Zaliczka na usługi turystyczne a podatek VAT

Specyfika usług turystycznych

Tak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w podatkowej interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca br. (sygn. 2461-IBPP2.4512.133.2017.1.JK)

Wnioskodawca to spółka, która zajmuje się świadczeniem usług turystycznych. Charakterystyka tego rodzaju świadczeń wygląda następująco: przedsiębiorca jest niejako pośrednikiem między turystą, a innymi podmiotami, które zapewniają transport, wyżywienie, zakwaterowanie turyście podczas jego pobytu na wakacjach, wycieczkach, wczasach, itp. Zatem spółka zawiera umowy transportu, zakwaterowania, wyżywienia, kupuje bilety wstępów, ubezpieczenie itp., a następnie łączy je i sprzedaje w ramach jednej usługi turystycznej. Imprezy planuje się zazwyczaj na kilka miesięcy przed wykonaniem usługi, a turyści w momencie kupna wycieczki muszą zapłacić zaliczkę na poczet przyszłych wakacji.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Ze względu na specyfikę, usługi nabywane przez spółkę, a następnie sprzedawane na rzecz turystów są rozliczane przez spółkę w ramach szczególnej procedury dla usług turystycznych określonej w art. 119 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT. Podstawą opodatkowania jest marża pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT. Marżę to różnica pomiędzy kwotą, którą ma zapłacić turysta, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez spółkę.

W momencie powstania obowiązku podatkowego spółka nie zna rzeczywistych kosztów, czyli nie jest w stanie określić dokładnej marży. A ta przecież jest podstawą opodatkowania. W związku z tym przedsiębiorca pyta, czy otrzymanie zaliczki na poczet imprezy turystycznej rodzi po jej stronie obowiązek podatkowy w podatku VAT, jeżeli rozlicza się w ramach szczególnej procedury dla usług turystycznych określonej w art. 119 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT?

Marża w świetle ustawy o VAT

Odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.  Zazwyczaj obowiązek podatkowy powstaje w stosunku do usług z chwilą jej wykonania. Co oznacza, że podatek powinien być rozliczony za ten okres.

Ustawa o podatku VAT wprowadza jednak wyjątki od tej zasady. Jednym z nich jest otrzymanie całości lub części zapłaty jeszcze przed wykonaniem usługi. W tej sytuacji, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tej części lub całości, w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Zgodnie z art. art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, część zapłaty może przyjąć formę przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty, itp.

Podstawą opodatkowania jest natomiast wszystko, co podatnik otrzymał lub otrzyma w zamian za świadczone usługi od usługobiorcy. Wlicza się w to wszystkie elementy, które mają wpływ na wysokość ceny usługi, z wyjątkiem kwoty podatku. 

Jednak usługami turystycznymi rządzą specyficzne uregulowania. Dla przykładu, dotyczące kwestii podstawy opodatkowania. W tym wypadku, podatek wylicza się na podstawie kwoty marży pomniejszonej o kwotę należnego podatku, zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy o VAT.

Marża to różnica między kwotą, którą ma zapłacić usługobiorca, a faktycznymi kosztami, które poniósł podatnik dla bezpośredniej korzyści turysty z tytułu nabycia towarów i usług od innych podmiotów (art. 119 ust. 2). Na usługi poniesione dla bezpośredniej korzyści turysty składają się elementy świadczonej usługi turystyki, przede wszystkim transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

Polecamy: Biuletyn VAT

Zaliczka jako moment powstania obowiązku podatkowego

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku tzw. „usług własnych”. Jeżeli przedsiębiorca takie wykonuje, podstawę opodatkowania ustala się dla nich odrębnie, stosując przepis art. 29a ustawy o VAT.

Moment powstania obowiązku podatkowe w przypadku usług turystycznych nie różni się niż ogólne uregulowanie tej kwestii. Co za tym idzie, stosuje się też art. 19 ust. 8, jeżeli przedsiębiorca otrzymał zaliczkę, itp. Jeżeli turysta wpłacił część kwoty na poczet przyszłych wakacji, to usługodawca musi obliczyć kwotę podatku od tej zaliczki. Jednocześnie trzeba pamiętać, że podstawą i w tym wypadku jest marża. Jeżeli podatnik nie jest w stanie określić rzeczywistej marży, ponieważ nie poniósł jeszcze kosztów, powinien wskazać marżę, którą wyliczył określając cenę danej usługi, obliczoną w oparciu o koszty przewidywane.

Dyrektor KIS podkreśla, że zazwyczaj cena usługi jest stała dla turysty, określona już w momencie pierwszej przedsprzedaży. Ponadto, przewidywana cena usługi ma przecież swoje uzasadnienie w fakturach i innej dokumentacji, którą podatnik posiada, np. umowy zawarte z hotelami, przewoźnikami, ubezpieczycielami.

Fakt, że w momencie powstania obowiązku podatkowego usługodawca nie zna dokładnej marży ani wysokości kosztów, nie zwalnia go ze stosowania art. 19 ust. 8 ustawy o VAT, podaje Dyrektor KIS.