Nieodpłatna pomoc prawna a VAT– wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Jak wiadomo opodatkowaniu VAT podlega tylko  takie odpłatne świadczenie usług na  terytorium Polski, które jest realizowane przez podmiot w ramach  samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054),  zwanej dalej „ustawą o VAT”.  

Autopromocja

Nieodpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, w tym również usług pomocy prawnej, co  do zasady nie podlega opodatkowaniu podatkiem od  towarów i usług.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Wynika to a contrario z brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, stosownie do którego  opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne  świadczenie  usług na terytorium kraju. 

Jednakże nieodpłatne  świadczenie usług może być na gruncie ustawy o VAT uznane za  odpłatne świadczenie usług, a tym samym podlegać opodatkowaniu VAT.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Zgodnie z art. 8  ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się bowiem również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym  byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich  domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,  oraz wszelkie inne nieodpłatne  świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.  

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Czy nieodpłatne świadczenie usług nie związane z działalnością jest opodatkowane?

Czy świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej jest opodatkowane VAT? – wyjaśnienia MF z 2011 roku

W świetle powyższego, nieodpłatna pomoc prawna nie jest objęta zakresem ustawy o VAT,  o ile jej  świadczenie wpisuje się w cel działalności gospodarczej prowadzonej przez  świadczącego ją podatnika. 

Zdaniem Ministerstwa Finansów świadczenie pomocy prawnej na zasadzie pro publico bono, a zatem w sposób dobrowolny i  nieodpłatny, w interesie publicznym – w szczególności na rzecz osób, których na te usługi nie  stać, jest publicznie odbierane jako bezinteresowna działalność prospołeczna.

Czy świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej podlega VAT

Działalność taka kreuje pozytywny wizerunek przedsiębiorcy wśród obecnych i potencjalnych jego  klientów. Zatem należy uznać, iż tak określona działalność pro bono wpisuje się, co do  zasady, w zakres prowadzonej działalności gospodarczej i nie podlega opodatkowaniu  podatkiem od towarów i usług. 

Jeżeli natomiast podatnik udziela bezpłatnych porad prawnych, które nie wpisują się w cel  prowadzonej przez niego działalności, czynności takie podlegają opodatkowaniu podatkiem  od towarów i usług.

Ministerstwo Finansów zauważa jednak,  że nie oznacza to obciążenia w każdym  przypadku tego rodzaju czynności podatkiem VAT.

Aby podatek VAT został w takim przypadku  naliczony podatnik musiałby ponieść koszty w związku ze  świadczeniem tych czynności. 

Czyli prawnik, który prowadzi działalność jednoosobowo, nie naliczy VAT od bezpłatnej usługi, gdyż nie ponosi w związku z jej  świadczeniem z reguły  żadnych kosztów.  

Informacja ta jest zasadniczo zbliżona do wyjaśnień MF wydanych w połowie 2011 r. Wydaje się jednak, że potrzebna jest interpretacja ogólna Ministra Finansów w tej kwestii, bo wyjaśnienia udzielone w formie nie podpisanego przez nikogo pisma opublikowanego na stronie internetowej Ministerstwa nie wyglądają formalnie wystarczająco poważnie.