Tematy - Zatory płatnicze

Ze zjawiskiem nieterminowych płatności zmaga się także Unia Europejska. Jedną z najnowszych propozycji Komisji Europejskiej w tym zakresie jest ograniczenie dopuszczalnych terminów płatności do 30 dni i obligatoryjne kary za opóźnienia. Dyrektywa o takich założeniach ma przede wszystkim chronić małe firmy przed niekorzystnymi działania ze strony dużych podmiotów. Zmiany polskiej ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom transakcjach płatniczych, które weszły w życie w 2023 roku miały również poprawić skuteczność zwalczania zatorów płatniczych. Po tych zmianch widać postęp w zakresie wielkości i liczby kar nałożonych przez UOKiK. Ale nie spełniły oczekiwań zmiany w zakresie korzystania z cesji wierzytelności.

Zatory płatnicze to istotny problem polskiej gospodarki. Duże przedsiębiorstwa często przetrzymują pieniądze należne małym firmom. To zagraża ich płynności, a nawet istnieniu. UOKiK w 2023 roku wobec 34 firm wydał decyzje w sprawie zatorów płatniczych. Nie wszystkie zakończyły się karami, ale najwyższa wyniosła 7,5 mln zł. Firm z siedmiocyfrowymi kwotami kar było 8. Łączna suma to ponad 24 mln zł. Kara UOKiK to nie wszystko, co grozi opóźniającym płatności. Straty wizerunkowe mogą być równie dotkliwe. Firma znana z zaległości w regulowaniu faktur nie jest kontrahentem pierwszego wyboru dla małych podwykonawców. Ustawa o karaniu za zatory obowiązuje od grudnia 2022 roku. Zaostrzenie przepisów zapowiada Komisja Europejska, być może z zakazem terminów dłuższych niż 30 dni.

29 września 2022 r. Sejm znowelizował ustawę o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tzw. ustawę o przeciwdziałaniu zatorom płatniczym). Przepisy mają uprościć obowiązki sprawozdawcze firm dotyczące regulowania płatności na rzecz kontrahentów i usprawnić postępowania przed UOKiK w sprawach o opóźnione płatności. Sprawozdania o stosowanych w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych będą musiały być przekazywane ministrowi właściwemu do spraw gospodarki drogą elektroniczną w terminie do 30 kwietnia następnego roku (aktualnie sprawozdania trzeba składać do 31 stycznia).

Jak wynika z danych zebranych przez Intrum, korona-kryzys odcisnął piętno na polskich biznesach. Aż 54 proc. pytanych przedsiębiorców przyznaje się, że ich firmy są dziś w gorszej sytuacji niż przed wybuchem pandemii. Przedsiębiorstwa ledwo wyszły „na prostą” z covidowej zapaści, a na horyzoncie pojawiło się nowe zagrożenie – galopująca inflacja. 60 proc. respondentów Intrum stwierdza, że ich firmy nie posiadają odpowiednich kompetencji, aby skutecznie zarządzać negatywnym wpływem inflacji na prowadzoną działalność.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii, po analizie dwuletniego okresu funkcjonowania ustawy antyzatorowej i w odpowiedzi na głosy przedsiębiorców, przygotowało projekt nowelizacji tej ustawy. Proponowane zmiany mają lepiej chronić firmy sektora MŚP przed opóźnieniami płatniczymi, często ze strony podmiotów silniejszych finansowo. Większa elastyczność w stosowaniu sankcji pozwoli Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na skuteczne karanie firm, które faktycznie winne są zatorom płatniczym, powodując zaburzenia płynności finansowej u kontrahentów. Dzisiaj projekt nowelizacji trafia do uzgodnień i konsultacji.

W okresie pandemii ubyło przedsiębiorców, którzy zmagają się z problemem zatorów płatniczych - wynika z badania przeprowadzonego dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor. Udział firm, które nie mogą ściągnąć należności od kontrahentów spadł w II kwartale do 35 proc. z ok. 50 proc. w zeszłym roku.

Z dniem 1 lipca 2020 r. wejdzie w życie ustawa wprowadzająca szereg zmian porządkujących w kilku ustawach podatkowych. Pakiet obejmuje m.in. dostosowanie przepisów o podatku dochodowym do PKWiU, modyfikację zasad dotyczących białej listy podatników VAT, zmiany w uldze IP BOX, modyfikację przepisów normujących indywidualne rachunki podatkowe. Nowela wprowadza również nową szczególną klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania.

Od początku 2020 roku obowiązują nowe regulacje w zakresie zatorów płatniczych. Wprowadzają one istotne zmiany, których celem jest przede wszystkim przeciwdziałanie opóźnieniom w płaceniu kontrahentom oraz nadmierne wykorzystywanie kredytów kupieckich.

Problematyka dotycząca przysługujących wierzycielowi uprawnień i obowiązków dłużnika w związku z nieterminowym regulowaniem zobowiązań została unormowana w polskim porządku prawnym w ustawie z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (dalej jako „ustawa o terminach zapłaty”). Przedmiotowa ustawa nie tylko zastąpiła ustawę z 2003 r. o tożsamym tytule, ale miała także na celu wdrożenie do krajowego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. W 2019 r. ustawodawca dokonał w tej materii znaczących zmian, które weszły w życie z początkiem 2020 roku.

Ministerstwo Finansów opracowało nowe wzory deklaracji w podatku dochodowym od osób prawnych, tj. wzory zeznań CIT-8 i CIT-8AB, wzory informacji CIT/WZ, CIT/WZG, CIT-8/O, CIT/BR, CIT/8S, CIT/8SP, CIT/PGK i CIT/WW. Nowe formularze zaczną obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r. i będą miały zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2020 r.

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje nowa ustawa z 19 lipca 2019 roku w sprawie zmiany niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. poz. 1649). Wprowadzone w niej przepisy zmieniły kilka obowiązujących aktów prawnych, w tym między innymi kodeks postępowania cywilnego, ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czy ustawę o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje ustawa ograniczająca zatory płatnicze. Jej celem jest wzmocnienie pozycji najmniejszych firm wobec dużych kontrahentów. Zdaniem ekspertów korzystny efekt ustawy może zostać zmniejszony przez gorszy stan gospodarki. Dynamika PKB już w 2019 r. znacznie spadła – poniżej 3% w IV kw. (z 4,8% w I kw.). W tym roku może być jeszcze gorzej. Na spadku PKB ucierpią najpierw małe firmy, które w coraz większym stopniu będą narażone na zerwanie kontraktów przez dużych partnerów i utratę płynności finansowej.

W związku ze zmianami legislacyjnymi, mającymi na celu ograniczenie zatorów płatniczych do ustaw o podatkach dochodowych wprowadzono możliwość korekty podstawy opodatkowania lub straty w stosunku do wierzytelności lub zobowiązań dotyczących świadczeń pieniężnych, powstałych w związku z transakcjami handlowymi, jeżeli z tytułu tych transakcji przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty ich uzyskania.

Od 1 stycznia 2020 r. przedsiębiorcy będą mogli pomniejszyć podstawę opodatkowania w podatkach dochodowych CIT i PIT (odpowiednio dodane art. 18f ustawy o CIT, art. 26i ustawy o PIT) o wartość zobowiązania do zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, które nie zostało uregulowane. Przy czym przedsiębiorca tego zwiększenia może dokonać w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.

Zatory płatnicze

Zatory płatnicze 2024. Czy będzie maksymalnie 30 dni na płatność? Tego chce Komisja Europejska. Polska ustawa antyzatorowa tylko częściowo skuteczna

Zatory płatnicze. UOKiK wymierza duże kary za przetrzymane płatności

Ustawa o przeciwdziałaniu zatorom płatniczym - zmiany 2022

60 proc. firm nie wie, jak radzić sobie z negatywnymi skutkami inflacji

Zatory płatnicze, przeterminowane należności - nowelizacja ustawy antyzatorowej

Mniejsze zatory płatnicze w II kwartale 2020 r.

Pakiet zmian porządkujących PIT, CIT, VAT od 1 lipca 2020 r.

Ograniczenie zatorów płatniczych w firmach

Nowe przepisy ograniczające zatory płatnicze od 2020 roku

Nowe wzory deklaracji CIT od 1 kwietnia 2020 r.

Zwalczanie zatorów płatniczych - nowe przepisy od 2020 roku

Czy ustawa antyzatorowa pomoże finansom małych firm?

Korekta podstawy opodatkowania w przypadku zatorów płatniczych

Ustawa anty-zatorowa a zmiany w PIT i CIT od 1 stycznia 2020 r. Zyska fiskus czy przedsiębiorca?