Czy exit fee jest kosztem podatkowym?

Co to jest exit fee (exit charge)

Exit fee (stosuje się też określenie exit charge) są to opłaty (zapłata) za nabycie dochodowego potencjału ekonomicznego (np. rynku zbytu na danym terytorium, praw do sieci dystrybucyjnej, praw do umów z kontrahentami itp.) – innymi słowy wynagrodzenie dla zbywającego za „wyjście z biznesu”.

Wypłaty wynagrodzeń zwanych Exit Fee są nieodłącznym elementem występującym przy restrukturyzacjach działalności w ramach grup wielonarodowych. Celem takich płatności jest zasadniczo zrekompensowanie (lecz niekonieczne w znaczeniu „odszkodowawczym”) negatywnych skutków występujących w związku z przeniesieniem pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk, jak również zrekompensowanie skutków wynikających z wprowadzonych zmian, zerwania lub renegocjacji umów, których stroną jest podmiot powiązany. Opłata typu exit fee może mieć charakter jednorazowej zapłaty lub regularnych płatności, nie ma ona jednak charakteru odszkodowawczego, na co wskazuje uniezależnienie wysokości opłaty od poniesionej przez podmiot likwidujący część działalności szkody [Marcin Czerwiński, Glosa do wyroku NSA z 5 kwietnia 2016 r., II FSK 308/14, LEX/el. 2016].

Taką opłatę miała zapłacić pewna polska spółka za nabycie statusu wyłącznego dystrybutora armatury kuchennej i łazienkowej na terytorium Czech i Słowacji w ramach pewnej międzynarodowej grupy kapitałowej. Spółka ta miała osiągnąć ten status poprzez nabycie od spółki matki udziałów w spółkach córkach mających siedzibę w Czechach i Słowacji. Dotychczas ta polska spółka była dystrybutorem tych towarów jedynie na rynku polskim.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Polska spółka, przejmując rolę bezpośredniego dystrybutora na tych zagranicznych rynkach zobowiązana będzie do zapłaty opłaty będącej wynagrodzeniem dla ww. spółek za przekazanie tzw. „potencjału zysku” biznesu (tzw. exit fee). Zdaniem spółki exit fee będzie mieć charakter zarówno rekompensaty za ograniczenie aktywności spółek czeskiej i słowackiej na lokalnych rynkach jak również jest formą wynagrodzenia za transfer spodziewanych zysków, które mają być generowane przez spółkę po przeprowadzeniu procesu restrukturyzacji, w związku z przejęciem od spółek zależnych relacji z lokalnymi klientami.

Wysokość exit fee będzie kalkulowana w oparciu o kilkuletnie (3-5 lat) prognozy rentowności transferowanej części biznesu. Wysokość exit fee uzależniona będzie również od szeregu czynników takich jak ryzyka biznesowe (np. niepewność rynków) czy też przejecie nowych funkcji dotychczasowych dystrybutorów na lokalnych rynkach.

W związku z tymi planami spółka wystąpiła o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej zadając pytanie, czy będzie uprawniona do zaliczenia poniesionych wydatków z tytułu exit fee do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

Exit fee może być kosztem uzyskania przychodów

Zdaniem spółki nie ma przeszkód prawnych by wydatki poniesione z tytułu exit fee były uznane za koszt uzyskania przychodów, w rozumieniu przepisów ustawy o CIT. Wydatki te spełniają (wg spółki) wszystkie ustawowe przesłanki, konieczne do uznania ich za koszt podatkowy, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Wydatek ten niewątpliwie będzie poniesiony w celu zwiększenia przychodów. Przejęcie funkcji bezpośredniego dystrybutora oznacza bowiem, że to spółka będzie bezpośrednio generowała cały przychód ze sprzedaży wspomnianych towarów na ww. rynkach.

Zdanie spółki podzielił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej przez siebie interpretacji indywidualnej z 13 marca 2017 roku (2461-IBPB-1-3.4510.1108.2016.1.JKT).

Dyrektor KIS przypomniał, że na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT  dany wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodu, jeżeli ów wydatek:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie został wymieniony w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zdaniem organów podatkowych kosztami uzyskania przychodów (tzw. kosztami podatkowymi) są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Najważniejszym kryterium pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

To podatnik musi potrafić wykazać bezpośredni lub pośredni związek wydatku (kosztu) z osiągniętym przychodem, albo zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów.

W tym kontekście Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że wydatki z tytułu exit fee spełniają przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, a tym samym mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Jednocześnie Dyrektor KIS podkreślił, że interpretacja opiera się jedynie na opisie zdarzenia przyszłego, zatem faktyczna weryfikacja zasadności oraz wysokości opłaty exit fee jest możliwa dopiero w ramach ewentualnego postępowania podatkowego.