REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Raportowanie schematów podatkowych - podmioty zobowiązane i zakres raportowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Oksana Kijaszko, konsultant w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce, biuro w Krakowie
KPMG w Polsce świadczy usługi z zakresu audytu, doradztwa podatkowego, księgowego, rachunkowego oraz doradztwa gospodarczego
Raportowanie schematów podatkowych - podmioty zobowiązane i zakres raportowania /shutterstock.com
Raportowanie schematów podatkowych - podmioty zobowiązane i zakres raportowania /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Na początku tego roku do Ordynacji podatkowej zostały wprowadzone przepisy zakładające obowiązek raportowania schematów podatkowych. Które podmioty są zobowiązane do raportowania? Jakie schematy podatkowe należy zgłaszać? W jaki sposób i w jakich terminach przekazywać raporty?

1 stycznia 2019 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193), przewidujące obowiązek raportowania szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o schematach podatkowych (mechanizm MDR – ang. sh). Obowiązek ten został wprowadzony do Rozdziału 11a (art. 86a-86o) Ordynacji podatkowej i stanowi konsekwencję częściowej implementacji Dyrektywy Rady UE 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. W polskich przepisach rozszerzono obowiązek raportowania na schematy podatkowe inne niż transgraniczne w rozumieniu dyrektywy (m.in. na krajowe), jak również przyśpieszono wejście w życie przepisów o MDR (1 stycznia 2019 r., dyrektywa zaś mówi o 1 lipca 2020 r.).

REKLAMA

Autopromocja

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, celem wprowadzenia obowiązku raportowania jest m.in. zapewnienie organom administracji skarbowej szybkiego dostępu do informacji o potencjalnie agresywnym planowaniu podatkowym, zidentyfikowanie obszarów, gdzie mogą występować luki w systemie podatkowym, jak również uszczelnienie systemu podatkowego.

Zakres raportowania

REKLAMA

Obowiązkowi raportowania podlega schemat podatkowy, czyli uzgodnienie (tj. czynność lub zespół powiązanych ze sobą czynności, w tym czynność planowana lub zespół czynności planowanych, których co najmniej jedna strona jest podatnikiem lub które mają lub mogą mieć wpływ na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego), które:

- spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada co najmniej jedną ogólną cechę rozpoznawczą (11 cech wskazanych w ustawie, np. jeżeli zobowiązano się do zachowania w poufności wobec osób trzecich sposobu, w jaki uzgodnienie pozwala na uzyskanie korzyści podatkowej, jak również jeżeli podejmowane są celowe czynności dotyczące nabycia spółki przynoszącej straty), lub 

- posiada co najmniej jedną szczególną cechę rozpoznawczą (9 cech wskazanych w ustawie, np. jeżeli w odniesieniu do tego samego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej dokonywane są odpisy amortyzacyjne w więcej niż jednym państwie), lub

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- posiada inną szczególną cechę rozpoznawczą (4 cechy wskazane w ustawie).

Kryterium głównej korzyści uważa się za spełnione, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności oraz faktów należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej rozsądnie oczekiwanej lub wynikającej z wykonania uzgodnienia, a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia. Z powyższego wynika, iż dla spełnienia kryterium głównej korzyści nie jest konieczne spełnienie przesłanek zawartych w klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, takich jak sprzeczność korzyści z przedmiotem lub celem ustawy, oraz sztuczny sposób działania. W związku z tym, obowiązkowi raportowania podlegają także schematy podatkowe dokonywane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych.

Kategorie schematów

Obowiązek raportowania dotyczy zarówno schematów podatkowych standaryzowanych, jak i innych schematów podatkowych (tj. dostosowanych do indywidualnych potrzeb korzystającego). Schematem podatkowym standaryzowanym jest schemat podatkowy możliwy do wdrożenia lub udostępnienia u więcej niż jednego korzystającego bez konieczności zmiany jego istotnych założeń.

Do Ordynacji podatkowej wprowadzono obowiązek raportowania schematów podatkowych transgranicznych oraz innych schematów podatkowych (m.in. krajowych). Schematem podatkowym transgranicznym jest schemat podatkowy, który:

REKLAMA

- spełnia kryterium transgraniczne, (tj. dotyczy więcej niż jednego państwa UE lub państwa UE i państwa trzeciego, a także spełnia co najmniej jeden z warunków wymienionych w ustawie, np. jeżeli nie wszyscy uczestnicy uzgodnienia mają miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium tego samego państwa), oraz

- spełnia kryterium głównej korzyści i posiada ogólną cechę rozpoznawczą, albo posiada szczególną cechę rozpoznawczą (bez konieczności spełnienia kryterium głównej korzyści).

Należy zauważyć, iż schematu podatkowego transgranicznego nie stanowi uzgodnienie, które dotyczy wyłącznie podatku od wartości dodanej (VAT, akcyza) lub ceł.

Kolejnym rodzajem schematów są schematy krajowe, które podlegają raportowaniu jedynie w przypadku spełnienia kryterium kwalifikowanego korzystającego. Kryterium to uważa się za spełnione jeżeli: 

- przychody lub koszty albo aktywa korzystającego przekroczyły w roku poprzedzającym lub w bieżącym roku obrotowym równowartość 10 mln euro, lub 

- udostępniane lub wdrażane uzgodnienie dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej równowartość 2,5 mln euro, lub

- korzystający jest powiązany z takim podmiotem.

W związku z tym, że kryterium kwalifikowanego korzystającego zostało zdefiniowane za pomocą ww. progów de minimis (tj. odpowiednio 10 mln euro lub 2,5 mln euro), obowiązek raportowania schematów podatkowych innych niż transgraniczne nie dotyczy podmiotów o mniejszej skali działalności.

Podmioty zobowiązane do raportowania

Co do zasady obowiązek raportowania schematów podatkowych spoczywa na promotorze (podmiot, który opracowuje, oferuje, udostępnia lub wdraża uzgodnienie lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia, np. doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji finansowej doradzającej klientom). W przypadku zaś schematów podatkowych innych niż standaryzowane, jeżeli promotor nie został zwolniony przez korzystającego z tajemnicy zawodowej, obowiązek raportowania spoczywa na korzystającym (podatnik; podmiot, któremu udostępniane jest lub u którego wdrażane jest uzgodnienie, lub który jest przygotowany do wdrożenia uzgodnienia lub dokonał czynności służącej wdrożeniu takiego uzgodnienia). Korzystający jest zobowiązany do raportowania także wtedy, gdy samodzielnie opracował określone uzgodnienie, jak również w sytuacji, gdy promotor nie wykonał obowiązku raportowania w terminie. Z kolei wspomagający (podmiot, który podjął się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia, np. biegły rewident, notariusz, księgowy) raportuje w sytuacji, gdy nie został poinformowany przez promotora lub korzystającego o numerze schematu podatkowego (NSP), o ile dostrzegł lub powinien był dostrzec, że uzgodnienie stanowi schemat podatkowy. W praktyce na ocenę tego, czy wspomagający powinien był dostrzec, że uzgodnienie, w odniesieniu do którego jest wspomagającym, stanowi schemat podatkowy, wpływać może wiele czynników, np. dotychczasowe czynności wykonywane przez wspomagającego w stosunku do tych samych lub powiązanych podmiotów.

Przekazywane informacje

Przepisy wprowadzają szeroki zakres informacji o schemacie podatkowym, który obejmuje m.in. dane identyfikujące korzystającego, przesłanki skutkujące uznaniem danego uzgodnienia za schemat podatkowy, streszczenie opisu uzgodnienia stanowiącego schemat podatkowy, jak również wskazanie celów, których realizacji schemat podatkowy ma służyć. W przypadku schematu podatkowego standaryzowanego, jeżeli promotor lub wspomagający nie został zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, zakres przekazywanej informacji nie obejmuje, m.in. danych identyfikujących korzystającego.

Termin i sposób raportowania

Informacje o schemacie podatkowym należy przekazać Szefowi KAS drogą elektroniczną (z wykorzystaniem formatu XML, na odpowiednim formularzu) w terminie 30 dni od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego, od dnia następnego po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego, lub od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego - w zależności od tego, które z ww. zdarzeń nastąpi wcześniej. Ponadto korzystający, który w okresie rozliczeniowym dokonał czynności będących elementem schematu lub uzyskujący związaną z tym korzyść, zobowiązany jest do przekazania stosownej informacji Szefowi KAS w terminie złożenia deklaracji podatkowej (oświadczenie w tym zakresie powinni złożyć wszyscy członkowie zarządu podatnika).

Konsekwencje

Niedopełnienie obowiązku informacyjnego (lub opóźnienie w przekazaniu informacji) podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych (obecnie to ponad 20 mln PLN). Jednakże, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnych, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, w przypadku, gdy sprawca w terminie złożył informację o schemacie podatkowym, a uszczuplona należność publicznoprawna wynika bezpośrednio z zastosowania tego schematu podatkowego.

Z drugiej jednak strony należy zauważyć, iż nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa lub wykroczenia skarbowe wyłącznie w oparciu o informacje przekazywane na podstawie omawianej regulacji. Jak wskazano w projekcie objaśnień do przepisów, występowanie u danego podatnika schematu podatkowego nie powinno być postrzegane jako sytuacja niewłaściwa lub naganna. Przekazanie informacji o schemacie podatkowym nie powinno zatem automatycznie skutkować anulowaniem korzyści podatkowej, ale może zwiększyć ryzyko weryfikacji działań podatnika.

Procedura wewnętrzna

Przepisy wprowadzają obowiązek wdrożenia wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych. Dotyczy on promotorów, podmiotów zatrudniających promotorów lub faktycznie wypłacających im wynagrodzenie, których przychody lub koszty przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 8 mln zł. Za brak wdrożenia ww. procedury przewidziano sankcję finansową w wysokości do 2 mln zł, która w szczególnych przypadkach może wynieść aż 10 mln zł).

Przepisy przejściowe

Obowiązek raportowania schematów podatkowych wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. Jednakże zgodnie z przepisami przejściowymi, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (lub 9 miesięcy, jeżeli raportuje korzystający), raportowane powinny być:

- schematy podatkowe (inne niż transgraniczne), jeżeli pierwszej czynności związanej z ich wdrażaniem dokonano po dniu 1 listopada 2018 r., oraz

- schematy podatkowe transgraniczne, jeżeli pierwszej czynności związanej z ich wdrażaniem dokonano po dniu 25 czerwca 2018 r.

Wątpliwości praktyczne

Z uwagi na liczne wątpliwości interpretacyjne dotyczące przepisów MDR, w dniu 31 stycznia 2019 r. Minister Finansów opublikował objaśnienia podatkowe, które zostały poprzedzone konsultacjami społecznymi. W objaśnieniach przedstawiono kierunek interpretacji przepisów przez Ministerstwo Finansów. Przy czym w wielu miejscach podnoszono, iż oceny poszczególnych przesłanek należy dokonywać indywidualnie, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności faktycznych.

Zastosowanie się przez podatnika do objaśnień podatkowych spowoduje objęcie go ochroną wynikającą z przepisów podatkowych, taką samą jak w przypadku interpretacji podatkowej. Ministerstwo Finansów sygnalizuje, iż wydane objaśnienia mogą zostać w przyszłości uzupełnione o nowe zagadnienia lub komentarze, a na kierunek ewentualnych zmian wpływać będzie analiza praktyki stosowania przepisów MDR. Przy czym kierunek interpretacji przedstawiony w objaśnieniach nie powinien ulec zmianie na niekorzyść podmiotów zobowiązanych.

Jednakże, należy wskazać iż pomimo wydanych objaśnień przepisy MDR pozostają w dalszym ciągu niejasne pod wieloma względami. W szczególności nadal aktualny pozostaje problem ustalenia i oceny, czy dane uzgodnienie spełnia przesłanki schematu podatkowego.

Podsumowanie

Nowe przepisy nakładają obowiązek raportowania schematów podatkowych nie tylko na podmioty zawodowo zajmujące się doradztwem (np. doradcy podatkowi, radcowie prawni), ale również na podatników (w określonych przypadkach). Polskie przepisy przewidują obowiązek raportowania zarówno schematów podatkowych transgranicznych, jak również innych schematów podatkowych (m.in. krajowych). Raportowane mają być schematy podatkowe standaryzowane oraz dostosowane do indywidualnych potrzeb korzystającego. Ponadto, obowiązek raportowania dotyczy nie tylko schematów, które zostały wdrożone, ale również tych, które znajdują się w fazie planowania. Warto również zauważyć, że pojęcie schematu podatkowego, pomimo wydanych przez Ministerstwo Finansów objaśnień podatkowych, pozostaje bardzo szerokie i nadal rodzi wiele wątpliwości. Z uwagi na zawarty w przepisach szeroki zakres definicji i pojęć nieostrych, wątpliwości pojawiające się w tym zakresie mogą zostać rozwiązane dopiero w praktyce stosowania przepisów. Mając na uwadze powyższe oraz surowe kary przewidziane w powyższym zakresie należy wskazać, iż jest to mechanizm, który stawia przed podatnikami oraz środowiskiem doradców sporo wyzwań oraz rodzi wiele potencjalnych ryzyk. Z tego też powodu zachęcamy do szczegółowej analizy prowadzonych jak również planowanych działań w swoich przedsiębiorstwach z perspektywy obowiązujących przepisów w zakresie raportowania schematów podatkowych

Autor: Oksana Kijaszko, konsultant w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce, biuro w Krakowie

KPMG Sp. z o.o.
Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i członek sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative (“KPMG International”), podmiotem prawa szwajcarskiego
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zerowy PIT dla rodzin, które mają dwoje lub więcej dzieci. Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice

Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice z "Planu 21". W Kolbuszowej podpisał projekt ustawy o zerowym PIT dla rodzin z co najmniej dwojgiem dzieci. „Polskie rodziny mogą liczyć na swojego prezydenta” – podkreślił. To odpowiedź na kryzys demograficzny i pierwszy krok w stronę realnego wsparcia klasy średniej.

Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

W Polsce obecnie mieszka wielu cudzoziemców, przeważają obywatele Ukrainy, tutaj pracują, kształcą się, a także nabywają rzeczy m.in. w drodze darowizn otrzymywanych od swoich rodzin czy w drodze dziedziczenia. Warto zatem przybliżyć im zasady opodatkowania obowiązujące na terytorium RP, a przede wszystkim wyjaśnić w jakich sytuacjach ciąży na nich w naszym kraju obowiązek podatkowy.

KSeF zrewolucjonizuje pracę biur rachunkowych. Nadchodzi największa zmiana od lat

Już od kwietnia 2026 każdy przedsiębiorca będzie musiał korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur. To ogromne wyzwanie – ale też szansa – zwłaszcza dla biur rachunkowych. Dowiedz się, jak KSeF zmieni obieg dokumentów, rolę księgowych i co zrobić, by nie zostać w tyle w erze cyfrowej rewolucji.

Rozliczanie kilometrówek od aut elektrycznych: jest stanowisko Ministra Finansów i zapowiedź zmian w przepisach

Pieniądze, jakie pracodawca przekazuje pracownikowi tytułem zwrotu kosztów używania samochodu elektrycznego do celów służbowych, stanowią przychód pracownika i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wydatki takie nie są też kosztem przedsiębiorcy (pracodawcy). Takie jest stanowisko Ministra Finansów zaprezentowane w odpowiedzi wiceministra finansów Jarosława Nenemana na interpelację poselską. Jednocześnie w interpelacji poinformowano, że Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło prace nad zmianami w rozporządzeniu w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Zmiany te mają pozwolić na wprowadzenie możliwości zwrotu pracownikom kosztów używania do celów służbowych samochodów o napędzie elektrycznym lub hybrydowym, a także napędzanych wodorem, czy też zasilanych innymi alternatywnymi źródłami energii.

REKLAMA

Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

REKLAMA

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

REKLAMA