REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Transakcje łańcuchowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
VGD
VGD jest międzynarodową firmą świadczącą usługi w zakresie księgowości, kadr i płac, audytu, podatków oraz doradztwa biznesowego
Transakcje łańcuchowe
Transakcje łańcuchowe
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Dokonując zakupu towarów często nie zastanawiamy się nad tym jaką drogę przebywa ten towar zanim trafi do ostatecznego odbiorcy, czyli nas zwykłych konsumentów. Jednak w przypadku przedsiębiorstw niezwykle ważne jest dokładne określenie tej drogi. Po dokładnym przeanalizowaniu otrzymanych dokumentów zakupu oraz dokumentów przewozowych może okazać się, że braliśmy udział w transakcji łańcuchowej.

Zgodnie z art. 7 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) transakcje łańcuchowe jest to taki rodzaj transakcji, w której bierze udział kilku kontrahentów w taki sposób, że towar wysyłany jest bezpośrednio od ostatniego podmiotu do pierwszego. Zatem możemy powiedzieć, że jest to dostawa tego samego towaru, a każdy podmiot biorący udział w tej transakcji rozpoznaje dostawę tego towaru na rzecz kolejnego w "łańcuchu" podmiotu.

REKLAMA

Transakcje łańcuchowe ze względu na rodzaj możemy podzielić na:

  • krajowe - wszystkie podmioty są zlokalizowane na terytorium jednego państwa oraz towar jest przemieszczany w obrębie tego kraju;
  • międzynarodowy - podmioty biorące udział w transakcji są zlokalizowane na terytorium dwóch lub więcej państw oraz towar jest przemieszczany pomiędzy tymi państwami.

PRZYKŁAD 1

Schemat poniżej przedstawia krajową transakcję łańcuchową:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Odbiorca składa zamówienie w Hurtowni 1. Jednak nie posiada ona zamawianego towaru, zatem posiłkuje się zamówieniem w Hurtowni 2, która również nie posiada na stanie zamawianego towaru, a więc składa zamówienie bezpośrednio u Producenta. Producent organizuje transport i dostarcza zamawiany towar bezpośrednio do pierwszego podmiotu - Odbiorcy.

W powyższym przykładzie fizyczne wydanie towaru będzie pomiędzy Producentem a Odbiorcą. Natomiast na gruncie przepisów ustawy o VAT (art. 7 ust. 1) będziemy mieli trzy dostawy, ponieważ każdy z podmiotów w sensie prawnym dysponuje towarem jak właściciel, pomimo że nie posiada tego towaru fizycznie (z wyjątkiem Producenta i Odbiorcy). Zatem w takim przypadku każdy z dostawców jest zobowiązany do wystawienia faktury i do rozliczenia należnego podatku VAT, a każdy nabywca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towaru.

REKLAMA

W przypadku transakcji łańcuchowych o charakterze międzynarodowym , gdy towar jest przemieszczany pomiędzy różnymi państwami ważne jest ustalenie, której dostawie należy przyporządkować transport towaru, czyli musimy prawidłowo określić tzw. transakcję ruchomą.

Art. 22 ust. 2 ustawy o VAT określa, że w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w taki sposób, że pierwszy z nich wydaje towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy to wysyłka lub transport tego towaru przyporządkowane są tylko jednej dostawie. Natomiast jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który w dalszej kolejności dokonuje dostawy tego towaru, to przyjmuje się, że transakcją ruchomą jest dostawa dokonana na rzecz tego nabywcy. Ruch towaru może zostać przypisany dostawie towaru dokonanej przez tego nabywcę tylko i wyłącznie w przypadku, gdy to wynika z warunków dostawy (INCOTERMS 2000, INCOTERMS 2010, RAFTD itp.).

Analizując dokumenty przewozowe musimy zatem określić, który podmiot ma największy wkład w organizację (zarówno od strony formalnej, jak i technicznej) wysyłki lub transportu towaru, czyli kto:

  • poniesie w większej części lub całości koszty transportu i ubezpieczenia w drodze;
  • jest odpowiedzialny za bezpieczne dostarczenie towaru do ostatniego w kolejności nabywcy;
  • ma możliwość rozporządzania towarem w państwie startu.

Po przyporządkowaniu transakcji ruchomej odpowiedniej dostawie, pozostałe uznaje się za tzw. dostawy nieruchome. Zatem z art. 22 ust.3 ustawy o VAT wynika, że wszystkie dostawy poprzedzające transakcję ruchomą są opodatkowane w państwie rozpoczęcia transportu lub wysyłki, natomiast wszystkie dostawy następujące po transakcji ruchomej są opodatkowane w państwie zakończenia transportu lub wysyłki.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Od ustalenia, której dostawie w łańcuchu należy przyporządkować fizyczny transport towaru będzie zależało, jak poszczególne podmioty będą zobowiązani rozliczyć podatek i której dostawie będzie można przyporządkować wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT) lub eksport towarów. Zatem wszystkie dostawy dokonane przed transakcją ruchomą będą miały charakter transakcji krajowej w państwie dostawy towaru. Wszystkie dostawy następujące po transakcji ruchomej będą miały charakter transakcji krajowej w państwie przeznaczenia towaru. Natomiast sama transakcja, której będzie przyporządkowany ruch towaru będzie miała cechy wewnątrzwspólnotowej dostawy lub eksportu oraz odpowiednio wewnątrzwspónotowego nabycia (WNT) lub importu towarów.

PRZYKŁAD 2

Schemat poniżej przedstawia międzynarodową transakcję łańcuchową, w której biorą udział kontrahenci zarejestrowani w dwóch różnych państwach.

Odbiorca znajdujący się  i będący zarejestrowany w Polsce składa zamówienie Sklepie, również działającym na terenie Polski. Jednak nie posiada on zamawianego towaru, zatem posiłkuje się zamówieniem w Hurtowni (rejestracja w Polsce), która również nie posiada na stanie towaru, więc składa zamówienie bezpośrednio u Producenta. Zakład Producenta znajduje się na terenie Niemiec i również tam posiada on rejestrację. Zatem mamy trzy podmioty posługujące się NIPami z prefiksem PL oraz jeden z DE.

Towar jest transportowany bezpośrednio od Producenta z Niemiec do Odbiorcy w Polsce.


Przeanalizujmy kilka możliwych wariantów określenia transakcji ruchomej oraz rozliczenia przykładowej transakcji:

  1. Transakcja nr 1 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 2 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem DE na Hurtownię PL, w rejestrach wykazuje ją jako WDT;
  • Hurtownia PL rejestruje zakup towaru od Producenta DE jako WNT, wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep PL;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru od Hurtowni PL oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.
  1. Transakcja nr 2 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem DE na Hurtownię również z NIPem z DE, w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Zatem Hurtownia z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Niemiec;
  • Hurtownia DE rejestruje zakup towaru od Producenta DE jako zakup krajowy na terenie Niemiec oraz wystawia fakturę sprzedaży na Sklep PL i wykazuję ją jako WDT;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje transakcję WNT z Hurtownią DE oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.

  1. Transakcja nr 3 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 2 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem DE na Hurtownię również z NIPem z DE, w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Zatem Hurtownia z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Niemiec;
  • Hurtownia DE rejestruje zakup towaru od Producenta DE jako zakup krajowy na terenie Niemiec oraz wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep z NIPem z prefiksem DE. W tym przypadku również Sklep z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Niemiec;
  • Sklep DE w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru na terenie Niemiec z Hurtownią DE oraz wystawia fakturę sprzedaży na ostatniego w kolejności Odbiorcę PL i wykazuje ją jako WDT;
  • Odbiorca PL wykazuje WNT jako zakup od Sklepu DE.

PRZYKŁAD 3

Spójrzmy na kolejny schemat przedstawiający międzynarodową transakcję łańcuchową, w której biorą udział kontrahenci zarejestrowani w trzech różnych państwach.

Odbiorca znajdujący się  i będący zarejestrowany w Polsce składa zamówienie Sklepie, również działającym na terenie Polski. Jednak nie posiada on zamawianego towaru, zatem posiłkuje się zamówieniem w Hurtowni (rejestracja w Niemczech), która również nie posiada na stanie towaru, więc składa zamówienie bezpośrednio u Producenta. Zakład Producenta znajduje się na terenie Szwajcarii i również tam posiada on rejestrację. Zatem mamy dwa podmioty posługujące się NIPami z prefiksem PL, jeden z DE oraz jeden CH.

Towar jest transportowany bezpośrednio od Producenta ze Szwajcarii do Odbiorcy w Polsce.

Tak jak w poprzednim przykładzie przeanalizujmy kilka możliwych wariantów określenia transakcji ruchomej oraz rozliczenia przykładowej transakcji:

  1. Transakcja nr 1 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 2 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem CH na Hurtownię znajdującą się na terenie Niemiec, jednak ze względu na to, że towar jedzie bezpośrednio do Polski Hurtownia ma obowiązek rejestracji w Polsce (faktura sprzedaży pomiędzy CH a PL), w rejestrach wykazuje ją jako eksport towaru;
  • Hurtownia z Niemiec z NIPem PL rejestruje zakup towaru od Producenta CH jako import towarów oraz wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep PL;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru od Hurtowni (NIP PL) oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.

  1. Transakcja nr 2 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 3 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem CH na Hurtownię również z NIPem z CH, w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Zatem Hurtownia z Niemiec ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Szwajcarii;
  • Hurtownia CH rejestruje zakup towaru od Producenta CH jako zakup krajowy na terenie Szwajcarii oraz wystawia fakturę sprzedaży na Sklep PL i wykazuję ją jako eksport towaru;
  • Sklep PL w rejestrach VAT wykazuje import towarów z Hurtownią z Niemiec zarejestrowaną w Szwajcarii oraz krajową sprzedaż na Odbiorcę PL;
  • Odbiorca PL wykazuje krajowy zakup towaru od Sklepu PL.

  1. Transakcja nr 3 jest transakcją ruchomą, natomiast transakcje 1 i 2 są transakcjami nieruchomymi.
  • Producent wystawia fakturę sprzedaży z NIPem z prefiksem CH na Hurtownię z Niemiec jednak z NIPem CH , w rejestrach wykazuje ją jako sprzedaż krajową. Jak poprzednio Hurtownia z Niemiec ma obowiązek rejestracji w Szwajcarii;
  • Hurtownia CH rejestruje zakup towaru od Producenta CH jako zakup krajowy na terenie Szwajcarii oraz wystawia krajową fakturę sprzedaży na Sklep z NIPem z prefiksem CH. W tym przypadku również Sklep z Polski ma obowiązek rejestracji dla celów podatku VAT na terenie Szwajcarii;
  • Sklep z prefiksem CH w rejestrach VAT wykazuje krajowy zakup towaru na terenie Szwajcarii z Hurtownią CH oraz wystawia fakturę sprzedaży na ostatniego w kolejności Odbiorcę PL i wykazuje ją jako eksport towaru;
  • Odbiorca PL wykazuje import towaru jako zakup od Sklepu CH.

Podsumowując zatem do najważniejszych etapów prawidłowego określenia transakcji łańcuchowych należy:

  • ustalenie przebiegu łańcucha (najlepiej graficznie),czyli ustalenie jakie kraje biorą udział w transakcji;
  • ustalenie, czy w łańcuchu dochodzi do wysyłki lub transportu towaru oraz pomiędzy jakimi państwami;
  • ustalenie transakcji ruchomej i przypisanie WDT-WNT lub eksport-import.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Objaśnienia MF w podatku u źródła. W czym w praktyce pomogą?

Podatek u źródła od lat budzi wątpliwości. Zmieniające się przepisy, niejednoznaczne interpretacje oraz ryzyko odpowiedzialności sprawiają, że każda wskazówka ze strony resortu finansów ma istotne znaczenie w codziennej praktyce. Przyjrzymy się więc najnowszym objaśnieniom MF i ocenimy, w jakim zakresie mogą one pomóc w konkretnych przypadkach.

Jak przygotować się do KSeF? Praktyczne wskazówki i odpowiedzi na trudne pytania [Szkolenie online, 10 września]

Jak przygotować się do KSeF? Pod takim tytułem odbędzie się szkolenie, na które serdecznie zapraszamy! Termin wydarzenia to 10 września 2025 roku, godz. 10:00-16:00.

KSeF i załączniki: Czy możesz dodać PDF, skan lub zdjęcie? MF wyjaśnia

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, jak działa obsługa załączników w Krajowym Systemie e-Faktur. Sprawdź, w jakiej formie można je dołączać do KSeF, czy są obowiązkowe i co zrobić z plikami PDF lub zdjęciami.

API KSeF 2.0: Nowe narzędzia od Ministerstwa Finansów. Firmy muszą już zacząć przygotowania

Resort finansów opublikował pełną dokumentację API KSeF 2.0 wraz z bibliotekami SDK i podręcznikiem dla programistów. Od 30 września 2025 r. ruszy środowisko testowe, a od 1 lutego 2026 r. KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców.

REKLAMA

Przeniesienie grupy spółek do centrum BPO: jak to zrobić skutecznie i prawidłowo

Migracja grupy kilkunastu spółek w ramach jednego projektu outsourcingu księgowo-kadrowego w ramach BPO to jedno z najbardziej złożonych przedsięwzięć w branży usług finansowo-księgowych. Wymaga to precyzyjnego planowania, koordynacji wielu zespołów oraz szczególnej uwagi na aspekty prawne, techniczne i operacyjne. Jak przygotować się do takiego procesu z perspektywy firmy przekazującej procesy oraz dostawcy usług BPO?

E-faktura w KSeF: definicja, nowy wzór FA(3) i zasady wystawiania od 2026 r.

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy podatnicy będą wystawiać faktury ustrukturyzowane wyłącznie w nowym formacie FA(3). Sprawdź, czym jest e-faktura w KSeF, jakie zmiany wprowadza nowy wzór i z jakich bezpłatnych narzędzi można korzystać, aby prawidłowo wystawiać dokumenty.

Miliardy złotych na fikcyjnych fakturach. W pół roku fiskus wykrył oszustwa na ponad 4,1 mld zł [DANE MF]

W 6 miesięcy br. liczba wykrytych fikcyjnych faktur była o prawie 3% mniejsza niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Jak zaznaczają eksperci, KAS stosuje coraz skuteczniejsze cyfrowe narzędzia weryfikujące. Algorytmy z użyciem sztucznej inteligencji są dużo szybsze i dokładniejsze w wyłapywaniu oszustw niż metody tradycyjne. Jednocześnie oszuści są mniej skłonni do podejmowania ryzyka. Ostatnio wartość brutto wynikająca z fikcyjnych faktur wyniosła ponad 4,1 mld zł, a więc o przeszło 3% mniej niż rok wcześniej.

Faktura handlowa nie będzie jednocześnie fakturą ustrukturyzowaną. Dodatkowe obowiązki podatników VAT

Po wejściu w życie zmian w ustawie o VAT wdrażających model obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wielu podatników może mieć problem (i dodatkowe obowiązki) wynikające z faktu, że faktura ustrukturyzowana nie może pełnić funkcji faktury handlowej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Co powinni zrobić podatnicy VAT, którzy zdecydują się na wystawianie faktur handlowych nie będących fakturami VAT?

REKLAMA

System kaucyjny a VAT: Objaśnienia MF dotyczące rozliczeń podatników i płatników w związku z nowymi zasadami obrotu opakowaniami

Objaśnienia MF mają na celu pokazanie, jak w praktyce stosować przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez podatników i płatników uczestniczących w systemie kaucyjnym. Nowe reguły prawne wynikają z wprowadzenia obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży wybranych opakowań jednorazowych i wielokrotnego użytku. System ten umożliwia konsumentom zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych w dowolnym punkcie zbiórki, bez konieczności przedstawiania dowodu zakupu.

Błąd w fakturze w KSeF? Ministerstwo Finansów ostrzega: tak tego nie poprawisz!

Wystawienie faktury na błędnego nabywcę może mieć poważne konsekwencje – i nie da się tego naprawić zwykłą korektą NIP. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w KSeF konieczne jest wystawienie faktury korygującej do zera oraz zupełnie nowej faktury z prawidłowymi danymi. Inaczej dokument trafi do... zupełnie obcej firmy.

REKLAMA