Wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług - rozliczanie i dokumentowanie

Miejsce wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług dla celów VAT

Miejscem wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług na gruncie podatkowym nie zawsze jest miejsce, w którym sprzedawca faktycznie wykonuje usługę. A ponieważ miejsce świadczenia usługi ma znaczenie dla celów podatkowych (ustalenie miejsca opodatkowania), należy poznać przepisy ustawy o VAT definiujące te kwestie.

Miejsce świadczenia usług na rzecz firm z UE

Artykuł 28b ustawy o VAT określa ogólne zasady ustalania miejsca wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług na rzecz innych firm, stanowiąc, że miejscem tym jest siedziba działalności gospodarczej nabywcy. Nie ma zatem znaczenia, gdzie znajduje się sprzedawca w momencie świadczenia usługi.

Wyjątkami od tej reguły są m.in.:

• usługi związane z nieruchomościami, w tym usługi świadczone przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usługi zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usługi przygotowywania i koordynowania prac budowlanych;
• usługi transportu pasażerów;
• usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usługi pomocnicze związane z usługami wstępu na te imprezy;
• usługi restauracyjne i cateringowe;
• usługi krótkoterminowego wynajmu środków transportu;
• usługi turystyki.

Miejsce świadczenia usług na rzecz osób prywatnych z UE

Artykuł 28c ustawy o VAT definiuje zasady ustalania miejsca wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług na rzecz osób prywatnych. Przepisy stanowią, że w takim przypadku jest nim siedziba usługodawcy. Odwrotnie więc niż przy usługach na rzecz firm.

Jednak w tym przypadku także występują wyjątki:

• usługi pośrednictwa;
• usługi związane z nieruchomościami;
• usługi transportu towarów i pasażerów;
• usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usługi pomocnicze związane z usługami wstępu na te imprezy;
• usługi elektroniczne;
• usług telekomunikacyjne i nadawcze;
• usługi turystyki. 

Wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług wymaga rejestracji dla celów VAT-UE

Głównym obowiązkiem wynikającym z podjęcia świadczenia wewnątrzwspólnotowego usług jest rejestracja do celów VAT UE. Dokonuje się tego, składając w urzędzie skarbowym wniosek VAT-R (wypełniając przede wszystkim część C.3.). Obowiązek rejestracji dotyczy zarówno czynnych, jak i zwolnionych podatników VAT. W momencie rejestracji przedsiębiorca otrzymuje tzw. NIP europejski, czyli przedrostek PL przed swoim dotychczasowym NIP-em.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Dokumentowanie wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług

Wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług dokumentowane jest fakturą. Gdy kupującym jest firma - czyli podatnik z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej - faktura w polu danych sprzedawcy i nabywcy powinna zawierać ich numery VAT-UE.

W przypadku, gdy usługa podlega opodatkowaniu w kraju nabywcy, sprzedawca nie musi odprowadzać VAT w Polsce. Faktura wówczas nie musi być opatrzona w informacje dotyczące stawki czy wartości podatku VAT. Należy jednak mieć na uwadze, by na fakturze takiej zamieścić adnotację “odwrotne obciążenie”.

Gdy polska firma świadczy usługi na rzecz osób prywatnych z UE, na fakturze stosuje się zwykle Polską stawkę VAT bez konieczności zamieszczania dodatkowych adnotacji. Wyjątkiem będą usługi, dla których miejscem opodatkowania nie będzie kraj sprzedawcy, czyli np. usługi elektroniczne. W ich przypadku opodatkowanie powinno nastąpić w kraju nabywcy. Jest to w obecnej sytuacji wyjątek - osoby prywatne same nie opodatkują nabycia, stąd obowiązek odprowadzenia zagranicznego podatku VAT od tej transakcji spoczywa na sprzedawcy. Ma on wówczas dwa rozwiązania: rejestrować się do VAT w każdym kraju, do którego sprzedaje swoje usługi elektroniczne lub skorzystać z procedury VAT-MOSS, która uprości procedurę i ograniczy konieczność rejestracji w każdym z krajów. 

Rozliczenie podatkowe wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług

Przy podatkowym rozliczaniu wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, poza koniecznością wystawienia faktury polski sprzedawca musi jeszcze wykazać sprzedaż w odpowiednich deklaracjach VAT.

Usługi, które nie są opodatkowane w kraju nabywcy, czyli do których ma zastosowanie art. 28b, sprzedawca wykazuje w pozycji deklaracji VAT zatytułowanej “Dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju”. Ponadto należałoby transakcję wykazać również w pozycji: “w tym świadczenie usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy”. Zatem na deklaracji VAT kwota transakcji wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług będzie widniała dwa razy.

Dodatkowo wartość usług świadczonych w UE, dla których podatnikiem jest nabywca, będzie wykazywana w tzw. informacji podsumowującej VAT-UE - czyli w dodatkowej deklaracji poza deklaracją VAT-7/VAT-7K. Transakcje świadczenia usług wewnątrzwspólnotowych wykazuje się tam w rozbiciu na poszczególnych kontrahentów, uzupełniając część E formularza (w przypadku braku miejsca należy skorzystać z załącznika VAT-UE/C).

Informację VAT-UE, podobnie jak deklarację VAT, przesyła się do urzędu wyłącznie w formie elektronicznej. Należy pamiętać, że informację podsumowującą VAT-UE składa się wyłącznie za okresy miesięczne, tj. do 25. dnia miesiąca po zakończeniu miesiąca rozliczeniowego, w którym wystąpiła transakcja wewnątrzwspólnotowa. Nie ma więc obowiązku składania tzw. zerowych deklaracji, czyli deklaracji za okres, w którym nie wystąpiła żadna z transakcji wykazywana w informacji podsumowującej VAT-UE.

Usługi wykonane na rzecz osób prywatnych z Unii, które sprzedawca opodatkowuje w Polsce, powinny zostać ujęte wyłącznie w deklaracji VAT-7/VAT-7K, na takich samych zasadach co transakcje krajowe.

Wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług nie jest zatem trudne w rozliczaniu. Wymaga jednak od podatników dopełnienia obowiązków rejestracyjnych, a następnie prawidłowego udokumentowania i opodatkowania, kończąc na wykazaniu w odpowiednich deklaracjach podatkowych.

Autor: Ewa Szpytko-Waszczyszyn, ekspert wfirma.pl