT zwolniony tzw. podmiotowo (tj. korzystający ze zwolnienia w związku z osiągnięciem w poprzednim roku sprzedaży w wysokości nieprzekraczającej 150 000 zł lub – w przypadku podatników rozpoczynających działalność w trakcie roku – ww. kwoty proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności) lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo.

Odwrotne obciążenie VAT - status kontrahenta można sprawdzić na smartfonie

Jednolita gospodarczo transakcja

REKLAMA

W świetle ustawy o VAT jednolita gospodarczo transakcja oznacza transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.

Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się także transakcję obejmującą więcej niż jedną umowę, w przypadku gdy okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tego rodzaju towarami.


Natomiast, jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Finansów, z uwagi na to, że jednolita gospodarczo transakcja obejmuje jedną lub więcej dostaw towarów, wartość takiej jednolitej transakcji wynika z wartości wszystkich dostaw, które się na nią składają. Wartość każdej z tych dostaw określana jest na zasadach ogólnych wynikających z art. 29a i następnych ustawy o VAT. W szczególności zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest, co do zasady, wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W przypadku dostaw rozliczanych przy zastosowaniu mechanizmu odwróconego obciążenia otrzymana przez sprzedawcę od nabywcy zapłata nie zawiera kwoty podatku od towarów i usług.

Jak dostosować ewidencję do zmian w odwrotnym obciążeniu od 1 lipca 2015 r.

W zakresie jednolitej gospodarczo transakcji wypowiedział się Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 28 stycznia 2016 r., nr ITPP3/4512-558/15-4/AT, który wskazał, że „za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się dostawy wiążące się z realizacją jednej umowy, również wówczas gdy w ramach tej umowy występuje kilka lub więcej zleceń lub wystawianych jest kilka lub więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy. Do oceny czy jednolita gospodarczo transakcja przekracza kwotę 20 tys. zł, istotne są warunki umowy, w szczególności dane dotyczące wielkości składanego zamówienia lub zawieranego kontraktu. Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się również jedną lub więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana odbiegają od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami, do których odnosi się limit transakcyjny."

Przy czym, w przypadku dokonywania oceny czy wystąpiła jednolita gospodarczo transakcja, co podkreślają organy podatkowe, istotne jest indywidualne i obiektywne badanie każdej sytuacji przy uwzględnianiu całokształtu występujących okoliczności. Ma to na celu przeciwdziałanie unikania stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia poprzez sztuczne dzielenie transakcji. Przykładowo, za odbiegającą od typowych dla obrotu przedmiotowymi towarami uznaje się sytuację, w której ma miejsce bardzo duża częstotliwość zakupu towarów np. codziennie, nawet pomimo dość niskiej wartości zakupionych towarów. Jednak, w przypadku gdy częstotliwość transakcji nie wskazuje na wymuszone rozdzielenie transakcji celem uniknięcia odwrotnego obciążenia, nie uznaje się jej za zawartą na warunkach wskazujących na element „nietypowości” tej transakcji.

Umowa ramowa jako jednolita gospodarczo transakcja

Zasady dotyczące jednolitej gospodarczo transakcji należy także stosować do umów o współpracę, tzw. umów ramowych. Za jednolitą gospodarczo transakcję, do której stosuje się odwrócone obciążenie VAT, należy uznać umowę o współpracę, w ramach której dochodzi do wielu dostaw (które mogą być realizowane na podstawie wielu zamówień), jeśli z zawartej umowy wynika, że kontrahenci planują w określonym czasie dokonanie dostaw towarów wskazanych poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT o łącznej wartości przekraczającej kwotę 20 tys. zł (wynika to bezpośrednio z zawartej umowy lub z całokształtu okoliczności jej zawarcia). Zatem, w takiej sytuacji, wszystkie dostawy (niezależnie od ich wartości jednostkowej) powinny być rozliczane na zasadzie odwróconego obciążenia.

Jeżeli zawarta umowa o współpracy nie zawiera deklaracji o wartości planowanych dostaw (jak również nie wynika to z całokształtu okoliczności jej zawarcia), dostawy dokonywane w ramach takiej umowy powinny być oceniane indywidualnie:

- gdy wartość dostarczanych towarów przekracza 20 tys. zł – rozliczenie dostawy następuje na zasadzie odwróconego obciążenia,

- gdy wartość dostarczanych towarów nie przekracza 20 tys. zł – rozliczenie dostawy następuje na zasadach ogólnych,

- gdy wartość dostarczanych każdorazowo towarów nie przekracza 20 tys. zł, ale okoliczności realizacji dostaw mają nietypowy charakter – rozliczenie każdej z dostaw następuje na zasadzie odwróconego obciążenia.


Dla dokonania oceny czy jednolita gospodarczo transakcja przekracza kwotę 20 tys. zł, istotne są warunki umowy, w szczególności dane dotyczące wielkości składanego zamówienia lub zawieranego kontraktu. W tym celu, jak podkreślił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 października 2015 r., „konieczne jest indywidualne i obiektywne badanie każdej sytuacji przy uwzględnianiu całokształtu występujących okoliczności. [...] Zatem, za jednolitą gospodarczo transakcję należy rozumieć transakcję uwzględniającą wszystkie dostawy, jakie w ramach tej transakcji miały miejsce, jeżeli łącznie dostawy te przekraczają określony ustawowo limit transakcyjny.”

Czy warto być VAT-owcem?

W przypadku natomiast, gdy w zawartej umowie ramowej nie określono wartości planowanych dostaw, limitu kwot, ani czasu trwania umowy oraz ze względu na sposób nabywania towarów niepozwalający przewidzieć terminu następnego zakupu by chociażby w minimalny sposób przewidzieć przekroczenie limitu transakcyjnego wskazuje, że podatnik każdą transakcję zakupu towarów powinien oceniać odrębnie, przy uwzględnieniu wartości nabywanych towarów. W konsekwencji realizację każdego zamówienia o wartości przekraczającej 20 tys. zł netto, należy uznać za jednolitą gospodarczo transakcję, natomiast realizację zamówienia o wartości nieprzekraczającej 20 tys. zł nie można uznać za taką transakcję. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 października 2015 r., w której organ podatkowy stwierdził, że "składanie wielu zamówień do jednej umowy ramowej, zawartej na czas nieoznaczony i nie zawierającej kwot transakcji, daje podstawy do traktowania każdego zamówienia indywidualnie do celów rozliczania podatku VAT w ramach mechanizmu odwróconego obciążenia".

Jednolita gospodarczo transakcja w sytuacji udzielenia rabatu

Zgodnie z art. 17 ust. 1f ustawy o VAT obniżenie wartości dostaw dokonywanych w ramach jednolitej gospodarczo transakcji, w szczególności przez udzielenie po ich dokonaniu nabywcy opustu lub obniżki ceny, nie wpływa na określenie podatnika obowiązanego do rozliczenia kwoty podatku z tytułu dostawy towarów dokonywanej w ramach tej transakcji.

Na podstawie tego przepisu obniżenie wartości jednolitej gospodarczo transakcji poniżej limitu transakcyjnego 20 tys. zł na skutek zastosowania opustu lub obniżki ceny nie jest podstawą do zmiany podatnika zobowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej transakcji. Tym samym po udzieleniu rabatu brak jest konieczności korygowania rozliczenia wcześniejszych dostaw w zakresie stosowanego mechanizmu odwrotnego obciążenia.

A zatem w sytuacji, gdy ustalona wartość transakcji przekracza kwotę 20 tys. zł, jednakże w okresie późniejszym sprzedawca udziela rabatu (oraz wystawia fakturę korygującą „na minus”), po uwzględnieniu którego wartość transakcji ostatecznie stanowić będzie wartość mniejszą od wspomnianej kwoty, nie powoduje to konieczności zmiany podmiotu obowiązanego do rozliczenia podatku VAT. Tym samym strona transakcji po otrzymaniu takiego rabatu nie ma obowiązku dokonywania korekt wystawionych faktur i deklaracji poprzez zmianę podmiotu zobowiązanego do rozliczania podatku VAT, zaś fakturę korygującą „in minus” należy rozliczyć jako jednolitą gospodarczą transakcję, w której obowiązek rozliczenia podatku VAT spoczywa na nabywcy.

Jednolita gospodarczo transakcja w sytuacji zaprzestania współpracy

W przypadku gdy w trakcie dokonywanych dostaw towarów mających w założeniu przekroczyć wartość 20 tys. zł netto, z pewnych przyczyn dojdzie do zaprzestania współpracy między kontrahentami czego skutkiem będzie zmniejszenie wartości dostaw, wówczas należy stwierdzić, że transakcja nie traci charakteru jednolitej gospodarczo transakcji a nabywca nie jest zwolniony z obowiązku opodatkowania zrealizowanych dostaw towarów dokonanych w ramach takiej transakcji.

Przemawia za tym konstrukcja przepisu art. 17 ust. 1f ustawy o VAT, w którym ustawodawca w pierwszej części położył nacisk na obniżenie wartości dostaw, lecz tylko takich, które dokonywane są w ramach jednolitej transakcji, a więc nie jakichkolwiek dostaw, a odwołujących się do jednolitej gospodarczo transakcji, tj. takich które z założenia stron miały przekraczać wartość 20 tys. zł.

Zatem należy uznać, że w sytuacji rozwiązania umowy kiedy wartość zrealizowanych dostaw nie przekroczył kwoty 20 tys. zł jednolitej gospodarczo transakcji, chociaż takie było założenie stron transakcji, jednolita gospodarczo transakcja nie traci takiego charakteru. Wobec tego nabywca pozostaje podmiotem zobowiązanym do rozliczenia dokonanych dostaw i nie ma obowiązku korekty rozliczonej transakcji.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA