Kiedy organy podatkowe weryfikują wartość spadku?

Podstawę opodatkowania w razie nabycia majątku w drodze dziedziczenia stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (tzw czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., nr 93, poz. 768, z późn. zm., dalej: u.p.s.d.).

Autopromocja

Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę (spadkobiercę), jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów (art. 8 u.p.s.d.).

Może się zdarzyć, że organ podatkowy rozpocznie postępowanie podatkowe w celu ustalenia wartości nabytego w drodze dziedziczenia majątku.

Jeżeli bowiem spadkobierca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego, wartości rynkowej, organ podatkowy wzywa spadkobiercę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Jeżeli spadkobierca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokonuje jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy.

Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi spadkobierca (art. 8 ust. 4 u.p.s.d.).

Wskazaną wyżej procedurę stosuje się także w sytuacji gdy kilku nabywców (spadkobierców) podało różne wartości tej samej rzeczy lub prawa majątkowego. 
W orzecznictwie sądowym, np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 17 czerwca 2008 r., sygn. akt I SA/Łd 318/08 podkreśla się, że przez „wartość ustaloną", o której mowa we wskazanym wyżej art. 8 ust. 4 u.p.s.d. należy rozumieć nie kwotę wyliczoną w opinii biegłego, ale przyjętą przez organ podatkowy do wymiaru podatku.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Oznacza to, że organ podatkowy nie jest związany opinią biegłego, która stanowi jeden z dowodów zgromadzonych w sprawie. Organ podatkowy nie ma więc obowiązku akceptacji opinii biegłego – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w/w wyroku. Jednocześnie WSA w Łodzi podkreślił, że ustalając podstawę opodatkowania należy przyjmować wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych według ich stanu z dnia nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. W/w kryteria powinny być stosowane łącznie, ponieważ w treści art. 7 ust. 1 u.p.s.d. użyto spójnika „i".

VAT 2011 - wszystkie zmiany w jednym miejscu

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik

Nie można zatem ustalać podstawy opodatkowania tylko na podstawie stanu rzeczy i praw majątkowych lub na podstawie cen rynkowych odnoszących się do takich rzeczy i praw majątkowych. 

Dane podane przez spadkobiercę w zeznaniu dotyczącym nabycia spadku odnośnie wartości spadku podlegają sprawdzeniu przez organ podatkowy. Jeśli organ podatkowy uzna, że cena podana przez spadkobiercę nie odpowiada wartości rynkowej organ podatkowy wszczyna procedurę mającą na celu ustalenie wartości rynkowej rzeczy nabytych w drodze dziedziczenia.