REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Udzielanie pożyczek przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą - skutki w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Udzielanie pożyczek przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą - skutki w VAT/ Fot. Fotolia
Udzielanie pożyczek przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą - skutki w VAT/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Umowy pożyczki, związane z mniejszymi obostrzeniami niż umowy kredytu, cieszą się coraz większą popularnością. Podlegają one jednak opodatkowaniu. Jakie skutki podatkowe na gruncie ustawy o VAT wywołuje pożyczka udzielona przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą?

Umowa pożyczki

REKLAMA

Przez umowę pożyczki należy rozumieć umową cywilnoprawną, na podstawie której pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść na własność pożyczkobiorcy określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy oznaczonych co do gatunku.

O umowie pożyczki mówi się, że jest to najprostsza, najbardziej podstawowa, najmniej skomplikowana czynność kredytowa. Dochodzi do skutku przez samo zawarcie przez strony porozumienia, zaś wydanie przedmiotu stanowi jedynie wykonanie umowy. Co do zasady umowa pożyczki jest umową nieodpłatną, ale może zostać zawarta pod tytułem odpłatnym. Odpłatność oraz to, w jaki sposób będzie ona naliczana, ustalają strony, najczęściej decydując się na oprocentowanie. Dla zawarcia umowy nie jest zastrzeżona żadna szczególna forma, ale pożyczki których wartość przekracza 1000 złotych wymagają formy dokumentowej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na pożyczkodawcy ciążą konkretne obowiązki. Jest to obowiązek wydania przedmiotu pożyczki, odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne rzeczy oraz uprawnienia do żądania zwrotu pożyczki z chwilą nadejścia terminu oznacznego w umowie, a w przypadku gdy strony terminu nie określiły, pożyczkodawca powinien tę umowę wypowiedzieć. Po stronie pożyczkodawcy powstaje natomiast obowiązek zwrot przedmiot pożyczki oraz zapłaty odsetek w sytuacji, gdy obliguje go do tego umowa lub przepisy szczególne.

Pożyczkodawcy dążą często do zabezpieczenia swoich należności. Zabezpieczenie to odbywać się może w dwóch formach – osobistej, na przykład poręczenia przez osobę trzecią oraz rzeczowej, na przykład ustanowienie zastawu.

Pożyczkę odróżnić należy od kredytu bankowego. Kredytodawcą może być tylko bank, przedmiotem kredytu jest kwota przekazywana do dyspozycji, nie na własność kredytobiorcy, cel, na który kredyt ma być przeznaczony powinien być konkretnie określony (choć w praktyce istnieją wyjątki). Umowa kredytu zawarta powinna być na piśmie, nie ma jednak rygoru nieważności.

Opodatkowanie pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Co do zasady pożyczka jako umowa określona w przepisach Kodeksu cywilnego podlega opodatkowaniu od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy spoczywa po stronie biorącego pożyczkę. Wysokość podatku należnego przy pożyczce wynosi 2% podstawy opodatkowania, zaś za podstawę opodatkowania należy przyjąć kwotę udzielonej pożyczki, bądź w przypadku gdy przedmiotem pożyczki jest rzecz lub rzeczy oznaczone co do gatunku, podstawą opodatkowania jest wartość tych rzeczy. Stawka ta może jednak zostać podwyższona do 20%, w sytuacji, gdy przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a należny podatek od tej czynności nie został wcześniej zapłacony.

Warto jednak zauważyć, iż zwolnione z podatku są pożyczki uzyskane od najbliższej rodziny, to jest te udzielane przez małżonków, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę oraz teściów. Wartość pożyczki zaciągniętej u jednej z wymienionych osób nie może przekraczać kwoty 9637 złotych, przy czym ta wartość obejmuje okres pięciu lat.

Opodatkowanie pożyczki udzielonej przez przedsiębiorcę

Stroną umowy pożyczki mogą być wszelkie podmioty prawa cywilnego. Naturalnie najczęstszą formą pożyczek są obecnie te, w których w roli pożyczkodawcy występują przedsiębiorcy będący podatnikami podatku VAT. Kwestia opodatkowania różni się wtedy od sytuacji, gdy umowa ta zawarta zostałaby między, dla przykładu, dwiema osobami fizycznymi.

Zgodnie z brzmieniem ustawy o VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę podlegają zwolnieniu podatkowemu.

Warto zauważyć, iż w celu poddania pożyczki pod rygor podatku od towarów i usług nie ma znaczenia, czy jej udzielenie miało charakter incydentalny, oraz jakim podmiotem jest pożyczkobiorca. Zgodnie z interpretacją Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, z dnia 16 marca 2011 r., sygn. IPPP1-443-40/11-2/Igo „(…) udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym”. 


REKLAMA

Idąc dalej za stanowiskami organów skarbowych należy wyjść z założenia, iż czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktować należy jako świadczenie usług. W związku z tym podlega ona rygorowi ustawy o VAT, nie zaś ustaw o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych, w tym m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25 października 2016 r., sygn. ITPP1/4512-612/16-1/JP czytamy, że „czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Zatem pożyczkodawca działa w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność udzielenia przez pożyczkodawcę pożyczki stanowi czynność wykonywaną w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy”.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Podobnie w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 stycznia 2015 r., sygn. IPPP1/443-1492/14-2/EK: „Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki z tytułu zawarcia umowy otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia”.

Pożyczka jednorazowa

Dyskusyjnym jest, czy dla zakwalifikowania pożyczki jako usługi wchodzącej w rygor podatku VAT istotne jest to, czy podmiot udzielił pożyczki jednorazowo, czy może zaś udzielanie pożyczek jest przedmiotem jego działalności. Jednorazową pożyczkę należy opodatkować podatkiem VAT zgodnie ze stanowiskiem  Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. IPTPP1/443-111/12-2/MW: "(...) Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy".

Nie wszystkie orany są jednak tego samego zdania. Odmienne stanowisko przedstawił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 30 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2276/10: "(...) przedmiotowa umowa pożyczki pieniężnej miała wyłącznie charakter okazjonalny, nie nosiła cech systematyczności, nie była też zorganizowaną i świadczoną w sposób ciągły usługą pośrednictwa finansowego, korzystającą ze  zwolnienia z podatku VAT".

Co wiec w praktyce powinien zrobić podatnik? Otóż najlepszym rozwiązaniem będzie zwrócenie się do właściwego dla siebie organu skarbowego z prośbą o wydanie interpretacji, której otrzymanie zwolni podatnika z ewentualnych konsekwencji niespójności, które powstają w polskim prawodawstwie w zakresie omawianego zagadnienia.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat omawia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Zakładanie spółki z o.o. w 2025 roku. Adwokat wyjaśnia jak to zrobić krok po kroku i bez błędów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostaje jednym z najczęściej wybieranych modeli prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W 2025 roku proces rejestracji jest w pełni cyfrowy, a pozorne uproszczenie procedury sprawia, że wielu przedsiębiorców zakłada spółki „od ręki”, nie przewidując potencjalnych konsekwencji. Niestety, błędy popełnione na starcie mogą skutkować realnymi problemami organizacyjnymi, podatkowymi i prawnymi, które ujawniają się dopiero po miesiącach – lub latach.

Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

REKLAMA

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

REKLAMA