Formy opodatkowania działalności gospodarczej PIT

Autopromocja

Wybór formy opodatkowania

Na dokonanie wyboru formy opodatkowania jest czas:

- do 20 stycznia roku podatkowego lub

Autopromocja

Szkolenie:
Podatki i rachunkowość w budownictwie i deweloperce

Sprawdź

- do dnia złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) składanego na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w którym można dokonać wyboru formy opodatkowania - przy rozpoczynaniu prowadzenia działalności gospodarczej lub

- przed rozpoczęciem działalności w przypadku karty podatkowej albo do dnia uzyskania pierwszego przychodu w pozostałych przypadkach, jeżeli wyboru formy opodatkowania nie dokonano we wniosku o wpis do CEIDG.

Warto dokładnie przemyśleć swój wybór, gdyż zmiana formy opodatkowania w trakcie roku podatkowego nie jest możliwa. Można to zrobić dopiero od następnego roku podatkowego. Jeśli rozpoczynamy działalność i wybieramy zasady ogólne według skali albo kontynuując działalność chcemy pozostać przy dotychczasowym sposobie rozliczeń PIT - to nie trzeba tego zgłaszać do urzędu skarbowego.

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

Jak założyć i prowadzić firmę?

Zasady ogólne z zastosowaniem progresywnej skali podatkowej

Podstawową formą opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej jest opodatkowanie na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. Skala podatkowa została określona w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT[1]:

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

 Roczny dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku (kwota wolna od opodatkowania) wynosi zaś 3091 zł.

Przy zastosowaniu skali podatkowej lub 19% stawki, podatek oblicza się od dochodu, tj. różnicy pomiędzy faktycznie uzyskanym przychodem a kosztami jego uzyskania. Żeby ustalić dochód, należy od przychodu z działalności gospodarczej odjąć koszty jego uzyskania. Przychody i koszty wykazuje się w ewidencji zwanej podatkową księgą przychodów i rozchodów[2] albo w księgach rachunkowych, prowadzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości[3].

Rozliczając się na zasadach ogólnych, należy samodzielnie obliczać miesięczną lub kwartalną zaliczkę na podatek i wpłacać ją do urzędu skarbowego, bez obowiązku składania deklaracji[4]. Zaliczki miesięczne wpłaca się w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki kwartalne wpłaca się w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego wpłaca się w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Nie wpłaca się zaliczki za ostatni miesiąc lub odpowiednio kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złożysz zeznanie roczne i dokonasz zapłaty podatku wynikającego z zeznania.

Preferencje podatkowe dla firm w 2014 r.

Z możliwości kwartalnego wpłacania zaliczek można skorzystać, jeśli jest się tzw. małym podatnikiem, a więc jeżeli przychody ze sprzedaży wraz z VAT nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości 1.200.000 euro, albo przy rozpoczynaniu działalności. Chcąc kwartalnie wpłacać zaliczki, należy zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody do 20 lutego roku podatkowego. W przypadku rozpoczęcia prowadzenia działalności w trakcie roku podatkowego, powinno się złożyć zawiadomienie w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zawiadomienie to dotyczy również następnych lat podatkowych, chyba że złożone zostanie zawiadomienie o rezygnacji z tej metody.

Obowiązek wpłacania zaliczki, przy opodatkowaniu według skali podatkowej, powstaje dopiero od miesiąca, w którym dochód z działalności, pomniejszony o przysługujące odliczenia (m.in. zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne), przekroczył kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku.

Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w terminie do 30 kwietnia roku następnego (PIT-36). W zeznaniu tym powinno się wykazać i zsumować wszystkie osiągnięte dochody, które są opodatkowane według skali podatkowej, np. ze stosunku pracy, z emerytury itp.

Przy tej formie opodatkowania PIT dochodu z działalności gospodarczej można rozliczyć się wspólnie z małżonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób samotnie  wychowujących dzieci. Można też skorzystać z ulg podatkowych, np. ulgi na dzieci, ulgi na Internet, ulgi rehabilitacyjnej, ulgi dla osób osiągających dochody za granicą.

Procedura zawieszenia działalności gospodarczej

Ogólne zasady z zastosowaniem jednolitej 19% stawki podatku

PIT w tej formie płaci się również od faktycznie uzyskanego dochodu. Aby ustalić dochód, należy od przychodu z działalności gospodarczej odjąć koszty jego uzyskania. Przychody i koszty wykazuje się w też w odpowiedniej księgowości.

Należny podatek, według 19% stawki, oblicza się jednak niezależnie od wielkości osiągniętego dochodu, co oznacza, że zaliczkę płaci się już za pierwszy miesiąc, w którym osiągnięto dochód.

Podobnie jak w przypadku pierwszej formy, zaliczki płaci się miesięcznie lub kwartalnie, bez obowiązku składania deklaracji.

Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w terminie do 30 kwietnia roku następnego (PIT-36L). W zeznaniu tym powinno się wykazać i opodatkować jedynie dochód z działalności gospodarczej. Podatnicy, którzy osiągnęli też inne dochody, np. ze stosunku pracy, muszą złożyć odrębne zeznanie - w tym przypadku PIT-37.

Przy wyborze opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej według jednolitej 19% stawki podatku nie można rozliczać się wspólnie z małżonkiem ani na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Przy takim opodatkowaniu dochodu z działalności gospodarczej nie można korzystać z ulg podatkowych (np. tzw. ulgi na dzieci, ulgi na Internet), z wyjątkiem ulgi dla osób osiągających dochody za granicą. Od dochodu można odliczyć tylko zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne oraz wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, a od podatku zapłacone składki zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki oraz wspomnianą wyżej ulgę dla osób osiągających dochody za granicą.

Ulgi dla firm w strefach ekonomicznych

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt jest uproszczoną (zryczałtowaną) formą rozliczenia podatku dochodowego[5].

Nie każdy ma prawo do ryczałtu. Ryczałtu nie można wybrać, jeśli np. prowadzi się aptekę, lombard czy kantor. Kontynuując działalność można w kolejnym roku wybrać ryczałt lub pozostać na ryczałcie, o ile w bieżącym roku przychody nie przekroczyły równowartości 150.000 euro. Nie traci się jednak prawa do ryczałtu, jeżeli w trakcie roku podatkowego przychody przekroczyły równowartość 150.000 euro. Zachowuje sie prawo do opodatkowania przychodów w tej formie za cały rok podatkowy.

Podatek oblicza się od przychodu, którego nie można pomniejszyć o żadne koszty jego uzyskania. Koszty uzyskania przychodu nie mają zatem wpływu na wysokość podatku.

Wysokość stawek ryczałtu uzależniona jest od rodzaju działalności - wynosi np.:

20% - od przychodów osiąganych z działalności w zakresie określonych wolnych zawodów,

17% - od przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych, m.in. wynajmu samochodów osobowych, hoteli, pośrednictwa w handlu hurtowym,

8,5% - od przychodów m.in. z działalności usługowej, w tym od przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

5,5% - od przychodów m.in. z działalności wytwórczej i budowlanej,

3% - od przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu.

Przy tej formie opodatkowania trzeba prowadzić ewidencję przychodów z prowadzonej działalności.

[5] Zob. ustawę z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

Ryczałt za każdy miesiąc oblicza się samodzielnie i wpłaca co miesiąc (a w określonych warunkach co kwartał) do urzędu skarbowego. W trakcie roku nie wypełnia się żadnych deklaracji. Ryczałt za każdy miesiąc oblicza się i wpłaca w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za grudzień - w terminie złożenia zeznania; odpowiednio ryczałt za kwartał - w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania.

Wpłacać ryczałt co kwartał mogą wyłącznie podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki - w roku poprzedzającym rok podatkowy - nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 25.000 euro. Podatnicy, którzy wybiorą kwartalne wpłaty ryczałtu, są obowiązani do dnia 20 stycznia roku podatkowego zawiadomić o tym naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Zawiadomienie to dotyczy też następnych lat podatkowych, chyba że podatnik złoży zawiadomienie o rezygnacji z tej metody, zgłosi likwidację działalności bądź wybierze inną formę opodatkowania.

Natomiast po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu i należnego ryczałtu w terminie do końca stycznia roku następnego (PIT-28).

Osiągając też inne dochody, np. ze stosunku pracy, należy złożyć odrębne zeznanie - w tym przypadku PIT-37.

Przy wyborze opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej w formie ryczałtu nie można rozliczać się wspólnie z małżonkiem ani na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Od przychodu można odliczyć zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, wydatki na cele rehabilitacyjne (tzw. ulga rehabilitacyjna), wydatki na Internet, darowizny na określone cele, a od podatku zapłacone składki zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Można też skorzystać z ulgi dla osób osiągających dochody za granicą. Nie można zaś skorzystać z tzw. ulgi na dzieci.

Karta podatkowa

Karta podatkowa przeznaczona jest wyłącznie dla podatników prowadzących ściśle określone rodzaje działalności gospodarczej, usługowej, wytwórczo-usługowej i handlowej wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Można nią opodatkować m.in. usługi zegarmistrzowskie, usługi tapicerskie czy usługi krawieckie, handel detaliczny, działalność gastronomiczną (bez możliwości sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%), rozrywkową, usługi transportowe (prowadzenie taksówki), wolny zawód. Minister Finansów rozporządzeniem z dnia 27 listopada 2013 r.[6] określił nowy wzór wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej - PIT-16.

Przepisy dotyczące karty podatkowej[7] szczegółowo określają też zakres i rozmiary poszczególnych rodzajów działalności oraz warunki, w jakich dana działalność powinna być prowadzona, aby możliwe było opodatkowanie w tej formie.

Żeby rozliczać się w formie karty podatkowej, należy spełnić przede wszystkim następujące warunki:

- prowadząc działalność nie można korzystać z usług innych firm (z wyjątkiem usług specjalistycznych), a także zatrudniać osób na umowę zlecenia i umowę o dzieło do wykonywania prac związanych z twoją działalnością.; można  zatrudniać osoby na umowę o pracę, pamiętając jednak o limitach zatrudnienia przy poszczególnych rodzajach działalności,

- współmałżonek nie może prowadzić działalności gospodarczej w tym samym zakresie, ale może pracować razem z podatnikiem.

Wysokość podatku zależy od:

- rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,

- liczby zatrudnionych pracowników,

- liczby mieszkańców miejscowości, na terenie której prowadzi się działalność.

Wysokość podatku nie zależy zatem od wysokości uzyskanego przychodu (dochodu) z działalności ani od kosztów jego uzyskania.

Ustaloną przez organ podatkowy kwotę podatku, pomniejszoną o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki, wpłaca się na rachunek lub w kasie urzędu do dnia 7 każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień - w terminie do 28 grudnia roku podatkowego.

Przy wyborze karty podatkowej nie ma się prawa do żadnych ulg i odliczeń, z wyjątkiem odliczenia od podatku zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Opłacając podatek dochodowy w formie karty podatkowej, nie trzeba składać zeznania podatkowego.

Zapłaconą i odliczoną kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne wykazuje się w rocznej deklaracji (PIT-16A). Deklarację tę należy złożyć w urzędzie skarbowym do 31 stycznia roku następnego.

Osiągając inne dochody, poza działalnością gospodarczą, np. ze stosunku pracy, trzeba złożyć zeznanie właściwe dla rozliczenia tych dochodów - w tym przypadku PIT-37.

Jak uniknąć kary za niedopełnienie obowiązków podatkowych

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

A.J.

Zespół Doradców Podatkowych Jacek Czernecki Spółka z o. o.
ul. Zagrody 20a, 30-318 Kraków
tel.: 12 260 98 10, e-mail: doradcy@doradcy.pl, www.doradcy.pl
Usługi księgowe i doradztwo podatkowe,
pomoc prawno-podatkowa oraz reprezentacja
Klienta przed aparatem skarbowym.