Czy usługi inspektora ochrony danych osobowych są zwolnione z VAT

Kim jest inspektor ochrony danych osobowych?

Niektóre podmioty (administratorzy danych) wymienione w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, RODO) mają obowiązek powołania inspektora ochrony danych osobowych. Do tej grupy zgodnie z art. 31 RODO należą organy i podmioty publiczne z wyjątkiem sądów w ramach sprawowania przez nie wymiaru sprawiedliwości, jak również podmioty, których główna działalność polega na przetwarzaniu danych osobowych. Obligatoryjnie inspektora ochrony danych powołują także administratorzy, których główna działalność obejmuje przetwarzanie tzw. danych wrażliwych oraz danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i naruszeń prawa.

Inspektor musi posiadać fachową wiedzę, zarówno teoretyczną, jak i praktyczną, dotyczącą przepisów RODO oraz krajowych regulacji z zakresu przetwarzania danych osobowych. Zakres tej wiedzy zgodnie z motywem 97 RODO powinien być ustalany w kontekście konkretnych potrzeb danego administratora. Winien zatem uwzględniać np. specyfikę działalności gospodarczej podmiotu przetwarzającego dane.

Rozporządzenie określa szeroki i otwarty katalog zadań inspektora, do których należy m.in. informowanie administratora danych o jego obowiązkach wynikających z przepisów, jak również monitorowanie ich przestrzegania. Z uwagi na fakt, iż opisany w przepisach zakres zadań inspektora obejmuje również doradztwo w zakresie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych dyskusyjne jest, czy wykonywanie takich obowiązków w ramach działalności gospodarczej może podlegać zwolnieniu z VAT z uwagi na wielkość obrotu.

Inspektor to nie doradca

Z takim problemem zetknął się pewien przedsiębiorca, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego dotyczącej możliwości zwolnienia z VAT usługi polegającej na pełnieniu przez niego funkcji inspektora ochrony danych osobowych w rozumieniu przepisów RODO. Uznał on, iż zarówno przed, jak i po wejściu w życie rozporządzenia prowadził działalność szkoleniową z zakresu przepisów o ochronie danych, która może podlegać zwolnieniu z uwagi na wartość sprzedaży nieprzekraczającą 200 tysięcy złotych. Podatnik był świadomy tego, że do zadań inspektora ochrony danych osobowych należy m.in. doradztwo, które jako usługa nie podlega zwolnieniu zgodnie z ustawą o VAT, niezależnie od wielkości sprzedaży.

Zobacz: Praktyczny leksykon VAT 2018 Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Zdaniem przedsiębiorcy wykonywane przez niego czynności będą miały odmienny charakter. W jego opinii do zadań inspektora należy kontrola i ocena przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych, co należy uznać za pomoc administratorowi danych, a nie usługę doradztwa w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Według przedsiębiorcy nie ma także znaczenia okoliczność, iż wśród rodzajów działalności gospodarczej w zgłoszeniu rejestracyjnym wymieniono m.in. usługi doradztwa, gdyż decydujące znaczenie ma to, jaką działalność przedsiębiorca faktycznie wykonuje, a nie jak zaklasyfikował tę działalność według Polskiej Klasyfikacji Działalności.

Fiskus uważa inaczej

W interpretacji z dnia 27 czerwca 2018 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.344.2018.1.RSZ Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Zwrócił uwagę, iż pojęcie „doradztwa” nie zostało wprost zdefiniowane w przepisach, dlatego należy je rozumieć szeroko, również jako udzielanie fachowych zaleceń i porad np. finansowych czy ekonomicznych. Odwołując się do treści przepisów RODO, organ wskazał, że w ramach obowiązków inspektora ochrony danych osobowych podatnik będzie doradzał administratorowi danych i innym podmiotom, jak również udzielał zaleceń co do oceny skutków dla ochrony danych oraz monitorował ich wykonanie. Tym samym w ocenie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej działalność gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę należy uznać za usługi doradztwa, które bez względu na wysokość sprzedaży nie będą podlegały zwolnieniu z podatku VAT.

Omawiana sprawa pokazuje, że wejście w życie rozporządzenia dotyczącego ochrony danych osobowych otworzyło przed ekspertami w tej dziedzinie nowe możliwości. Ich sytuacja prawno-podatkowa może nieoczekiwanie ulec diametralnej zmianie. O ile dotychczasowa działalność szkoleniowa w zakresie obowiązujących przepisów mogła po zmieszczeniu się w ustawowym limicie podlegać zwolnieniu z podatku od towarów i usług, o tyle już określone w RODO usługi tego rodzaju najprawdopodobniej będą opodatkowane bez względu na ich skalę. Zarówno dostosowanie prowadzonej działalności gospodarczej do nowych przepisów o ochronie danych osobowych, jak i opodatkowanie usług doradztwa w tym zakresie warto powierzyć kompetentnemu specjaliście.

Z uwagi na fakt, iż niniejsza tematyka budzi nieustanne emocje, a niekiedy nawet kontrowersje, trzeba być również przygotowanym na spory z organami odpowiedzialnymi za kontrolę przestrzegania nowych przepisów.

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców