REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego - zawiadomienie pełnomocnika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Pięć lat biegnie dalej, jeśli fiskus pominął pełnomocnika /fot.Shutterstock
Pięć lat biegnie dalej, jeśli fiskus pominął pełnomocnika /fot.Shutterstock
fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli w postępowaniu kontrolnym został ustanowiony pełnomocnik, to naczelnik urzędu skarbowego nie może kierować do podatnika zawiadomienia o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia. Organy powinny ze sobą współdziałać i nie powinno dochodzić do sytuacji, że jeden nie wie, iż przed drugim podatnik działa za pośrednictwem pełnomocnika - uznał NSA w uchwale.

Wczorajsza (z 18 marca) uchwała (sygn. akt I FPS 3/18) dotyczyła zawieszenia biegu terminu przedawnienia ze względu na wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.

REKLAMA

Uzasadniając ją, sędzia Jan Rudowski wyjaśnił, że jeżeli naczelnik urzędu skarbowego doręczył zawiadomienie podatnikowi, to do zawieszenia biegu terminu przedawnienia nie doszło, bo pismo nie weszło do obrotu prawnego. I bez znaczenia jest to, że organ zawiadamiający może nie prowadzić jednocześnie postępowania kontrolnego - objaśnił sędzia.

Dodał, że w świetle obowiązujących obecnie przepisów bez znaczenia jest to, czy pełnomocnictwo ma charakter ogólny, czy szczególny. W obu przypadkach o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia należy zawiadamiać pełnomocnika.

Kiedy przerwanie…

Zasadniczo zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej)

Nie zawsze jednak tak jest. Ordynacja podatkowa daje bowiem fiskusowi możliwości przerywania i zawieszania biegu tego pięcioletniego terminu. Do przerwania dochodzi m.in. wskutek zastosowania każdego kolejnego środka egzekucyjnego. Potem pięcioletni termin zaczyna biec od nowa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

…kiedy zawieszenie

Zawieszenie ma słabszy skutek; powoduje, że termin nie biegnie przez pewien okres, a po ustaniu przyczyny zaczyna biec dalej.

Ordynacja podatkowa przewiduje aż sześć różnych przesłanek zawieszenia biegu terminu przedawnienia. Jedną z nich - najbardziej kontrowersyjną - jest wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe związane z niewykonaniem danego zobowiązania podatkowego (art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji).

Zawieszenie powoduje, że termin przedawnienia nie biegnie przez pewien okres, a po ustaniu przyczyny zaczyna biec dalej

W przepisach jest jednak pewien istotny warunek. Mianowicie bieg terminu przedawnienia zostaje - z uwagi na tę przesłankę - zawieszony, pod warunkiem że podatnik zostanie o tym zawiadomiony. Mówi o tym art. 70c ordynacji. Zgodnie z nim organ podatkowy zawiadamia podatnika o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu przedawnienia. Musi to nastąpić najpóźniej z upływem terminu przedawnienia.

Wymóg ten obowiązuje od 15 października 2013 r. To skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 17 lipca 2012 r. (sygn. akt P 30/11).

Jaka treść…

W ubiegłym roku NSA zajmował się już problemem zawiadomienia, ale w kontekście jego treści. W uchwale z 18 czerwca 2018 r. (sygn. akt I FPS 1/18) stwierdził, że może być ona ogólna. Słowem, wystarczające jest powołanie się przez fiskusa na właściwy przepis ordynacji podatkowej (art. 70 par. 6 pkt 1). Nie ma wymogu przytaczania brzmienia tego przepisu, jak i wskazywania, czy przyczyną zawieszenia jest wszczęcie postępowania o przestępstwo skarbowe czy o wykroczenie skarbowe, ani podawania podstawy prawnej z kodeksu karnego skarbowego - wynikało z uchwały.

…na czyje ręce

Krótko potem okazało się, że jest jeszcze jedna wątpliwość - do kogo powinno być kierowane zawiadomienie. Czy do podatnika, czy może do ustanowionego przez niego pełnomocnika?

Problem dotyczy zwłaszcza sytuacji, gdy postępowanie kontrolne z udziałem pełnomocnika jest prowadzone przez inny organ niż ten, który zawiadamia o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia. Robi to bowiem naczelnik urzędu skarbowego, a kontrolę może prowadzić inny organ (np. naczelnik urzędu celno-skarbowego) i podatnik ma ustanowionego pełnomocnika przed tym właśnie innym organem. Pytanie - czy naczelnik US może pominąć pełnomocnika ustanowionego w postępowaniu kontrolnym i wysłać pismo bezpośrednio do podatnika?

Wysłano do podatnika

REKLAMA

Tak właśnie było w sprawie, która legła u podstaw uchwały. Podatnik odliczył VAT wynikający z 18 otrzymanych faktur, które - zdaniem przeprowadzającego kontrolę dyrektora urzędu kontroli skarbowej - nie dokumentowały rzeczywistych transakcji. Podatek był należny za 2008 r. Dyrektor UKS wydał pierwszą decyzję w listopadzie 2013 r., a więc tuż przed przedawnieniem. Została ona jednak uchylona przez organ II instancji, którym był dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi.

Nową, drugą decyzję dyrektor UKS wydał w czerwcu 2015 r. Uważał, że mimo upływu czasu miał taką możliwość ze względu na wszczęcie postępowania przygotowawczego w sprawie karnoskarbowej (podanie nieprawdy w deklaracjach VAT-7 i narażenie budżetu na stratę na ponad 160 tys. zł).

Podatnik powołał się jednak wtedy na zarzut przedawnienia. Tłumaczył, że nie doszło do zawieszenia biegu terminu przedawnienia, bo zawiadomienie zostało skierowane bezpośrednio do niego, a nie do jego pełnomocnika. Podkreślał, że urząd skierował pismo na jego adres, ale on w ogóle go nie odebrał, w związku z czym przyjęto fikcję doręczenia.

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów

Rzeczywiście podatnik miał ustanowionego pełnomocnika, tyle że w postępowaniu prowadzonym przez dyrektora UKS. Natomiast zawiadomienie o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia sporządził i wysłał naczelnik Urzędu Skarbowego w Zgierzu, a więc organ, przed którym nie toczyło się postępowanie z udziałem tego pełnomocnika.

WSA w Łodzi orzekł, że naczelnik słusznie zawiadomił podatnika, bo pełnomocnik był ustanowiony w odrębnym postępowaniu.

Naczelny Sąd Administracyjny nabrał co do tego wątpliwości. Dlatego uznał, że konieczna będzie uchwała, która rozstrzygnie, kto w takiej sytuacji powinien być zawiadamiany i jaki jest skutek niewłaściwego zawiadomienia (słowem, czy bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony).


Trzy linie

Dotychczas w orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtowały się rozbieżne linie orzecznicze.

REKLAMA

Jedna mówi, że najważniejsze jest to, aby podatnik przed upływem przedawnienia wiedział, że zobowiązanie podatkowe nie wygaśnie tak szybko, jak mógłby się spodziewać, bo bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu. Zdaniem sądów cel ten jest osiągnięty zarówno wtedy, gdy zawiadomienie jest doręczone bezpośrednio podatnikowi, jak i wtedy, gdy w trakcie toczącego się postępowania zawiadomienie doręczono do rąk pełnomocnika. Tak np. orzekł NSA w wyroku z 14 października 2015 r. (sygn. akt I FSK 1052/14).

Zgodnie z drugą linią orzeczniczą, zawiadomienie musi być bezwzględnie doręczone podatnikowi. Naczelnik urzędu skarbowego może bowiem zwyczajnie nie wiedzieć, że podatnik ustanowił pełnomocnika w innym postępowaniu (kontrolnym). Tak np. orzekły NSA w wyroku z 19 stycznia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1017/15) i WSA w Poznaniu w wyroku z 1 marca 2018 r. (sygn. akt I SA/Po 1090/17).

Trzecia linia opowiada się za koniecznością doręczania pism pełnomocnikom. Sądy powołują się tu na art. 145 par. 2 ordynacji, który wyraźnie mówi, że jeżeli ustanowiono pełnomocnika, to pisma doręcza się właśnie jemu. Wskazują, że ordynacja nie przewiduje w tym zakresie żadnych wyjątków. Tak np. orzekł NSA w wyrokach z 27 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1806/15) i z 4 lipca 2017 r. (sygn. akt I FSK 2220/15). W konsekwencji doszedł do wniosku, że pominięcie pełnomocnika przy doręczeniu zawiadomienia wywołuje takie same konsekwencje jak pominięcie strony (podatnika). Słowem, daje podstawę do wznowienia postępowania zgodnie z art. 240 par. 1 pkt 4 ordynacji (patrz. wyrok z 23 kwietnia 2018 r., sygn. akt II FSK 955/16).

We wczorajszej uchwale NSA podzielił pogląd wyrażony w tym ostatnim wyroku. ©℗

orzecznictwo

Uchwała NSA z 18 marca 2019 r., sygn. akt I FPS 3/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia

Patrycja Dudek

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA