REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Private enforcement - odszkodowania za naruszenie prawa konkurencji

Subskrybuj nas na Youtube
Private enforcement - odszkodowania za naruszenie prawa konkurencji
Private enforcement - odszkodowania za naruszenie prawa konkurencji

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 27 czerwca 2017 r. weszła w życie ustawa z 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (Ustawa). Ustawa ta wprowadziła do polskiego systemu prawnego nową instytucję „private enforcement”, czyli indywidualne uprawnienie odszkodowawcze przysługujące podmiotowi poszkodowanemu naruszaniem przez inny podmiot reguł konkurencji obowiązujących na rynku wspólnotowym. Uprawnienie to przysługuje każdemu poszkodowanemu przez podmioty stosujące praktyki ograniczające konkurencję rynkową – tj. zarówno przedsiębiorcom jak i konsumentom. Na mocy nowych przepisów można dochodzić przed sądami cywilnymi roszczeń odszkodowawczych, obejmujących zarówno szkodę rzeczywistą, jak i utracone korzyści.

Implementacja dyrektywy

Wprowadzenie rozwiązań ułatwiających dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji wynikało z konieczności implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/10/UE z dnia 26 listopada 2014 r. (Dyrektywa).

REKLAMA

Autopromocja

Zgodnie z Dyrektywą nowowprowadzone przepisy powinny przewidywać m.in.:

  • powszechność uzyskania pełnego odszkodowania,
  • instytucję ujawniania istotnych dowodów znajdujących się w posiadaniu podmiotu naruszającego, jak również osób trzecich,
  • wiążący skutek rozstrzygnięć organów ochrony konkurencji dla sądu orzekającego,
  • termin przedawnienia roszczeń wynoszący co najmniej 5 lat,
  • solidarną odpowiedzialność przedsiębiorców naruszających prawo konkurencji w wyniku wspólnych działań.

Kto może wystąpić z roszczeniem?

Ustawa stanowi, że sprawca naruszenia obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej „komukolwiek”. Tym samym, podmiotami uprawnionymi do dochodzenia odszkodowania są zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci.

Uprawnienie do dochodzenia odszkodowania przyznano również podmiotom, które zostały dotknięte naruszeniem jedynie pośrednio. Ustawa wprowadza bowiem zasadę, zgodnie z którą, o ile naruszenie prawa konkurencji skutkowało nadmiernym obciążeniem dla nabywcy bezpośredniego (podmiotu nabywającego produkty lub usługi wprost od sprawcy naruszenia), domniemywa się, że nadmierne obciążenie zostało przerzucone na nabywcę pośredniego (kolejnego nabywcę).

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przeciwko komu przysługuje odszkodowanie?

Odpowiedzialność odszkodowawczą uregulowaną w Ustawie ponoszą uczestnicy rynku naruszający prawo konkurencji poprzez zawieranie porozumień, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji rynkowej, albo nadużywanie pozycji dominującej.

Przykłady naruszeń prawa konkurencji:

  • Porozumienie zakazane: uzgadnianie pomiędzy przedsiębiorcami cen towarów albo ograniczanie produkcji.
  • Nadużywanie pozycji dominującej: narzucanie nieuczciwych cen lub stosowanie niejednolitych lub uciążliwych warunków w podobnych umowach zawieranych z osobami trzecimi; stosowanie systemów rabatowych, w których rabaty przyznawane są nie wszystkim zainteresowanym przedsiębiorcom, a jedynie wybranej przez udzielającego części z nich.

REKLAMA

Co istotne, jeżeli stosowanie danej praktyki zostało stwierdzone prawomocną decyzją Prezesa UOKiK (względnie prawomocnym wyrokiem wydanym w wyniku wniesienia środka odwoławczego od takiej decyzji), sąd będzie związany tym stwierdzeniem. Związanie odnosi się do wszystkich uczestników rynku, a nie tylko tych, wobec których Prezes UOKiK prowadził postępowanie.

Ustawa przewiduje również solidarną odpowiedzialność wszystkich naruszających zasady konkurencji. Z tym, że odpowiedzialność małych i średnich przedsiębiorców podlega szczególnym regulacjom.

Odpowiedzialność odszkodowawcza naruszającego prawo konkurencji oparta jest na zasadzie winy. Zastosowanie znajdują zatem przepisy Kodeksu Cywilnego o czynach niedozwolonych.

Postępowanie dowodowe

Dochodzenie roszczeń odszkodowawczych zostało znacznie ułatwione w stosunku do zasad ogólnych. Przede wszystkim Ustawa wprowadza domniemanie, zgodnie z którym każde naruszenie prawa konkurencji wyrządza szkodę. To na pozwanym (podmiocie naruszającym) spoczywa ciężar wykazania, że powód nie poniósł szkody lub doznali jej np. inni uczestnicy w łańcuchu dostaw.

Ustawa przewiduje również szereg ułatwień dotyczących ustalenia wysokości szkody. Sąd rozpoznający sprawę może bowiem:

  • posiłkować się wytycznymi zawartymi w komunikacie Komisji Europejskiej 2013/C 167/07 oraz wytycznymi Komisji Europejskiej, o których mowa w art. 16 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/104/UE;
  • zwrócić się z wnioskiem do Prezesa UOKiK lub organu ochrony konkurencji innego państwa członkowskiego UE o pomoc przy ustaleniu wysokości szkody.

Dodatkowym ułatwieniem dla podmiotów poszkodowanych jest możliwość złożenia – po uprawdopodobnieniu roszczenia i zobowiązaniu się do wykorzystania dowodu jedynie na potrzeby toczącego się postępowania – wniosku o nakazanie pozwanemu wyjawienia środka dowodowego (np. umów, dokumentów księgowych, korespondencji) istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy. Wniosek taki może dotyczyć także wyjawienia środka dowodowego znajdującego się w aktach sprawy prowadzonej przez organ ochrony konkurencji. Zgodnie z zasadą „równowagi broni” z ww. wnioskiem wystąpić może również pozwany. Celem zapewnienia wykonalności postanowienia sądu nakazującego wyjawienie środka dowodowego Ustawa przyznaje takiemu prawomocnemu postanowieniu walor tytułu egzekucyjnego przeciwko obowiązanemu do wyjawienia.

Przed jakim sądem i w jakim terminie?

Sądami właściwymi do rozpoznania spraw o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji są sądy okręgowe.

Termin przedawnienia roszczeń powstałych w wyniku naruszenia prawa konkurencji zaczyna swój bieg dopiero z chwilą zaprzestania naruszenia i wynosi pięć lat. Ponadto, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia prawa konkurencji przez Prezesa UOKiK lub Komisję Europejską/organ ochrony konkurencji innego państwa członkowskiego UE.


Przedstawiciele branż szczególnie narażeni na kierowanie wobec nich roszczeń odszkodowawczych

Podmiotami najbardziej narażonymi na konieczność podejmowania obrony przed roszczeniami odszkodowawczymi są przedstawiciele rynku dostaw usług/produktów masowych (energetycznego, telekomunikacyjnego, wodociągowego, komunikacyjnego, czy produkcji i dostaw wyrobów budowlanych). Przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że podmioty te:

  • konkurują z niewielką liczbą innych uczestników,
  • najczęściej są adresatami decyzji o stosowaniu praktyk niedozwolonych (por. wskazane wyżej związanie sądu stwierdzeniem naruszenia prawa konkurencji),
  • świadczą usługi kierowane do najszerszego kręgu odbiorców.

Kontakt:

Wojciech Jaworski, Partner, Adwokat, praktyka Postępowań Sądowych i Arbitrażu, wojciech.jaworski@ssw.pl

Jakub Jędrzejewski, Counsel, Radca Prawny, praktyka Prawa Konkurencji, jakub.jedrzejewski@ssw.pl

Mariusz Nowakowski, Senior Associate, Adwokat, praktyka Postępowań Sądowych i Arbitrażu, mariusz.nowakowski@ssw.pl

Kancelaria Spaczyński, Szczepaniak i Wspólnicy sp.k.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Newseria.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

REKLAMA

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

REKLAMA

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

REKLAMA