Odwrócony VAT w budownictwie nadal rodzi poważne problemy

Autopromocja

Przypomnijmy, że z dniem 1 stycznia 2017 roku weszły w życie zmiany w ustawie VAT, które wprowadziły odwrotne obciążenie na usługi budowlane świadczone przez podwykonawców, będących czynnymi podatnikami VAT. Katalog usług podlegających opodatkowaniu na szczególnych zasadach zawiera Załącznik nr 14 do ustawy VAT. I w tym miejscu pojawia się niestety już pierwszy praktyczny problem. Opiera się on bowiem na Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), której stosowanie w tym kontekście z pewnością nie jest najlepszym rozwiązaniem. Nie uwzględnia ona bowiem specyfiki podatku od towarów i usług, chociażby z punktu widzenia świadczeń kompleksowych.

Decyduje PKWiU – niestety

Przypomnijmy, że z dniem 1 stycznia 2017 roku weszły w życie zmiany w ustawie VAT, które wprowadziły odwrotne obciążenie na usługi budowlane świadczone przez podwykonawców, będących czynnymi podatnikami VAT. Katalog usług podlegających opodatkowaniu na szczególnych zasadach zawiera Załącznik nr 14 do Ustawy VAT. I w tym miejscu pojawia się niestety już pierwszy praktyczny problem. Opiera się on bowiem na Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), której stosowanie w tym kontekście z pewnością nie jest najlepszym rozwiązaniem. Nie uwzględnia ona bowiem specyfiki podatku od towarów i usług, chociażby z punktu widzenia świadczeń kompleksowych.

Podatnicy, nie mając pewności co do klasyfikacji świadczonych przez siebie usług, mają możliwość wystąpienia o opinię do Urzędu Statystycznego w Łodzi (UStat.). Praktyka pokazuje jednak, że taka opinia może być w praktyce niewiele warta z punktu widzenia celu, jaki wiele podmiotów chciałoby osiągnąć. Co bowiem kluczowe, wydając swoją opinię UStat. nie uwzględnia specyfiki VAT –  pojęcie usług kompleksowych, a więc usług składających się z szeregu świadczeń cząstkowych, w tym świadczenia głównego, traktowanych na gruncie VAT jako jedna usługa – jest mu obce. Nawet pomimo wskazania we wniosku, że podatnik świadczy usługę o kompleksowym charakterze, UStat. potrafi wydać opinię rozbijającą przedmiot świadczenia na kilka odrębnych usług, z różnymi grupowaniami PKWiU. To sprawia, że taka opinia z punktu widzenia przedsiębiorcy i celu jaki chciałby osiągnąć, jest niewiele warta.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Z pomocą nie przychodzą tutaj także organy podatkowe, które potrafią odmówić wydania interpretacji, o ile podatnik samodzielnie, w treści zapytania, nie przyporządkuje przedmiotu świadczenia (usługi) do konkretnego PKWiU lub, co gorsze, wydają interpretacje warunkowe, dające złudne poczucie ochrony.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Z jednej strony mamy więc UStat., który wydając swoje opinie (nie mające nadal formalnie waloru ochronnego) abstrahuje od przepisów prawa podatkowego i specyfiki VAT, a z drugiej organy podatkowe, które umywają ręce twierdząc, że przepisy w zakresie klasyfikacji statystycznych (do których wprost odwołuje się ustawa VAT) nie stanowią przepisów prawa podatkowego i w związku z tym nie stosuje się ich w postępowaniach o wydanie interpretacji indywidualnej. Pomimo orzecznictwa sądów administracyjnych w tym zakresie, wskazującego że przepisy w zakresie PKWiU powinny być przedmiotem interpretacji, organy podatkowe pozostają nieugięte i konsekwentnie wzbraniają się przed klasyfikacją przedmiotu świadczenia na gruncie PKWiU, pozostawiając podatników samym sobie.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Brak działań ze strony MF

Pomimo zidentyfikowania tych problemów już w ubiegłym roku, Ministerstwo Finansów nie podjęło żadnych istotnych kroków, które pomogłyby jej rozwiązać. Z pomocą nie przychodzą tutaj także objaśnienia podatkowe, które w większości odnoszą się do dosyć ogólnych kwestii, m.in. odsyłając podatników ze swoimi problemami do… UStat. A mówimy przecież o branży budowlanej, w której wartość świadczonych usług idzie w miliony złotych i błędna klasyfikacja przedmiotu świadczenia może mieć daleko idące konsekwencje.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Dalszy ciąg artykułu o problemach z odwrotnym obciążeniem w branży budowlanej

Autor: Jakub Makarewicz, Doradca podatkowy, Doradztwo podatkowe Grant Thornton