REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasada istotności w sprawozdaniu finansowym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Grant Thornton
Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie.
Zasada istotności w sprawozdaniu finansowym /shutterstock.com
Zasada istotności w sprawozdaniu finansowym /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Zasada istotności wskazuje, jakie zdarzenia występujące w przedsiębiorstwie wpływają znacząco na sytuację finansową jednostki i powinny zostać uwzględnione w sprawozdaniu finansowym. Jeżeli ich wpływ jest nieznaczący, mogą być ujmowane w sposób uproszczony lub nawet pomijane. Kluczowe jest natomiast - zdaniem Eweliny Jaszcz z Grant Thornton - aby takie ujęcie lub brak ujęcia nie zniekształcało obrazu danej jednostki.

Istotność według Ustawy o Rachunkowości oraz Międzynarodowych Standardów Rachunkowości

Koncepcja istotności w sprawozdaniach finansowych pojawia się zarówno w Ustawie o Rachunkowości (UoR), jak i w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (MSR).

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Według artykułu 4 ust. 4 UoR jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywierają one istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Przedstawiony jest cały szereg uproszczeń, jakie spółka może stosować w swoim sprawozdaniu finansowym, zarówno wówczas, gdy podlega obowiązkowi badania sprawozdania, jak i gdy jest z niego zwolniona. Dotyczą one m.in. niestosowania pewnych  zasad, zagregowania niektórych pozycji lub zaniechania odpowiedniej dokumentacji.

MSR 1 również definiuje, co jest istotne w sprawozdaniu finansowym. Według standardu istotne pominięcia lub nieprawidłowości występują wtedy gdy mogą, pojedynczo lub łącznie, wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie sprawozdania finansowego. Zasada ta, podobnie jak w przypadku UoR, może być stosowana w zakresie agregowania informacji finansowych oraz ujawniania. Pojedyncza pozycja może nie być na tyle istotna, żeby wykazywać ją w oddzielnej pozycji w sprawozdaniu, ale istotne może okazać się zaprezentowanie jej w oddzielnej pozycji informacji dodatkowej.

W jakim celu i w jaki sposób wyznaczać poziom istotności?

Odbiorcami sprawozdań finansowych są często podmioty, które tylko na ich podstawie mogą ocenić sytuację finansową spółki. Istotnie zniekształcone sprawozdanie finansowe może przyczynić się do wyciągnięcia niewłaściwych wniosków o kondycji spółki. W jaki sposób powinno się ustalać istotność, aby do takiej sytuacji nie dopuścić?

REKLAMA

Wyznaczanie istotności w sprawozdaniu finansowym opiera się na szeregu czynników m.in. specyfice działalności spółki, sytuacji prawnej i ekonomicznej, jakości systemu księgowości i kontroli wewnętrznej.  Istotność może być  określona zarówno dla całego sprawozdania finansowego, jak i dla poszczególnych sald lub grup operacji gospodarczych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Stosując zasadę istotności spółki ułatwiają proces sporządzania sprawozdania finansowego. Jednakże, pomijając nieistotne kwestie, należy pamiętać, aby ich łączna suma nie okazała się istotna. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji,  błędy prawdopodobnie zostaną wykryte podczas badania przez audytora. Pozwoli to spółce na skorygowanie progu istotności w latach następnych do odpowiedniego poziomu, co wpłynie również na jakość przygotowywanego sprawozdania.

Ponadto, ważne jest aby koncepcję istotności odnosić nie tylko do danych liczbowych w sprawozdaniu, ale również do opisowych. Każde ujawnienie, które może zmienić decyzje gospodarcze jest istotne.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

Pomocne w ocenie właściwego wskaźnika istotności są zarówno krajowe, jak i międzynarodowe standardy rewizji finansowej, które definiują, czym jest istotność w procesie badania sprawozdania finansowego i w jaki sposób powinna być określona.

Zasada istotności wg Krajowego Standardu Rewizji Finansowej nr 1

Zgodnie z zapisami KSRF 1 jednym z podstawowych elementów badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta jest ustalenie istotności, która określa granice, do których stwierdzone uchybienia mogą bez szkody dla jakości sprawozdania finansowego i prawidłowości stanowiących podstawę jego sporządzenia ksiąg rachunkowych nie być korygowane, gdyż zaniechanie takich korekt nie spowoduje wprowadzenia w błąd czytelnika sprawozdania finansowego.

Temat zasad istotności jest również poruszany w  Międzynarodowym Standardzie Rewizji Finansowej nr 320.


Ustalanie istotności – krok po kroku

Wartościowy punkt istotności najczęściej opiera się na danych finansowych ujętych w bilansie lub rachunku zysków i strat. Aby dobrze wybrać podstawę kalkulacji progu istotności należy przede wszystkim  zastanowić się, jaka wartość w sprawozdaniu może zainteresować jego odbiorcę. Inne czynniki mające również znaczenie w wyznaczaniu progu istotności to m.in. branża, środowisko ekonomiczne, wielkość spółki, źródła finansowania oraz stabilność danego wskaźnika.

Biorąc pod uwagę powyższe wytyczne, jako podstawę określenia istotności najczęściej stosuje się poniższe dane:

- zysk brutto,

- suma bilansowa,

- wartość przychodów osiąganych przez spółkę,

- wartość środków trwałych lub nieruchomości inwestycyjnych,

- wartość kapitału

Zysk brutto jako podstawę do wyznaczania istotności stosuje się najczęściej dla spółek giełdowych, ze względu na to że jest to najważniejszy miernik kondycji spółki dla jego odbiorców. Suma bilansowa lub wartość środków trwałych / nieruchomości inwestycyjnych jest częstą podstawą wyznaczania istotności dla spółek z branży budowlanej, zarządzających nieruchomościami, a także spółek w początkowej fazie rozwoju, które dopiero inwestują w swój rozwój i nie osiągają jeszcze zakładanego poziomu przychodów. Najważniejszym kryterium dla odbiorców sprawozdań finansowych spółek handlowych i produkcyjnych są przychody ze sprzedaży, natomiast dla funduszy inwestycyjnych i banków – wartość kapitału. Określając podstawę powinniśmy ponadto wyłączyć z niej zdarzenia jednorazowe, nietypowe dla spółki, które mogą znacznie wpłynąć na wyznaczoną istotność.

Gdy podstawa wyznaczania progu istotności jest już określona, powinniśmy ocenić, jaki procent wartości podstawy będzie stanowiła nasza istotność. Tu możemy posłużyć się naszym osądem, jednakże istnieją pewne widełki stosowane przez audytorów. Są one uzależnione przede wszystkim od tego jaką podstawę przyjmiemy do kalkulacji:

- 3-10% zysku brutto;

- 0,25% do 3% sumy bilansowej;

- 3% do 5% kapitału własnego;

- 0,25% do 3% przychodów ze sprzedaży.

Poziom przyjętego do kalkulacji istotności procentu zależy ponadto m.in. od ilości i wartości błędów zidentyfikowanych przez audytorów w poprzednich latach oraz poziomu pewności, że wszystkie pozycje zostały dobrze ujęte, wycenione i zaprezentowane.

Z punktu widzenia audytora poziom istotności jest odwrotnie proporcjonalny do poziomu ryzyka badania – im wyższe ryzyko, tym niższa wartość istotności, a zatem więcej pozycji powinno zostać objęte procedurami. Niższe progi procentowe stosuje się dla spółek badanych po raz pierwszy, spółek o wysokim poziomie skomplikowania przeprowadzanych transakcji, spółek w których w poprzednich latach zidentyfikowano wiele błędów, które zarówno pojedynczo, jak i łącznie mogą znacząco zniekształcać sprawozdanie.

Firmy audytorskie posiadają własne standardy wyznaczania istotności określane w oparciu o wyżej wymienione zasady. Audytorzy przeważnie nie informują spółki o wyznaczonych przez siebie progach, na których opierają program badania. Jednakże spółki mogą same oszacować, ile taki próg prawdopodobnie będzie wynosił, co również pomoże im w przygotowaniu się do badania sprawozdania finansowego.

Autor: Ewelina Jaszcz, Młodszy Manager, Zespół Audytu

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Kiedy trzeba zapłacić podatek od prezentu ślubnego? Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat omawia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

REKLAMA

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Zakładanie spółki z o.o. w 2025 roku. Adwokat wyjaśnia jak to zrobić krok po kroku i bez błędów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostaje jednym z najczęściej wybieranych modeli prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W 2025 roku proces rejestracji jest w pełni cyfrowy, a pozorne uproszczenie procedury sprawia, że wielu przedsiębiorców zakłada spółki „od ręki”, nie przewidując potencjalnych konsekwencji. Niestety, błędy popełnione na starcie mogą skutkować realnymi problemami organizacyjnymi, podatkowymi i prawnymi, które ujawniają się dopiero po miesiącach – lub latach.

Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

REKLAMA

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

REKLAMA