REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Transakcje łańcuchowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
VGD
VGD jest międzynarodową firmą świadczącą usługi w zakresie księgowości, kadr i płac, audytu, podatków oraz doradztwa biznesowego
Transakcje łańcuchowe
Transakcje łańcuchowe
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Dokonując zakupu towarów często nie zastanawiamy się nad tym jaką drogę przebywa ten towar zanim trafi do ostatecznego odbiorcy, czyli nas zwykłych konsumentów. Jednak w przypadku przedsiębiorstw niezwykle ważne jest dokładne określenie tej drogi. Po dokładnym przeanalizowaniu otrzymanych dokumentów zakupu oraz dokumentów przewozowych może okazać się, że braliśmy udział w transakcji łańcuchowej.

Zgodnie z art. 7 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) transakcje łańcuchowe jest to taki rodzaj transakcji, w której bierze udział kilku kontrahentów w taki sposób, że towar wysyłany jest bezpośrednio od ostatniego podmiotu do pierwszego. Zatem możemy powiedzieć, że jest to dostawa tego samego towaru, a każdy podmiot biorący udział w tej transakcji rozpoznaje dostawę tego towaru na rzecz kolejnego w "łańcuchu" podmiotu.

REKLAMA

Autopromocja

Transakcje łańcuchowe ze względu na rodzaj możemy podzielić na:

  • krajowe - wszystkie podmioty są zlokalizowane na terytorium jednego państwa oraz towar jest przemieszczany w obrębie tego kraju;
  • międzynarodowy - podmioty biorące udział w transakcji są zlokalizowane na terytorium dwóch lub więcej państw oraz towar jest przemieszczany pomiędzy tymi państwami.

PRZYKŁAD 1

Schemat poniżej przedstawia krajową transakcję łańcuchową:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odbiorca składa zamówienie w Hurtowni 1. Jednak nie posiada ona zamawianego towaru, zatem posiłkuje się zamówieniem w Hurtowni 2, która również nie posiada na stanie zamawianego towaru, a więc składa zamówienie bezpośrednio u Producenta. Producent organizuje transport i dostarcza zamawiany towar bezpośrednio do pierwszego podmiotu - Odbiorcy.

W powyższym przykładzie fizyczne wydanie towaru będzie pomiędzy Producentem a Odbiorcą. Natomiast na gruncie przepisów ustawy o VAT (art. 7 ust. 1) będziemy mieli trzy dostawy, ponieważ każdy z podmiotów w sensie prawnym dysponuje towarem jak właściciel, pomimo że nie posiada tego towaru fizycznie (z wyjątkiem Producenta i Odbiorcy). Zatem w takim przypadku każdy z dostawców jest zobowiązany do wystawienia faktury i do rozliczenia należnego podatku VAT, a każdy nabywca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towaru.

REKLAMA

W przypadku transakcji łańcuchowych o charakterze międzynarodowym , gdy towar jest przemieszczany pomiędzy różnymi państwami ważne jest ustalenie, której dostawie należy przyporządkować transport towaru, czyli musimy prawidłowo określić tzw. transakcję ruchomą.

Art. 22 ust. 2 ustawy o VAT określa, że w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w taki sposób, że pierwszy z nich wydaje towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy to wysyłka lub transport tego towaru przyporządkowane są tylko jednej dostawie. Natomiast jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który w dalszej kolejności dokonuje dostawy tego towaru, to przyjmuje się, że transakcją ruchomą jest dostawa dokonana na rzecz tego nabywcy. Ruch towaru może zostać przypisany dostawie towaru dokonanej przez tego nabywcę tylko i wyłącznie w przypadku, gdy to wynika z warunków dostawy (INCOTERMS 2000, INCOTERMS 2010, RAFTD itp.).

Analizując dokumenty przewozowe musimy zatem określić, który podmiot ma największy wkład w organizację (zarówno od strony formalnej, jak i technicznej) wysyłki lub transportu towaru, czyli kto:

  • poniesie w większej części lub całości koszty transportu i ubezpieczenia w drodze;
  • jest odpowiedzialny za bezpieczne dostarczenie towaru do ostatniego w kolejności nabywcy;
  • ma możliwość rozporządzania towarem w państwie startu.

Po przyporządkowaniu transakcji ruchomej odpowiedniej dostawie, pozostałe uznaje się za tzw. dostawy nieruchome. Zatem z art. 22 ust.3 ustawy o VAT wynika, że wszystkie dostawy poprzedzające transakcję ruchomą są opodatkowane w państwie rozpoczęcia transportu lub wysyłki, natomiast wszystkie dostawy następujące po transakcji ruchomej są opodatkowane w państwie zakończenia transportu lub wysyłki.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Od ustalenia, której dostawie w łańcuchu należy przyporządkować fizyczny transport towaru będzie zależało, jak poszczególne podmioty będą zobowiązani rozliczyć podatek i której dostawie będzie można przyporządkować wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT) lub eksport towarów. Zatem wszystkie dostawy dokonane przed transakcją ruchomą będą miały charakter transakcji krajowej w państwie dostawy towaru. Wszystkie dostawy następujące po transakcji ruchomej będą miały charakter transakcji krajowej w państwie przeznaczenia towaru. Natomiast sama transakcja, której będzie przyporządkowany ruch towaru będzie miała cechy wewnątrzwspólnotowej dostawy lub eksportu oraz odpowiednio wewnątrzwspónotowego nabycia (WNT) lub importu towarów.

PRZYKŁAD 2

Schemat poniżej przedstawia międzynarodową transakcję łańcuchową, w której biorą udział kontrahenci zarejestrowani w dwóch różnych państwach.

Odbiorca znajdujący się  i będący zarejestrowany w Polsce składa zamówienie Sklepie, również działającym na terenie Polski. Jednak nie posiada on zamawianego towaru, zatem posiłkuje się zamówieniem w Hurtowni (rejestracja w Polsce), która również nie posiada na stanie towaru, więc składa zamówienie bezpośrednio u Producenta. Zakład Producenta znajduje się na terenie Niemiec i również tam posiada on rejestrację. Zatem mamy trzy podmioty posługujące się NIPami z prefiksem PL oraz jeden z DE.

Towar jest transportowany bezpośrednio od Producenta z Niemiec do Odbiorcy w Polsce.


Przeanalizujmy kilka możliwych wariantów określenia transakcji ruchomej oraz rozliczenia przykładowej transakcji:

  1. Transakcja nr 1 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 2 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem DE na Hurtownię PL, w rejestrach wykazuje ją jako WDT;
  • Hurtownia PL rejestruje zakup towaru od Producenta DE jako WNT, wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep PL;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru od Hurtowni PL oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.
  1. Transakcja nr 2 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem DE na Hurtownię również z NIPem z DE, w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Zatem Hurtownia z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Niemiec;
  • Hurtownia DE rejestruje zakup towaru od Producenta DE jako zakup krajowy na terenie Niemiec oraz wystawia fakturę sprzedaży na Sklep PL i wykazuję ją jako WDT;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje transakcję WNT z Hurtownią DE oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.

  1. Transakcja nr 3 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 2 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem DE na Hurtownię również z NIPem z DE, w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Zatem Hurtownia z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Niemiec;
  • Hurtownia DE rejestruje zakup towaru od Producenta DE jako zakup krajowy na terenie Niemiec oraz wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep z NIPem z prefiksem DE. W tym przypadku również Sklep z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Niemiec;
  • Sklep DE w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru na terenie Niemiec z Hurtownią DE oraz wystawia fakturę sprzedaży na ostatniego w kolejności Odbiorcę PL i wykazuje ją jako WDT;
  • Odbiorca PL wykazuje WNT jako zakup od Sklepu DE.

PRZYKŁAD 3

Spójrzmy na kolejny schemat przedstawiający międzynarodową transakcję łańcuchową, w której biorą udział kontrahenci zarejestrowani w trzech różnych państwach.

Odbiorca znajdujący się  i będący zarejestrowany w Polsce składa zamówienie Sklepie, również działającym na terenie Polski. Jednak nie posiada on zamawianego towaru, zatem posiłkuje się zamówieniem w Hurtowni (rejestracja w Niemczech), która również nie posiada na stanie towaru, więc składa zamówienie bezpośrednio u Producenta. Zakład Producenta znajduje się na terenie Szwajcarii i również tam posiada on rejestrację. Zatem mamy dwa podmioty posługujące się NIPami z prefiksem PL, jeden z DE oraz jeden CH.

Towar jest transportowany bezpośrednio od Producenta ze Szwajcarii do Odbiorcy w Polsce.

Tak jak w poprzednim przykładzie przeanalizujmy kilka możliwych wariantów określenia transakcji ruchomej oraz rozliczenia przykładowej transakcji:

  1. Transakcja nr 1 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 2 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem CH na Hurtownię znajdującą się na terenie Niemiec, jednak ze względu na to, że towar jedzie bezpośrednio do Polski Hurtownia ma obowiązek rejestracji w Polsce (faktura sprzedaży pomiędzy CH a PL), w rejestrach wykazuje ją jako eksport towaru;
  • Hurtownia z Niemiec z NIPem PL rejestruje zakup towaru od Producenta CH jako import towarów oraz wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep PL;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru od Hurtowni (NIP PL) oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.

  1. Transakcja nr 2 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem CH na Hurtownię również z NIPem z CH, w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Zatem Hurtownia z Niemiec ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Szwajcarii;
  • Hurtownia CH rejestruje zakup towaru od Producenta CH jako zakup krajowy na terenie Szwajcarii oraz wystawia fakturę sprzedaży na Sklep PL i wykazuję ją jako eksport towaru;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje import towarów z Hurtownią z Niemiec zarejestrowaną w Szwajcarii oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.

  1. Transakcja nr 3 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 2 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem CH na Hurtownię z Niemiec jednak z NIPem CH , w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Jak poprzednio Hurtownia z Niemiec ma obowiązek rejestracji w Szwajcarii;
  • Hurtownia CH rejestruje zakup towaru od Producenta CH jako zakup krajowy na terenie Szwajcarii oraz wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep z NIPem z prefiksem CH. W tym przypadku również Sklep z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Szwajcarii;
  • Sklep z prefiksem CH w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru na terenie Szwajcarii z Hurtownią CH oraz wystawia fakturę sprzedaży na ostatniego w kolejności Odbiorcę PL i wykazuje ją jako eksport towaru;
  • Odbiorca PL wykazuje import towaru jako zakup od Sklepu CH.

Podsumowując zatem do najważniejszych etapów prawidłowego określenia transakcji łańcuchowych należy:

  • ustalenie przebiegu łańcucha (najlepiej graficznie),czyli ustalenie jakie kraje biorą udział w transakcji;
  • ustalenie, czy w łańcuchu dochodzi do wysyłki lub transportu towaru oraz pomiędzy jakimi państwami;
  • ustalenie transakcji ruchomej i przypisanie WDT-WNT lub eksport-import.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA