REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wszczęcie postępowania karnego skarbowego tuż przed terminem przedawnienia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Robert Nogacki
radca prawny
Wszczęcie postępowania karnego skarbowego tuż przed terminem przedawnienia
Wszczęcie postępowania karnego skarbowego tuż przed terminem przedawnienia
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kwestia instrumentalnego wszczynania postępowania karnego skarbowego, w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia, była już wielokrotnie przedmiotem wyroków sądów administracyjnych. Problematyka ta jest szczególnie istotna w przypadku, gdy organy podatkowe wszczynają takie postępowanie tuż przed terminem przedawnienia.

Pomimo korzystnych wyroków sądów administracyjnych w tym zakresie co jakiś czas pojawiają się podobne sprawy. Jednym z pozytywnych rozstrzygnięć jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 lipca 2020 r. w sprawie o sygn. akt I FSK 128/20 oraz I FSK 42/20.

REKLAMA

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia

REKLAMA

Zgodnie z treścią art. 70 § 6 ust. 1 Ordynacji podatkowej bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się albo ulega zawieszeniu w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Celem tego przepisu jest umożliwienie przedłużenia terminu przedawnienia w sytuacji popełnienia przez podatnika przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

W omawianej sprawie postępowanie podatkowe zostało wszczęte na półtora miesiąca przed przedawnieniem okresu, a dotyczyło nieprawidłowości w zakresie zastosowania obniżonych stawek VAT (stawki 5% zamiast stawki 8%). Organy podatkowe wszczęły postępowanie, pomimo iż znały rozliczenia podatkowe spółki, wynikające ze złożonych korekt. Znały też treść 9 interpretacji podatkowych, które uzyskała spółka i do których się dostosowała.

W ciągu półtora roku od wszczęcia postępowania w sprawie nie zostało podjęte żadne działanie mające na celu jej wyjaśnienie. Z uwagi na to, iż sprawa dotyczy jedynie zagadnienia merytorycznego, postępowanie dowodowe mogłoby być ograniczone do minimum. Pomimo to organ podatkowy nie podjął żadnych działań.

Zasadność wszczynania postępowania karnego skarbowego

REKLAMA

W wyroku z dnia 30 lipca 2020 r., sygn. akt I FSK 128/20 oraz I FSK 42/20, NSA uznał, że sądy administracyjne mogą badać zasadność wszczynania postępowania karnego skarbowego w sytuacji, gdy jego bezpodstawne wszczęcie mogłoby przynieść korzystne skutki dla fiskusa. W tym przypadku NSA uznał, że celem wszczęcia postępowania karnego skarbowego było jedynie przedłużenie terminów, ponieważ przez ponad rok nie został zebrany żaden materiał dowodowy ani nie podjęto jakichkolwiek działań. W efekcie NSA uznał, że bieg terminu przedawnienia nie został zawieszony z uwagi na nieprawidłowy sposób wszczęcia postępowania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Stanowisko NSA wyrażone w tym orzeczeniu z pewnością będzie miało pozytywny wpływ na ograniczenie instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych, których jedynym celem jest przedłużenie terminów przedawnienia. Niepokojące jest jednak to, że w przeszłości zapadały już podobne orzeczenia, a mimo to fiskus nadal próbuje w instrumentalny sposób korzystać z tego przepisu.

Jak rozpoznać instrumentalne wszczęcie postępowania karnego skarbowego?

Zaznaczyć należy, że nie każde wszczęcie postępowania przez organy podatkowe może być traktowane jako instrumentalne. W tym zakresie warto posiłkować się orzecznictwem i sprawami już rozstrzygniętymi.

W podobnym tonie do powyżej omówionego wyroku NSA wypowiedział się m.in. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 11 grudnia 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 3823/16, gdzie WSA stwierdził, że instrumentalne wykorzystanie wszczęcia postępowania karnego skarbowego jedynie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia jest naruszeniem zasady zaufania, wynikającej z art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej.

Do podobnych wniosków doszedł WSA w Gliwicach w wyroku z 23 marca 2020 r., sygn. akt I SA/Gl 1728/19. W wyroku tym WSA odniósł się do notatek urzędników, z których wynikała konkretna data wszczęcia postępowania karnego skarbowego w związku z upływającym terminem przedawnienia. Pomimo iż w tej sprawie fiskus podjął działania we wszczętym postępowaniu (np. przesłuchał świadków), to wcześniejsze jego działanie naruszyło zasadę zaufania oraz świadczyło o pozorności podjętych później działań.

Co do zasady organy kontroli skarbowej lub celno-skarbowej w trakcie prowadzonego postępowania rzadko decydują się na wszczęcie postępowania karnego skarbowego, ponieważ najczęściej nie mają jeszcze podstaw. Wówczas wszczęcie takiego postępowania może być podyktowane celem przedłużenia postępowania. Dodatkową cechą charakterystyczną instrumentalnego wszczęcia postępowania karnego skarbowego jest marginalna działalność organu, nienakierowana na rozstrzygnięcie sprawy.

Wszczynanie postępowania karnego skarbowego przez organy podatkowe

Podsumowując, należy stwierdzić, że ogólna zasada wyrażona w art. 70 § 6 ust. 1 Ordynacji podatkowej może być instrumentalnie wykorzystana przez organy podatkowe celem realizacji korzyści dla fiskusa płynących z zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

Stanowisko sądów administracyjnych jest jednak jednolite i takie nadużycia są niedopuszczalne. Niemniej, aby uniknąć wieloletnich i kosztownych sporów, a także ograniczyć instrumentalne wykorzystanie tego przepisu, potrzebna jest zmiana przepisów.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

Bez księgowych ani rusz. Przedsiębiorcy doceniają ich nie tylko za rachunki, ale i za wsparcie strategiczne

Aż 75% przedsiębiorców w Polsce darzy swoje księgowe i księgowych dużym zaufaniem, a 71% uważa, że ich wiedza realnie wpływa na sukces firmy – wynika z najnowszego badania. Księgowi stają się dziś nie tylko strażnikami finansów, ale i partnerami w rozwoju biznesu.

Dzień Księgowego 2025

9 czerwca obchodzimy Dzień Księgowego – święto ludzi, bez których żadna firma nie mogłaby działać w spokoju i zgodzie z przepisami.

Czego życzyć księgowym w 2025 r. z okazji Dnia Księgowego?

Dzień 9 czerwca to corocznie obchodzony Dzień Księgowego - święto ustanowione przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Z tej okazji warto nie tylko podziękować przedstawicielom branży za trudną i odpowiedzialną pracę, ale też zastanowić się, jakie życzenia byłyby dziś dla tej grupy zawodowej naprawdę ważne. Przez lata zawód ten kojarzył się z biurkiem uginającym się pod ciężarem papierowych dokumentów i ręcznym przeliczaniem kolumn cyfr. Rzeczywistość w 2025 roku jest jednak zupełnie inna.
Współczesny księgowy to wsparcie, partner biznesowy, technologiczny lider i strażnik zmian legislacyjnych. Z jakimi wyzwaniami mierzy się na co dzień i czego możemy mu życzyć, by praca była bardziej satysfakcjonująca?

REKLAMA

Jak przygotować firmę na KSeF? Kompleksowy przewodnik po e-fakturowaniu

Odroczenie obowiązku korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 2026 rok nie oznacza, że jego wdrożenie można odłożyć na później. Przeciwnie – to ostatni moment, by rzeczywiście przygotować firmę na nadchodzące zmiany, unikając późniejszej presji i kosztownych błędów. Wdrożenie nowego systemu e-fakturowania to złożony proces, który wymaga czasu, planu i zaangażowania wielu zespołów. Jak się do niego przygotować i dlaczego nie warto zwlekać?

Najniższa krajowa 2026: MF proponuje 4806 zł, a MRPiPS 5056 zł brutto miesięcznie

W dniu 7 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało swoje oświadczenie w sprawie nieprawdziwych informacji dotyczących kwoty podwyżki płacy minimalnej w 2026 r.

KPiR: czym jest i jak ją prowadzić? Najważniejsze zasady uproszczonej księgowości

Odpowiadając wprost na postawione w tytule pytanie, Księga Przychodów i Rozchodów (dalej: „KPiR”) to jeden z przewidzianych w polskim prawie sposobów prowadzenia ewidencji księgowej pozwalającej na określenie zobowiązań podatkowych. Najczęściej KPiR kojarzy się osobom, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, w tym takim, które są zatrudniona w formie b2b. Niemniej, wbrew powszechnemu przeświadczeniu i pomimo tego, że obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów został wprowadzony w art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, taką formę rachunkowości mogą przyjąć nie tylko osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Dalsze obniżki stóp procentowych NBP dopiero jesienią 2025 roku? Prezes Glapiński: RPP nie zapowiada dalszych zmian; wzmocniły się czynniki inflacyjne

Rada Polityki Pieniężnej prawdopodobnie poczeka z kolejnymi obniżkami stóp procentowych przynajmniej do września - oceniają ekonomiści Santander BP. Ich zdaniem konferencja prasowa Prezesa NBP z 5 czerwca 2025 r. zasygnalizowała kolejną zmianę w nastawieniu banku centralnego - w kierunku bardziej jastrzębiej polityki. Podobnie oceniają analitycy innych banków (ING BSK, mBanku). Na tej konferencji Prezes Glapiński podkreślił, że Rada Polityki Pieniężnej w obecnej sytuacji nie zapowiada ścieżki przyszłych stóp proc., nie zobowiązuje się do żadnych decyzji, a kolejne decyzje będą podejmowane w reakcji na bieżące informacje. Dodał, że wzmocniły się czynniki mogące zwiększyć presję inflacyjną w dłuższym okresie.

REKLAMA

Dopłaty bezpośrednie 2025: Nabór kończy się już 16 czerwca

Rolnicy mogą składać wnioski o dopłaty bezpośrednie i obszarowe za 2025 rok wyłącznie przez internet, korzystając z aplikacji eWniosekPlus. Termin upływa 16 czerwca, ale dokumenty będzie można złożyć do 11 lipca – z potrąceniem. Pomoc oferują pracownicy ARiMR i infolinia agencji.

Ulga podatkowa dla pracującego seniora. Co w sytuacji przejścia na emeryturę w ciągu roku podatkowego?

Już czwarty rok w podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązuje wprowadzona w ramach Polskiego Ładu tzw. ulga dla pracujących seniorów. Jest to tak naprawdę zwolnienie podatkowe, do którego mają prawo osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), nadal pracują zarobkowo i nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty rodzinnej. Z tej ulgi mogą też korzystać te osoby, które mają przyznaną emeryturę lecz jej nie pobierają, ponieważ nie rozwiązały stosunku pracy – czyli mają zawieszone prawo do emerytury. Powstaje pytanie, czy do tego zwolnienia mają prawo również te osoby, które w trakcie roku podatkowego (kalendarzowego) przeszły na emeryturę. Wyjaśnił to niedawno Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

REKLAMA