Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne

Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne 2020/2021

Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne

Płacone składki na ubezpieczenie społeczne możemy rozliczyć w dwojaki sposób:

- albo poprzez zaliczenie ich bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów (wtedy nie podlegają one osobnemu odliczeniu od dochodu bądź przychodu w zeznaniu rocznym),

- albo poprzez odliczenie ich od dochodu, o ile nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo zaliczone do kosztów.

Osoby zatrudnione na podstawie np. umów o pracę czy umów zlecenia odliczają w zeznaniu rocznym kwotę składek na ubezpieczenie społeczne pobranych przez płatnika. Ich wysokość wynika z informacji PIT-11.

Jeśli uzyskujemy dochody z różnych źródeł (np. z umowy o pracę oraz z działalności gospodarczej, od których opłacane były składki na ubezpieczenia społeczne, mamy prawo odliczyć w zeznaniu rocznym ich łączną kwotę (tzn. składki opłacane z tytułu działalności oraz potrącone przez płatnika, wykazane w informacji PIT-11). Potwierdził to m.in. Naczelnik Urzędu Skarbowego w postanowieniu z 18 sierpnia 2006 r. nr 1433/NL/LF/II/415/4111-110/06/BS.

Polecamy: serwis Ryczałt

Trzeba pamiętać, że składki podlegają odliczeniu w zeznaniu za ten rok, w którym zostały faktycznie zapłacone, niezależnie od tego, jakiego okresu dotyczą. Potwierdzają to również organy podatkowe. Przykładem jest postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź-Widzew z 4 stycznia 2007 r. nr IX-005/315/Z/K/06:

o momencie dokonania odliczeń z wyżej omawianych tytułów decyduje moment dokonania wpłaty, co oznacza, że dochód i podatek dochodowy można pomniejszyć w tym roku, w którym dokonano wpłat z tytułu przedmiotowych składek.
W odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, zapłacone w 2006 roku kwoty zaległych za lata 1999 i 2000 składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, może Pani odliczyć w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu/ poniesionej straty/ w 2006r., odpowiednio od dochodu i podatku, pod warunkiem, że składki na ubezpieczenie społeczne nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (…). Powyższe odliczenie będzie możliwe na podstawie zaświadczenia wystawionego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazującego wysokość wyegzekwowanych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Ta sama reguła obowiązuje w odniesieniu do składek potrącanych przez płatnika – liczy się rok, w którym składki zostały faktycznie potrącone, natomiast nie ma znaczenia, jakiego okresu one dotyczą.

Składki na ubezpieczenie społeczne mamy prawo odliczyć dowolnych częściach od dowolnego zeznania. Nie wolno nam jednak odliczyć tej samej kwoty składek dwukrotnie (np. w PIT-36L i w PIT-37).

Pan Marek Wiśniewski jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Dodatkowo prowadzi firmę opodatkowując dochody z działalności stawką liniową. Rozliczając się za 2008 r. pan Wiśniewski musi złożyć dwa zeznania roczne: w PIT-37 rozliczy dochody z umowy o pracę, a w PIT-36L – dochody z działalności gospodarczej. Opłacone w 2008 r. składki na ubezpieczenie społeczne ma prawo odliczyć w dowolnie ustalonej proporcji w każdym z zeznań, bądź tylko w jednym, wybranym formularzu.

Kwoty zapłaconych składek ustalamy na podstawie dowodów ich wpłaty bądź potwierdzeń przelewów bankowych. W razie wątpliwości co do wysokości kwoty zapłaconych składek możemy uzyskać z ZUS zaświadczenie o ich wysokości i na tej podstawie odliczyć je w zeznaniu rocznym.

Pamiętajmy, że nie wszystkie zapłacone składki podlegają odliczeniu. Nie wolno nam odliczyć składek:

- odliczonych od dochodów opodatkowanych stawką liniową,

- odliczonych od przychodów na podstawie przepisów ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,

- odliczonych od dochodu na podstawie ustawy o podatku tonażowym,

- zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,

- których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku dochodowego na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT oraz od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W sytuacji gdy otrzymamy zwrot nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, to jeśli nie zdążyliśmy ich jeszcze odliczyć, wystarczy że składając zeznanie roczne tego nie zrobimy. Jeżeli odliczenie już miało miejsce bądź jako przedsiębiorcy składki zaliczyliśmy do kosztów uzyskania przychodu, to powinniśmy postąpić następująco:

- w razie uprzedniego zaliczenia składek do kosztów działalności – wykazujemy przychód z działalności gospodarczej

- w razie ich uprzedniego odliczenia od dochodu – wykazujemy je w zeznaniu rocznym jako przychody z tzw. innych źródeł.

Pamiętajmy, że zwrot składek otrzymanych po zmianie zasad opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej rozliczmy według zasad obowiązujących w dacie otrzymania tego zwrotu.

Jeśli otrzymamy zwrot składek opłacanych na Fundusz Pracy, to rozliczamy go tak samo, jak zwrot składek na ubezpieczenie społeczne zaliczanych do kosztów. W przeciwieństwie bowiem do składek na ubezpieczenie społeczne składki na Fundusz Pracy mogą być wyłącznie zaliczane do kosztów. Nie ma możliwości odliczać ich od dochodu ani od podatku.

Począwszy od 16 października 2007 r. składki na ubezpieczenia społeczne, które zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie nie podlegają odliczeniu. W konsekwencji wszyscy, którzy odliczyli składki, a następnie uzyskali ich zwrot muszą naliczyć podatek tak jakby odliczenie w ogóle im nie przysługiwało. Konieczna będzie zatem korekta zeznania rocznego, w którym zostało wykazane odliczenie. Po raz pierwszy ta reguła miała zastosowanie do zeznania składanego za 2007 r. Dotyczy to również oczywiście zeznania za 2008 rok.

Od 1 grudnia 2008 r. w wyniku najnowszej nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2008 r. wprowadzono możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych za granicą.

Ta nietypowa data wejścia w życie nowych przepisów tak samo jak w przypadku odliczenia składek zdrowotnych jest skutkiem wdrożenia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 7 listopada 2007 r. (sygn. akt K 18/06). Na mocy tego orzeczenia z dniem 30 listopada 2008 r. stracił moc art. 26 ust. 1 pkt 2 updof z uwagi na niezgodność z Konstytucją RP. Dotyczyło to zakresu, w jakim przepis ten wyłączał możliwość odliczenia przez podatników, o których mowa w art. 27 ust. 9 updof, od dochodu lub podatku z działalności wykonywanej poza granicami Polski zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, w sytuacji gdy składki te nie zostały odliczone od dochodu w państwie członkowskim Unii Europejskiej, na którego terenie działalność ta była wykonywana.

Zmienione przepisy dotyczą jednak nie tylko możliwości odliczania składek zapłaconych w krajach Unii Europejskiej. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy bowiem:

„Mimo iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wyłącznie państw należących do UE, należało przepis ten rozciągnąć na państwa należące do EOG oraz na Konfederację Szwajcarską:

– ponieważ przepisy aktów prawnych UE mają zastosowanie także do państw należących do EOG (w skład którego wchodzą wszystkie państwa członkowskie UE oraz Islandia, Norwegia i Lichtenstein),

– z uwagi na zawartą przez Wspólnotę Europejską i jej państwa członkowskie umowę z Konfederacją Szwajcarską w sprawie swobodnego przepływu osób

(Dz. Urz. WE L 114 z 30.04.2002 r., str. 6)”

Polecamy: serwis Urząd skarbowy

Odliczenie składek zapłaconych za granicą

Odliczenie od dochodu w polskim zeznaniu rocznym składek na ubezpieczenia społeczne zapłaconych za granicą odbywa się według następujących reguł:

1.Odliczyć można składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej.

Wskutek takiego sformułowania tego przepisu istnieje prawdopodobieństwo, że organy podatkowe będą wymagać od podatników wykazania, czy odliczane w Polsce składki zapłacone za granicą wynikały z ubezpieczenia obowiązkowego.

2.Odliczenie stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Przykładem takiej międzynarodowej umowy niebędącej umową o unikaniu podwójnego opodatkowania jest np. Konwencja Strasburska o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 25 stycznia 1988 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 141, poz. 913).

3.Odliczenie nie dotyczy składek:

- których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,

- odliczonych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej od dochodu (przychodu) albo podatku osiągniętego w tym państwie, albo od podatku na podstawie art. 27b ust. 1 pkt 2 updof.

Stosowanie nowych przepisów jest więc kłopotliwe dla podatników – muszą być przygotowani konieczność udowodnienia, że powyższe warunki zostały spełnione. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że polskie organy podatkowe będą żądać od podatnika wykazania, iż nie nastąpiło podwójne odliczenie składek.

Podstawa prawna

Ustawaz 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.

Anna Welsyng

radca prawny, doradca podatkowy

kancelaria welsyng.pl