REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Klauzula obejścia prawa podatkowego - nowelizacja ordynacji podatkowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Deloitte
Audyt, konsulting, zarządzanie ryzykiem, doradztwo finansowe, podatkowe i prawne
Klauzula obejścia prawa podatkowego - nowelizacja ordynacji podatkowej
Klauzula obejścia prawa podatkowego - nowelizacja ordynacji podatkowej

REKLAMA

REKLAMA

Przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt nowelizacji ordynacji podatkowej zakłada wprowadzenie klauzuli obejścia prawa podatkowego. Zdaniem ekspertów firmy doradczej Deloitte projektowane regulacje w tym zakresie stwarzają organom podatkowym zbyt duże pole do swobodnej interpretacji. Polski system podatkowy stanie się mniej stabilny i przewidywalny, co może negatywnie wpłynąć na konkurencyjność naszej gospodarki.

Projekt nowelizacji ordynacji podatkowej ma niebawem trafić pod obrady Rady Ministrów. Według założeń ustawa ma zostać zmieniona do końca 2015 roku ale wejście w życie przepisów regulujących funkcjonowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania ma nastąpić 1 stycznia 2016 r.

REKLAMA

REKLAMA

„Biorąc pod uwagę wagę zmian, które będą konsekwencją nowelizacji, czasu na dokładne przygotowanie nowych przepisów zostało niewiele. Tymczasem naszym zdaniem projekt ten w wielu miejscach wymaga istotnych zmian i doprecyzowania” – mówi Maciej Guzek, Starszy Menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte.

Projekt Ministerstwa Finansów zakłada, że za unikanie opodatkowania będzie można uznać działanie zamierzone, wykorzystujące sztuczną konstrukcję prawną (tzn. nadmiernie zawiłą i pozbawioną treści ekonomicznej), którego głównym celem jest uzyskanie (nieprzewidzianej w przepisach prawa) „znacznej” korzyści podatkowej, która poprzez swój rozmiar „w istotnej mierze” poprawia sytuację finansową podatnika.

Jeżeli organ podatkowy wykaże, że podatnik unikał opodatkowania, oraz że w danej sytuacji istnieje i jest możliwa do zastosowania inna konstrukcja prawna (bardziej odpowiednia zdaniem organu), to organ może wówczas nałożyć na podatnika nowe, wyższe zobowiązanie podatkowe.

Co to oznacza w praktyce?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Klauzula może znaleźć zastosowanie np. do twórców, którzy dotychczas część swojego wynagrodzenia otrzymują z tytułu przeniesienia praw autorskich, dzięki czemu płacony przez nich podatek jest niższy. Po wejściu w życie klauzuli organ podatkowy może uznać, że była to zbyt skomplikowana konstrukcja prawna i powinna być zawarta standardowa umowa o pracę. W takim przypadku po stronie twórcy powstanie zaległość podatkowa, a po stronie jego pracodawcy odpowiedzialność za nieprawidłowe naliczenie składek. Innym przykładem są przedsiębiorcy, których dotyczy konwersja wierzytelności na udziały.

Eksperci Deloitte przywołują także przykład firmy Optimus, któremu pod koniec lat 90. fiskus, przy jednej z transakcji zarzucił obejście prawa i wyłudzenie VAT. Po kilkuletniej batalii sądowej spółka wygrała sprawę. Gdyby jednak już wtedy istniała w polskim prawie klauzula obejścia prawa podatkowego, Optimus prawdopodobnie przegrałby ten spór.

„Powstaje pytanie czy klauzula nie będzie stosowana zbyt restrykcyjnie. Już dziś organy podatkowe mają tendencję do stosowania prawa na niekorzyść podatnika. Najlepiej świadczy o tym fakt, że tylko w samym 2013 roku fiskus przegrał blisko 45 proc. spraw przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi, dotyczących podatku dochodowego i prawie 59 proc. spraw w przypadku interpretacji podatkowych wydawanych przez ministra finansów (źródło: Wojewódzkie Sądy Administracyjne - sprawozdanie statystyczne z ruchu  i sposobu załatwienia spraw; www.nsa.gov.pl/index.php/pol/NSA/Statystyki-WSA) – wyjaśnia Mariusz Stefaniak, Starszy Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte.

Eksperci podkreślają także, że istnieje duże ryzyko zakwestionowania nowych przepisów ordynacji podatkowej przez Trybunał Konstytucyjny, jako niezgodnych z Ustawą Zasadniczą. Polska Konstytucja mówi wyraźnie, że „nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy”, a nie zależy od decyzji organu.

Dodatkowo orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego zwraca uwagę na to, aby interpretowanie pojęć nie leżało w gestii organów stosujących te przepisy, ponieważ w konsekwencji może to prowadzić do niedozwolonego prawotwórstwa ze strony tych organów.

„Tymczasem zaproponowany przez resort finansów projekt zawiera liczne pojęcia niedoprecyzowane, których interpretacja i uszczegółowienie będzie leżało po stronie organów podatkowych. Ponadto zbyt dużo znalazło się tam elementów stwarzających możliwość oceny, jakie działanie jest racjonalne i jaką konstrukcję prawną można uznać za typową. W takiej sytuacji trudno przewidzieć decyzję organu. Dlatego w fazie przygotowywania projektu wprowadzenia klauzuli do polskiego systemu prawnego niezbędna jest dogłębna analiza i szereg konsultacji” – tłumaczy Maciej Guzek.

Korekta faktur - Raport INFOR - PDF

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

W uzasadnieniu do projektu nowelizacji napisano, że podobne konstrukcje prawne istnieją w innych krajach, m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii, USA, Australii czy Kanadzie. Są jednak kraje takie jak Indie, które nie chcąc stracić dużego zainteresowania inwestorów zagranicznych, przesunęły o kilka lat wprowadzenie takiej klauzuli do swojego systemu prawnego. Zdaniem Deloitte pojawienie się klauzuli w polskich przepisach może zniechęcić potencjalnych inwestorów branżowych i strategicznych czy też fundusze inwestycyjne. Unia Europejska zaleca swoim członkom wprowadzenie takiej konstrukcji prawnej, ale to zalecenie nie jest w żadnym stopniu dla Polski wiążące.

Zdaniem ekspertów Deloitte przed wprowadzeniem klauzuli należałoby przeanalizować kilka zjawisk, które uzasadniałyby jej implementację do polskiego systemu prawnego. „Jednym z nich są stosowane przez przedsiębiorców optymalizacje podatkowe. Nie ma żadnych wiarygodnych badań, które pokazywałyby ile faktyczne Skarb Państwa traci z tytułu ich stosowania. Szczególnie dotyczy to CIT, bo to w przypadku tego podatku najczęściej sięga się po to rozwiązanie” – tłumaczy Mariusz Stefaniak.

Zapraszamy do rejestracji na webcast : Jakie nowe regulacje i zmiany niesie za sobą nowelizacja ordynacji podatkowej?


W proponowanej nowelizacji brak jest także jasnych kryteriów stosowania klauzuli, a także przepisu, który mówiłby, że w razie wątpliwości, powinny być one rozstrzygnięte na korzyść podatnika. Zabrakło również reguły, podobnej do tej, która obowiązuje w systemach anglosaskich. Chodzi o odpowiednik tzw. „Westminster principle” - zasady, która mówi, że każdy jest uprawniony do prowadzenia swoich interesów w taki sposób, aby zapłacić jak najniższy podatek (zgodnie z literą prawa).

„Polski system podatkowy już teraz jest skomplikowany i nieprzyjazny podatnikowi. Proponowane rozwiązania mogą doprowadzić do sytuacji, w której potencjalny inwestor, podejmując jakiekolwiek działania, będzie się obawiał, czy na pewno nie ma innej konstrukcji prawnej, która przyniesie taki sam skutek, ale będzie mniej korzystna podatkowo dla niego, i z której ostatecznie organ wyciągnie konsekwencje podatkowe. Proponowane przepisy są zbyt nieprecyzyjne i oddają organom podatkowym za duże pole do subiektywnej oceny” – podsumowuje Maciej Guzek.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Deloitte

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów: te daniny muszą wzrosnąć aby Polacy byli zdrowsi. Podwyżka akcyzy na alkohol i opłaty cukrowej od 2026 roku

Ministerstwo Finansów informuje, że przedstawiło dwa projekty ustaw dotyczących zdrowia publicznego. Jako pierwsze proponuje aktualizację (czytaj: podniesienie) stawek akcyzy na wszystkie napoje alkoholowe, co ma na celu ograniczenie spożycia napojów alkoholowych, a w konsekwencji redukcję negatywnych skutków jego nadużycia. Ministerstwo Finansów przygotowuje również aktualizację ustawy o zdrowiu publicznym, której celem jest ograniczenie ekonomicznej dostępności napojów słodzonych.

BCC o zmianach w Ordynacji podatkowej: przedawnienie zobowiązań, hipoteka i nowe przepisy karne

Business Centre Club (BCC) przedstawiło uwagi do propozycji nowelizacji ordynacji podatkowej z postulatami w zakresie dalszych zmian w tym obszarze. Eksperci BCC (Daniel Panek i Wojciech Pławiak) odnieśli się do modyfikacji wprowadzonych do treści projektu w porównaniu z wersją z 26 marca 2025 r.

Zwrot akcyzy za paliwo rolnicze 2025: tylko do 1 września! Sprawdź, ile możesz odzyskać! Trzeba pamiętać o dokumentach

Rolnicy mają kolejną szansę na odzyskanie części kosztów związanych z zakupem paliwa. Od 1 sierpnia do 1 września 2025 roku można składać wnioski o zwrot podatku akcyzowego, który obejmuje olej napędowy wykorzystywany w produkcji rolnej.

Szokujące dane KRUS: Rolnicy pracują ponad 29 lat, zanim dostaną emeryturę. Świadczenia wciąż daleko od ZUS

Rolnicy w Polsce pracują średnio ponad 29 lat, zanim otrzymają emeryturę z KRUS. Mimo długiego stażu ich świadczenia wynoszą przeciętnie nieco ponad 2 tysiące złotych, co znacząco odbiega od emerytur wypłacanych w ZUS.

REKLAMA

Rewolucja w podatkach: Kasowy PIT obejmie tysiące nowych firm! Sprawdź, czy skorzystasz

Od 1 stycznia 2026 roku wejdą w życie przepisy, które podniosą limit przychodów uprawniających do stosowania kasowego PIT z 1 mln zł do 2 mln zł. Zmiana wynika z projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na postulaty przedsiębiorców.

Kasowy PIT - zmiany od 2026 r. Limit przychodów wzrośnie do 2 mln zł

Ministerstwo Finansów chce, by dotychczasowy limit przychodów pozwalający na skorzystanie z kasowego PIT został podniesiony z 1 mln zł do 2 mln zł. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o PIT opublikowanego 19 sierpnia 2025 r. Zmiana ta ma pozwolić większej grupie przedsiębiorców wybranie tej formy rozliczeń podatku dochodowego.

Faktura elektroniczna w rozumieniu art. 106nda ustawy o VAT nie jest fakturą ustrukturyzowaną. Prof. W. Modzelewski: wewnętrznie sprzeczne nowe przepisy ustawy o VAT trzeba zmienić

Profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych zwraca uwagę na wewnętrzną sprzeczność niedawno uchwalonych nowych przepisów ustawy o VAT dot. nowego rodzaju faktury elektronicznej, która będzie mogła skutecznie zastąpić obowiązkowo wystawianą fakturę ustrukturyzowaną.

Czy pożyczka dla podmiotu powiązanego to ukryty zysk? Spór o interpretację przepisów estońskiego CIT

Kwestia opodatkowania pożyczek udzielanych przez spółki rozliczające się estońskim CIT na rzecz podmiotów powiązanych budzi wątpliwości interpretacyjne. Ostateczne stanowisko w tej sprawie może przesądzić o kształcie stosowania estońskiego CIT w praktyce.

REKLAMA

Podatek od smartfonów i komputerów? FWG ostrzega przed nową opłatą

Resort kultury planuje opłatę reprograficzną na telefony, komputery i telewizory. Fundacja Wolności Gospodarczej ostrzega, że podwyżki cen uderzą w konsumentów i polskie firmy, a regulacja jest nieadekwatna w erze streamingu i nowoczesnej cyfryzacji.

Rewolucja w dopłatach dla rolników: Rząd szykuje ustawę o aktywnym rolniku – koniec wsparcia dla fikcyjnych gospodarstw

Rząd przygotowuje rewolucyjne zmiany w dopłatach unijnych. Nowy projekt ustawy o rolnikach aktywnych zawodowo ma wyeliminować fikcyjne gospodarstwa i sprawić, że pieniądze z Wspólnej Polityki Rolnej trafią wyłącznie do osób faktycznie prowadzących działalność rolniczą.

REKLAMA