Abonament na usługi doradcze – czy jest kosztem uzyskania przychodów

Możliwość odliczania wydatków na abonament nie może być kwestionowana tylko dlatego, że – obok podstawowych świadczeń związanych z abonamentem – może on uprawniać przedsiębiorcę do ubocznych korzyści osobistych, jak np. darmowe ubezpieczenie na życie.

Autopromocja

Powyższe stwierdzenia to najważniejsze tezy wynikające z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 12 listopada 2012 r., wydanej z upoważnienia Ministra Finansów (nr ITPB1/415-890/12/IG).

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Interpretacja została wydana na podstawie przepisów ustawy o PIT. Niemniej jednak, z uwagi na podobieństwo odpowiednich przepisów ustaw o PIT i CIT, sformułowane powyżej tezy mogą być też odnoszone do spółek kapitałowych, rozliczających się na podstawie ustawy o CIT.

Udokumentowanie celowości wydatków na usługi doradcze

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Abonament na usługi doradcze

Interpretacja dotyczyła indywidualnego przedsiębiorcy, który rozlicza się z PIT na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, a jego podstawowa działalność obejmuje roboty budowlane.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednie i pośrednie

Przedsiębiorca zamierzał skorzystać z usług firmy doradczej, oferującej świadczenia abonamentowe zwane Pakietem Usług Assistance.

Wspomniane usługi polegają na zapewnieniu kontaktu z profesjonalnymi doradcami, którzy udzielają porad w następujących dziedzinach:

- ochrona ubezpieczeniowa,

- wizerunek firmy w Internecie i środkach masowego przekazu,

- szkolenia tematyczne oraz integracyjne,

- dochodzenie roszczeń o naprawienie szkody,

- organizacja podróży służbowych oraz wyjazdów (w tym: wyjazdów integracyjnych),

- obniżanie kosztów prowadzenia działalności,

- bezpieczeństwo i higiena pracy,

- ubezpieczenia zdrowotne,

- audyt działalności gospodarczej pod kątem możliwości zmiany jej profilu,

- pomoc w zdobyciu wiarygodności finansowej,

- wybór ofert leasingowych i innych środków pozyskiwania środków trwałych,

- usługi radców prawnych i adwokatów oraz

- usługi księgowe połączone z doradztwem podatkowym.

Klienci firmy doradczej mogą wykupić możliwość skorzystania z powyższych usług przez zakup abonamentu – rocznego lub miesięcznego. Pełny zakres usług przysługuje tylko tym klientom, którzy wykupili abonament uprawniający do Pakietu Maximum. Klient może też zdecydować, że wykupuje pakiet o węższym zakresie i wtedy cena abonamentu jest niższa.

Warto zauważyć, że zakup abonamentu daje prawo do skorzystania z usług, które są nim objęte, ale nie oznacza, że klient rzeczywiście z tych usług skorzysta. Niemniej jednak przedsiębiorca, o którym była mowa na wstępie, uznał że wykupienie abonamentu będzie korzystne.

Koncepcja alternatywna polegałaby na indywidualnym zatrudnianiu specjalistów z rozmaitych dziedzin na podstawie umów o pracę, bądź umów cywilnoprawnych.

Zdaniem przedsiębiorcy byłoby to dużo kosztowniejsze. Poza tym, zakupienie pakietu usług Assistance – nawet takiego, który obejmuje bardzo wąski zakres usług – wiąże się z dodatkową korzyścią w postaci możliwości otrzymania ubezpieczenia na życie w funduszu kapitałowym bez żadnych dodatkowych opłat. Możliwość tę zapewnia firma doradcza, oferująca usługi Assistance.

Usługa doradcza związana z dotacją na wytworzenie środka trwałego – czy jest kosztem podatkowym

Pytanie o potrącalność kosztów

W związku z zamiarem wykupienia abonamentu na usługi Assistance, o których była mowa powyżej, przedsiębiorca złożył wniosek o interpretację indywidualną do właściwego dyrektora izby skarbowej (Dyrektor IS w Bydgoszczy). Celem tego wniosku było wyjaśnienie, czy wydatki z tytułu abonamentu będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem wnioskodawcy potrącenie takich kosztów jest dopuszczalne. Fakt, że dotyczą one usług, z których przedsiębiorca może nie skorzystać, nie ma znaczenia podatkowego. Kluczowa jest bowiem korzyść polegająca na tym, że podatnik, jeśli tylko ma taką potrzebę, może się skontaktować ze specjalistą z wybranej dziedziny, a taka możliwość podnosi bezpieczeństwo prowadzenia działalności gospodarczej.

W związku z tym wydatek jest racjonalny i – w sposób pośredni – wiąże się z przychodami przedsiębiorstwa.

Ubezpieczenie jako dodatkowa korzyść

Wnioskodawca postawił też pytanie dotyczące możliwości darmowego ubezpieczenia na życie, które – jak już wspomnieliśmy – było dodatkiem do pakietu. Pytanie to sprowadzało się do kwestii, czy otrzymanie swoistego prezentu nie wpłynie negatywnie na możliwość potrącania kosztów z tytułu abonamentu. Skąd ta wątpliwość? Ano stąd, że ubezpieczenie na życie – zapewniane przez firmę doradczą – byłoby korzyścią o charakterze osobistym i nie służyłoby osiąganiu przychodów z działalności gospodarczej.

Co to jest przychód z działalności gospodarczej

Wobec tego przedsiębiorca obawiał się, że organy podatkowe mogłyby powiązać koszt z tytułu abonamentu ze wspomnianą korzyścią osobistą, a nie z działalnością gospodarczą. Tymczasem, jak ogólnie wiadomo, wydatki na cele osobiste nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Niezależnie od tego wnioskodawca przedstawił stanowisko, wedle którego dodatkowe ubezpieczenie na życie nie może być powodem podważania potrącalności kosztów z tytułu abonamentu, bowiem stanowiłoby korzyść o charakterze ubocznym. Gdyby przedsiębiorca zrezygnował z tego ubezpieczenia, koszty pakietu doradczego nie uległyby żadnej zmianie.

Pozytywna interpretacja

W odpowiedzi na wniosek dyrektor IS wydał interpretację, w której stwierdził, że stanowisko przedsiębiorcy było prawidłowe w obu poruszonych kwestiach. Uzasadniając interpretację, dyrektor uznał, że wydatki z tytułu opisanego powyżej abonamentu – co do zasady – spełniają warunki potrącalności wskazane w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.

Przepis ten jest odpowiednikiem art. 15 ust. 1 ustawy o PIT; stanowi on, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Organ zaznaczył też, że wydatki z tytułu abonamentu nie zostały wymienione w tzw. katalogu negatywnym, który został zdefiniowany w tym ostatnim przepisie. Oznacza to, że ich potrącalność powinna być analizowana wyłącznie pod kątem ogólnych kryteriów określonych w art. 22 ust. 1.

Zdaniem organu przyjąć można, że – w opisanym stanie faktycznym – wspomniane kryteria zostały spełnione. Jednocześnie dyrektor IS dodał małe zastrzeżenia nawiązujące do tego, że postępowanie interpretacyjne różni się od zwykłego postępowania podatkowego.

W postępowaniu interpretacyjnym organ podatkowy opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego, jaki znalazł się we wniosku podatnika. Inaczej jest w postępowaniu podatkowym, gdzie organ może dokonywać ustaleń własnych. Dlatego może się zdarzyć, że kwestia potrącalności wydatków z tytułu abonamentu będzie przedmiotem sporu.

Rzetelność zapisów w kpir a zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów

W takim sporze podatnik będzie musiał wykazać, że wydatki są powiązane z przychodami w sposób określony w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Niezależnie od tego, w opisie przedstawionym przez podatnika, dyrektor IS nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które stawiałyby potrącalność kosztów abonamentu pod znakiem zapytania.

W szczególności nie jest taką okolicznością fakt, że obok uprawnień do korzystania z pakietu usług podatnik osiąga korzyść osobistą w postaci dodatkowego, darmowego ubezpieczenia na życie.

Rozliczanie kosztów w czasie

Po tych ogólnych uwagach, dyrektor dodał krótki komentarz na temat rozliczania kosztów w czasie. Zwrócił uwagę, że koszty z tytułu abonamentu mają charakter tzw. kosztów pośrednich, a więc nie są związane z konkretnymi pozycjami przychodowymi. Trzeba też zauważyć, że wnioskodawca rozlicza się z PIT na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Kiedy księga przychodów i rozchodów jest nierzetelna

Biorąc pod uwagę te okoliczności, dyrektor IS stwierdził, że wydatki, o które pytał przedsiębiorca, powinny być zapisywane w księdze w dniu poniesienia (o ile nie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy). Dla podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów dniem poniesienia jest dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania kosztu. Wynika to z art. 22 ust. 6b ustawy o PIT.

Przedstawiona interpretacja jest oparta na prawidłowej wykładni przepisów ustawy o PIT. Jej treść powinna uspokoić każdego przedsiębiorcę, który zastanawia się nad podatkowymi skutkami wydatków na usługi nabywane w ramach abonamentu.

Piotr Kaim, doradca podatkowy