REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczenia PIT w spółce cywilnej – rozwiązanie spółki i wystąpienie wspólnika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rozwiązanie spółki cywilnej a obowiązki podatkowe w PIT
Rozwiązanie spółki cywilnej a obowiązki podatkowe w PIT

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest spółka cywilna, jak dokonują się w niej rozliczenia PIT i jak przebiega rozwiązanie tej spółki? Jakie obowiązki i rozliczenia podatkowe wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych spowoduje rozwiązanie spółki cywilnej? Jakie skutki w PIT wywoła wystąpienie wspólnika z tej spółki?

Czym jest spółka cywilna?

REKLAMA

Spółka cywilna jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym, zobowiązaniem, które powstaje na mocy przepisów Kodeksu cywilnego. Jest to istotna różnica pomiędzy podmiotami powstającymi na mocy Kodeksu spółek handlowych. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, a jej wspólników łączy wspólność majątkowa łączna. Spółka nie posiada bowiem własnego majątku. Majątek ten należy do wspólników, jednakże w trakcie trwania spółki cywilnej, żaden ze współwłaścicieli nie może nim dysponować we własnym zakresie, możliwe jest to dopiero po rozwiązaniu spółki. Majątek spółki ma bowiem służyć jej celowi gospodarczemu. Ponadto funkcjonowanie w obrocie prawnym jako wspólnik spółki cywilnej wiąże się między innymi z odpowiedzialnością za zobowiązania spółki całym majątkiem wspólników, również ich majątkami osobistymi. Co więcej – spółki cywilnej nie zalicza się ani do spółek kapitałowych, ani do spółek osobowych.

REKLAMA

Świadczeniem, do którego zobowiązują się wspólnicy spółki cywilnej jest dążenie do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działanie w oznaczony sposób, a w szczególności przez wniesienie wkładów (art. 860 § 1 KC).
Wspólnikiem spółki cywilnej może być każdy podmiot prawa cywilnego – osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Niniejszy artykuł będzie się odnosił głównie do spółki cywilnej, w której wspólnikami są osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą ze względu na to, że taka forma spółki cywilnej jest najbardziej powszechna.

Rozwiązanie spółki cywilnej

REKLAMA

Spółka cywilna może ulec rozwiązaniu na kilka sposobów: wspólnicy mogą określić w umowie spółki, jaki będzie czas jej trwania, spółka może ulec rozwiązaniu w momencie osiągnięcia zakładanego przez wspólników celu, ponadto spółka cywilna ulega rozwiązaniu wraz z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika. Oprócz tego wspólnik ma uprawnienie do wystąpienia ze spółki. W przypadku spółki cywilnej jej wspólnicy nie mogą podjąć uchwały o likwidacji spółki. Spółka cywilna, jak już wcześniej wspomniano, stanowi umowę, stosunek zobowiązaniowy, nie istnieje więc bez wspólników, którzy podpisali wspólnie umowę spółki.

Przy rozwiązywaniu spółki cywilnej wspólnicy są zobligowani do sporządzenia wykazu składników majątkowych. Wykaz taki musi zawierać co najmniej takie dane jak liczba porządkowa, określenie (nazwa) składnika majątkowego, datę nabycia składnika majątkowego, kwotę wydatków poniesionych na nabycia składnika majątkowego oraz kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątkowego zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów, wartość początkową, metodę amortyzacji, sumę odpisów amortyzacyjnych i wysokość wypłaconych środków pieniężnych należnych wspólnikom z tytułu udziału w spółce na dzień jej rozwiązania.

Przytoczyć należy art. 875 KC, który stanowi, że od chwili rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Oznacza to, że z chwilą rozwiązania spółki współwłasność łączna majątku wspólników przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. Po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady w ten sposób, że zwraca się im w naturze rzeczy, które wnieśli do spółki do używania oraz wypłaca się w pieniądzu wartość ich wkładów oznaczonych w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia – wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Podkreślenia wymaga, że nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika. Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podział majątku wspólników może nastąpić na mocy umowy miedzy nimi zawartej (umowy znoszącej współwłasność) lub orzeczenia sądu. Umowa może zostać zawarta w dowolnej formie, chyba że przedmiotem podziału będzie nieruchomość – wówczas obowiązywać wspólników będzie, pod rygorem nieważności, forma aktu notarialnego. W umowie znoszącej współwłasność wspólnicy powinni wskazać, które składniki majątki będą przechodzić na własność poszczególnych wspólników.

Wybór sądowej drogi rozwiązania spółki wiązać się będzie z koniecznością złożenia wniosku do sądu właściwego, bowiem postępowanie o zniesienie współwłasności prowadzone jest w trybie nieprocesowym. Warunkiem zawnioskowania przez wspólnika o zniesienie współwłasności przez sąd jest spłata wszelkich długów przez wspólników. W postępowaniu sądowym wspólnik zobowiązany jest do przedstawienia wszelkich dowodów na potwierdzenie jego praw własności do poszczególnych składników majątku, a także propozycji podziału.

Rozliczenia PIT w spółce cywilnej

Przenosząc swoje rozważania na grunt prawa podatkowego, a ściślej – podatku dochodowego PIT – zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, poza pewnymi wyjątkami, które w ustawie wskazane zostały w art. 21, 52, 52a, 52c.

Ważne jest, że spółka cywilna nie płaci podatku dochodowego, nie jest ona bowiem podatnikiem. Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Podatnikiem jest zatem osobno każdy wspólnik spółki cywilnej i rozlicza się on osobiście z dochodów osiągniętych przez spółkę cywilną. W zależności od tego, jaki zysk w spółce cywilnej posiada dany wspólnik – taki zapłaci on podatek dochodowy PIT. Opodatkowanie następuje proporcjonalnie. Wspólnik zatem, jako przedsiębiorca, opłaci podatek dochodowy PIT stricte od przychodu, jaki osiągnie w związku z prowadzeniem spółki cywilnej, zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy założeniu, że podatnik wybrał opodatkowanie na zasadach ogólnych lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, w pierwszej kolejności wspólnicy spółki cywilnej zobligowani są ustalić dochód, jaki przyniosła spółka, następnie dochód ten jest dzielony pomiędzy poszczególnych wspólników, w zależności od ich udziałów w zyskach spółki. Jeżeli w umowie spółki cywilnej nie został określony podział zysków – przyjmuje się, że zyski dzielone są w równych proporcjach między wspólnikami.

Rozwiązanie spółki cywilnej a PIT

W momencie likwidacji spółki cywilnej, po zniesieniu współwłasności i otrzymaniu  środków pieniężnych oraz otrzymanych przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku, wspólnik nie ma obowiązku uiszczenia podatku dochodowego PIT, bowiem w momencie rozwiązania spółki cywilnej, jej wspólnik, otrzymawszy składniki majątku, obejmuje je ewidencją osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Wynika to z faktu, iż w wyniku rozwiązania spółki cywilnej, nie ulega rozwiązaniu jednoosobowa działalność gospodarcza poszczególnych wspólników, którzy wchodzili w skład spółki. Zatem elementy, otrzymane przez wspólnika spółki cywilnej po jej rozwiązaniu będą opodatkowane dopiero w momencie ich zbycia przez wspólnika. Uprzednio ewidencja spółki cywilnej prowadzona była przez nią samą.

Odnosząc się do uzyskania przez wspólnika składnika majątkowego innego niż pieniężny, należy podkreślić, że, jakkolwiek jego wartość stanowi przychód uzyskany po rozwiązaniu spółki cywilnej, natomiast przesunięty jest moment powstania przychodu na chwilę zbycia tego składnika majątkowego. Jego opodatkowanie zatem przesunie się do chwili faktycznego uzyskania środków pieniężnych z tytułu sprzedaży danego składnika majątkowego. Jeżeli jednak sprzedaż nastąpi po upływie 6 lat od otrzymania składnika majątkowego w związku z rozwiązaniem spółki cywilnej i sprzedaż ta nie będzie miała związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie spowoduje ona powstania przychodu.

Dopiero przy rozwiązaniu jednoosobowej działalności gospodarczej, do której weszły poszczególne składniki majątkowe uprzednio rozwiązanej spółki cywilnej, przedsiębiorca będzie zobligowany uiścić od nich podatek dochodowy od osób fizycznych. Zgodnie art. 24 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w myśl którego w razie likwidacji działalności gospodarczej sporządza się wykaz składników majątku na dzień likwidacji działalności gospodarczej. Dochodem koniecznym do wykazania przez podatnika, będzie różnica pomiędzy przychodem a wydatkiem na nabycie danej rzeczy. Przychód ze sprzedaży składnika majątku należy wykazać w zeznaniu rocznym.

Wystąpienie wspólnika ze spółki

Inna sytuacja zaistnieje w momencie wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej. Wspólnik ma bowiem uprawnienie w dowolnym momencie wypowiedzieć swój udział z zachowaniem właściwego terminu wypowiedzenia, jeśli umowa spółki zawarta została na czas nieokreślony. Pozostali wspólnicy mają obowiązek dokonać z tymże wspólnikiem rozliczeń.

Otrzymane przez wspólnika spółki cywilnej środki pieniężne traktowane są jako przychód. Jego źródłem jest działalność gospodarcza. Do tego przychodu nie jest zaliczana wartość zysku wygenerowanego przez spółkę w trakcie jej istnienia. Środki te bowiem były już wcześniej rozliczane jako przychód wspólnika.

Ponadto powyższe nie oznacza, że całość tak uzyskanego przychodu będzie podlegała opodatkowaniu podatkowi dochodowemu PIT. Wspólnik będzie musiał rozliczyć różnicę między jego przychodem a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w spółce cywilnej. Eliminuje to ryzyko podwójnego opodatkowania tego samego dochodu.

Jeżeli jednak wspólnik po wystąpieniu ze spółki cywilnej otrzyma inny niż pieniężny składnik majątkowy – przychód powstanie dopiero w przypadku jego zbycia.

Jednakże, w momencie, kiedy zbycie tego składnika majątkowego nastąpi po upływie 6 lat od dnia jego nabycia, przychód w ogóle nie powstanie. Jest to stosowane zarówno w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej, jak i w momencie rozwiązania spółki.

Natalia Kijaczko, aplikant adwokacki

Polecamy: INFORLEX Biznes

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA