Dochody z pracy w Danii – jak i gdzie płacić PIT

Jak ustalić rezydencję podatkową?

Zgodnie z przepisami polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) za polskiego rezydenta podatkowego uznaje się osoby, przebywające w Polsce dłużej niż 183 dni w danym roku, bądź też posiadające tu ośrodek interesów życiowych.

Zatem jeżeli dana osoba, podejmując pracę w Danii np. pozostawi najbliższą rodzinę w Polsce, dla celów rozliczeń z fiskusem będzie ona traktowana jako polski rezydent podatkowy. 

Wiąże się z tym obowiązek deklarowania i opodatkowania w Polsce dochodów uzyskiwanych w innych państwach. Jednakże w sytuacji, w której ta sama osoba  przeniosłaby do Danii swój ośrodek interesów życiowych i spędzałaby w Polsce mniej niż 183 dni w roku, będzie ona uważana za nierezydenta podatkowego Polski. 

Osoba, która jest uznawana za rezydenta podatkowego w danym kraju ma obowiązek zapłaty w tym kraju podatku obliczonego od całości swoich dochodów (bez względu na miejsce ich uzyskania). 

Rozliczamy podatkowo swoje dochody z pracy za granicą - PORADNIK

Zgodnie z prawem duńskim, zakres obowiązku podatkowego w Danii jest ściśle związany z rezydencją podatkową. Za duńskiego rezydenta podatkowego uznana jest osoba, która wyrazi chęć posiadania takiej rezydencji, lub też kupując dom w Danii, postanowi się tam osiedlić. W takim przypadku, status rezydenta podatkowego osoba ta od pierwszego dnia przyjazdu do Danii.

Duńskim rezydentem podatkowym staje się również osoba, gdy jej pobyt na terytorium Danii przekroczy sześć kolejnych miesięcy. Przy obliczaniu tego okresu nie włącza się krótkich, wakacyjnych wyjazdów. Sześciomiesięczny okres zostanie natomiast przerwany w przypadku wyjazdu  w celu wykonywania pracy w innym kraju.

Metoda wyłączenia z progresją jako metoda unikania międzynarodowego podwójnego opodatkowania

Osoba podlegająca całkowitemu obowiązkowi podatkowemu w Danii jest zobowiązana do zapłacenia podatku od wszystkich dochodów, uzyskanych zarówno w Danii, jak i poza granicami kraju.

Natomiast osoba podlegająca ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu opłaca podatek od dochodu zyskanego jedynie w Danii. Obowiązek podatkowy osoby fizycznej wobec duńskiego fiskusa wygasa z dniem opuszczenia przez tę osobę terytorium Danii.

Zarówno duńscy rezydenci, jak i nierezydenci podatkowi podlegają obowiązkowi podatkowemu od wszystkich dochodów mających źródło w Danii, oczywiście przy uwzględnieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, jakie zawarła Dania z innymi państwami.

Warto zaznaczyć, że osoba mająca w Polsce status nierezydenta podatkowego i osiągająca dochody tylko w Danii, nie musi składać w Polsce zeznania podatkowego.

Wysokie stawki PIT i ulgi podatkowe

Dania jest krajem, charakteryzującym się jednymi z najwyższych w Europie obciążeniami podatkowymi.Obowiązuje tam progresywna skala podatkowa, a kumulatywne zobowiązanie podatkowe danej osoby nie może przekroczyć poziomu 51,5%. Jednak duńskie prawo podatkowe przewiduje kwotę wolną od podatku oraz wiele ulg i odliczeń, które mają wpływ na ostateczną wysokość zobowiązania podatkowego.

Podatnik może pomniejszyć swój dochód m.in. o:

- wydatki na fundusz emerytalny (do wysokości 46 000 DKK w 2011 r. pod warunkiem, że składki są wpłacane przez pracownika na prywatny fundusz emerytalny) i fundusz dla bezrobotnych,

- wydatki na dzieci, które nie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym,

- wydatki na dojazd do pracy i z powrotem oddalonej o łączenie więcej niż 24 kilometry od miejsca zamieszkania (odliczenie wynosi 2 DKK za każdy kilometr przy odległości 25 – 100 kilometra oraz 1 DKK za kilometr w przypadku odległości powyżej 100 kilometrów), czy

- składki członkowskie stowarzyszeń zawodowych.

Większość ulg nie podlega przy tym odliczeniu w faktycznej wysokości, ale jest ustalana w sposób ryczałtowy.

W Danii pod pewnymi warunkami można również odliczyć wydatki związane z wykonywaniem pracy, m.in. w postaci kosztów relokacji, wydatków na literaturę fachową, ubrania robocze. Specjalne zasady odliczeń przewidziano dla osób delegowanych, - można ich dokonać, jeśli przekraczają kwotę podstawową (5 500 DKK 2011 r.). 

Wydatki związane z oddelegowaniem podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania, jednak pod warunkiem, że osoba delegowana kontynuuje pracę w kraju oddelegowania dla tego samego pracodawcy. Osoba oddelegowana, pozostająca w związku małżeńskim, której małżonek pozostał w kraju macierzystym jest upoważniona do skorzystania z podwójnej ulgi rodzinnej (w wysokości 400 DKK za tydzień lub na podstawie faktycznych wydatków udokumentowanych odpowiednimi rachunkami). 

W  2011 r. ulga podatkowa przysługująca podatnikom powyżej 18 roku życia wynosi 42 900 DKK. Dla osób poniżej 18 roku życia jest to kwota 32 200 DKK. W przypadku braku możliwości wykorzystania  całej ulgi podatkowej przez małżonka, odliczenia różnicy dokonuje jego współmałżonek.

Duńscy podatnicy mogą również skorzystać z odliczeniu od dochodu darowizn, dokonanych na rzecz wyznaczonych organizacji, instytucji charytatywnych, fundacji, itp. W 2011 r. darowizny można odliczyć do wysokości 14 500 DKK.

Dodatkowo, każdy podatnik musi opłacać specjalną składkę na rzecz rynku pracy w wysokości 8% dochodu. Co ważne, jest to składka, którą muszą opłacać także osoby, których dochód nie przekroczył kwoty wolnej od podatku.

W Danii małżonkowie rozliczają się oddzielnie. Jednak niektóre ulgi, bądź ich nadwyżki mogą być transferowane na drugiego małżonka, z tym że musi on mieszkać na terytorium Danii.

Do obciążeń płaconych bezpośrednio do budżetu państwa należy także doliczyć obciążenia z tytułu podatku miejskiego, powiatowego i kościelnego (o ile jest się członkiem duńskiego kościoła luterańskiego).

Każde miasto i powiat może przy tym samodzielnie ustalać wysokość podatku od dochodu (w granicach określonych przez władze państwowe), który mieszkańcy zarejestrowani w danym mieście, czy powiecie są zobowiązani opłacać. Zobowiązania z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego w wysokości 8% dochodu są również wpłacane bezpośrednio do budżetu lokalnych władz.

Jak w praktyce wygląda rozliczenie PIT dochodów z Danii?

Polak przyjeżdżający do pracy w Danii musi w pierwszej kolejności udać się do biura rejestracyjnego w danym mieście, aby uzyskać numer CPR. Numer ten jest odpowiednikiem polskiego numeru identyfikacji podatkowej, ale jest też potrzebny, np. przy załatwianiu spraw w bankach, podczas wizyt u lekarza. Dodatkowo, osoba przyjeżdżająca do Danii powinna zgłosić się do tzw. Skattecenter (SKAT) odpowiednika urzędu skarbowego i zarejestrować się w duńskim systemie podatkowym. 

Proces składania zeznania podatkowego w Danii jest skomplikowany i rozłożony w czasie. W listopadzie każdy podatnik otrzymuje od władz skarbowych tzw. wstępną kalkulację podatkową. Kalkulacja zawiera dane, jakie posiada urząd na temat dochodów, ulg i odliczeń podatnika w danym roku podatkowym. Podatnik powinien zaakceptować lub skorygować dane na temat wysokości dochodów i odliczeń, jakie posiada.

Wraz ze wstępną kalkulacją podatkową podatnik otrzymuje tzw. kartę podatkową, którą należy przedstawić pracodawcy, gdyż na jej podstawie pracodawca, działając jako płatnik, pobiera odpowiednią zaliczkę. Karta zawiera informacje o ulgach i odliczeniach przysługujących pracownikowi oraz stawce podatku, jaka powinna być stosowana przy poborze zaliczki.

 Podatki w Danii w 2011 roku

Preferencje dla cudzoziemców

Pracownicy i naukowcy, których  oddelegowano do pracy w Danii mogą ubiegać się o opodatkowanie 26% stawką podatkową na okres 5 lat. Stawka ta może obowiązywać jednak tylko w przypadku spełnienia określonych warunków. Jednym z nich jest wysokość miesięcznego wynagrodzenia po odliczeniu duńskich składek na ubezpieczenia społeczne.

Musi ona przekraczać 69 300 DKK. Kolejnym warunkiem jest to, aby osoba ta nie podlegała duńskiemu opodatkowaniu w okresie 3 lat poprzedzających wykonywanie pracy w Danii. Umowa o pracę powinna być zawarta z duńską firmą (będącą rezydentem podatkowym Danii) lub zakładem zagranicznej firmy znajdującym się w Danii. Pracodawca ma obowiązek poboru miesięcznych zaliczek na PIT.

Jeśli chodzi o warunki obciążające pracownika, nie może on obecnie, ani w przeszłości bezpośredniego ani pośredniego udziału w zarządzaniu lub kontroli nad spółką, w której był zatrudniony w ciągu 5 lat poprzedzających zawarcie duńskiej umowy o pracę. Ograniczenie to  dotyczy to głównie osób będących właścicielami spółek. Pracownik nie mógł również być zatrudniony przez duńską firmę ani oddelegowany przez duńską firmę w okresie 5 poprzednich lat.

Niektóre zasady nie mają zastosowania do naukowców i osób o podobnych profesjach zaakceptowanych przez duńskie władze w związku z wytycznymi OECD dotyczącymi obszaru badań i rozwoju. W celu określenia odmiennych warunków należy przejść formalną procedurę lub przedłożyć odpowiednie zaświadczenia.

Te warunki to przede wszystkim to, że wystarczające jest podleganie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (a niekoniecznie nieograniczonemu), brak minimalnej wysokości wynagrodzenia i wymogów dotyczących wcześniejszego opodatkowania (w przypadku uzyskania odpowiedniej zgody). 

Ponadto, 26% podatek jest obliczany jedynie od wynagrodzenia pieniężnego oraz niektórych świadczeń zapewnionych przez pracodawcę. Pozostałe dochody opodatkowane są zgodnie ze standardowymi zasadami. Osoby, które podlegają 26%reżimowi podatkowemu, nie mają obowiązku składania zeznania rocznego, ponieważ miesięczne zaliczki potrącone przez pracodawcę są jednocześnie podatkiem ostatecznym.

Inne składniki wynagrodzenia, takie jak opłacone przez pracodawcę mieszkanie itp. są opodatkowane na zwykłych zasadach. Konsekwentnie, osoby, które otrzymują takie świadczenia, muszą złożyć zeznanie roczne .

Iwona Budek jest starszym konsultantem w dziale prawno - podatkowym PwC